Άγιον Όρος • Ακολουθία Επιταφίου

Ψάλει Χορός Βατοπεδινών πατέρων

"Τετέλεσται"

Ο Κύριος της δόξης, ο ένας της Τριάδος, ο Υιός του Θεού και Πατρός, ο συμπροσκυνούμενος με το Πανάγιο Πνεύμα, η δεύτερη υπόσταση της Τρισηλίου Θεότητος, ο σαρκωθείς Θεός, ο Γιος του Ανθρώπου (πόσο αγαπούσε ο ίδιος να αυτοπροσδιορίζεται έτσι…), ο Κτίστης του απέραντου και απροσμέτρητου απ’ τα υπερσύγχρονα όργανα της σημερινής επιστήμης σύμπαντος, ο Δημιουργός ορατών τε πάντων και αοράτων, ο κατασκευαστής και πατέρας του ανθρώπινου γένους και ενός εκάστου εξ ημών, κρεμασμένος πάνω στον Σταυρό, ατιμασμένος, ευτελισμένος, απερριμμένος, αποσυνάγωγος, δεδιωγμένος, ονειδισμένος, μωλωπισμένος, εσχάτως ταπεινωμένος, εξαντλημένος και τραυματισμένος έως θανάτου, διανύει τις τελευταίες στιγμές τής επί γης πορείας του, της σύντομης και τόσο κοπιώδους εν σαρκί βιοτής του.

ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ «ΚΡΥΒΕΤΑΙ» Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Νίκου Χειλαδάκη

Δημοσιογράφου-Συγγραφέα-Τουρκολόγου

Τον συγκλονιστικό πραγματικά ισχυρισμό ότι κάπου μέσα στον χώρο της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης κρύβεται μέχρι σήμερα ο Τίμιος Σταυρός του Ιησού Χριστού, παραθέτει ο πολύ γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος της εφημερίδας, Sabah, Hıncal Uluç, επικαλούμενος τις   πολυετείς και εντατικές έρευνες του επίσης πολύ γνωστού Τούρκου ιστορικού, Radi Dikici από την Σαμψούντα του Πόντου.

Σύμφωνα με τον Radi Dikici, ο οποίος σημειωτέων θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Τούρκους βυζαντινολόγους, (για όσους δεν το ξέρουν υπάρχουν και.. τέτοιοι στην Τουρκία) και ο καλύτερος σε θέματα βυζαντινών ερευνών ενώ έχει γράψει σωρεία βιβλίων σχετικά με το Βυζάντιο και την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, (όπως, «Bizans İmparatorluğu Tarihi», δηλαδή, «Ιστορία Βυζαντινής Αυτοκρατορίας», «Şu Bizim Bizans», δηλαδή, «Αυτό το Δικό μας Βυζάντιο»), το  μεγαλύτερο τμήμα του Τίμιου Σταυρού μεταφέρθηκε από την Αγία Ελένη στην Κωνσταντινούπολη και τοποθετήθηκε κάπου μέσα στον χώρο του ναού της Αγίας Σοφίας. 

Η άγνωστη ιστορία του Ιούδα

Το κείμενο που ακολουθεί, προέρχεται από χειρόγραφο της Ιεράς Μονής Ιβήρων, αντίγραφο του οποίου απόκειται στο Κελλί του του Αγίου Γοβδελά του Πέρσου της Ιεράς Μονής Ιβήρωνν, το οποίο αντέγραψε και εξέδωσε δίς ο Αγιορείτης (†) Ιερομόναχος Αβέρκιος το 1895 και 1896 στην Βάρνα. Κατάγονταν από την Ισκάρια και ο πατέρας του ονομάζονταν Ρόβελ.

Μια νύκτα η μητέρα του ξύπνησε έντρομη με φωνές. μετά από έναν εφιάλτη που είχε δει στον ύπνο της και διαλογίζονταν περί αυτού. Ο Ρόβελ την ρώτησε τι συμβαίνει, για να λάβει την απάντηση ότι εάν συλλάβει παιδί και είναι αρσενικό, τότε αυτό θα είναι ο χαλασμός της γενιάς των Εβραίων. Πράγματι, κατά σύμπτωση, τη νύχτα εκείνη συνέλαβε η γυναίκα του Ρόβελ και γέννησε μετά από καιρό αγόρι. Φοβούμενοι την πραγματοποίηση του εφιάλτη,  κατασκεύασαν ένα κιβώτιο, σαν αυτό που είχαν κάμει  στην Αίγυπτο για τον Μωϋσή, τοποθέτησαν το παιδί τους μέσα σε αυτό και το άφησαν στη θάλασσα της Γαλιλαίας.

"Ώσπερ Πελεκάν…"

«Ώσπερ Πελεκάν
τετρωμένος την πλευράν Σου, Λόγε,
Σους θανόντας παίδας εζώωσας,
Επιστάξας ζωτικούς αυτοίς κρουνούς»

Tου Aρχιμ. Mάρκου Aγ. Bασιλάκη

H διδασκαλία της Eκκλησίας μας για την Δημιουργία του κόσμου περιγράφει με βαθύτατα θεολογικά νοήματα, τον τρόπον με τον οποίον ο Πάνσοφος και Παντοδύναμος Tριαδικός Θεός «εκ του μη όντος εις το είναι παρήγαγε τα σύμπαντα». O Kύριος ημών «είπε και εγεννήθησαν, ενετείλατο και εκτίσθηκαν». Kαι όταν ο Πατήρ, δια του Yιού, εν Aγίω Πνεύματι εποίησε τα πάντα, είδεν ότι καλόν. Eίδεν ο Θεός και διεπίστωσε την αρτιότητα και την ωραιότητα των κτισμάτων Tου, μέσα απ’ τα οποία δοξάζεται. «Mέγας ει Kύριε και θαυμαστά τα έργα Σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων Σου». 

Θεολογική προσέγγιση της εικόνας η Άκρα Ταπείνωση

«Άκρα Ταπείνωσις», φορητή εικόνα, 

κρητικής σχολής, 16ος αι.,

Ι. Μονή Ιβήρων, Άγιο Όρος

Όπως έγινε μέχρι τώρα φανερό η Άκρα Ταπείνωση προέκυψε για να καλύψει τη λειτουργική ανάγκη να βρεθεί μια εικόνα που να μπορεί να απεικονίσει σε μια μόνο παράσταση τη Σταύρωση, τον Επιτάφιο Θρήνο και τον Ενταφιασμό. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι η παράσταση αυτή έλαβε το όνομα «Η Άκρα Ταπείνωσις». Επιπλέον, σημαντικότατο στοιχείο της σύνθεσης είναι και η επιγραφή του Σταυρού «Ο Βασιλεύς της Δόξης». Τα δυο αυτά στοιχεία, η επιγραφή του Σταυρού και το όνομα της σύνθεσης, αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, και το κλειδί για την κατανόηση της θεολογίας της εικόνας της Άκρας Ταπείνωσης.

Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα...