Οἱ δύο «ἐπιφάνειες» τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ

Ἡ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ὀνομάζεται καὶ «ἐπιφάνεια». Κατεξοχὴν ὅμως ἡ λέξη «ἐπιφάνεια» κυριολεκτεῖται στὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανίων, στὸ γεγονὸς δηλαδὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ ἀπὸ τὸν Τίμιο Πρόδρομο. Διότι εἶναι ἡ μέρα κατὰ τὴν ὁποία ἔγινε δημοσίως ἡ φανέρωσή Του ὡς τοῦ ἐνανθρωπήσαντος γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ἔναρξη τῆς δημόσιας δράσεώς Του. Τὸ ἐξηγεῖ πολὺ παραστατικὰ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Τίνος οὖν ἕνεκεν αὕτη ἐπιφάνεια λέγεται; Ἐ­πειδὴ οὐχ ὅτε ἐτέχθη, τότε πᾶσιν ἐγένετο κατάδηλος, ἀλλ᾽ ὅτε ἐβαπτίσατο· μέχρι γὰρ ταύτης ἠγνοεῖτο τῆς ἡμέρας τοῖς πολλοῖς»· γιὰ ποιὸν λόγο ὀνομάζεται Ἐπιφάνεια ἡ ἑορτὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου;

Η Ευλογία του Ιορδάνου

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ Δρος Παν/μίου Αθηνών

Η Άκρα Ταπείνωση! Ο Θεός των όλων καταδέχεται να βαπτισθεί στον Ιορδάνη ποταμό[1] για να «ποτίσει» τον άνθρωπο με «τὰ νάματα τῆς ἀφθαρσίας».[2] Εγγίζει η απολύτρωση πάντων ορατών και αοράτων και συγχορεύει Ουρανός και γη και το επίγειο μετά του επουρανίου στερεώματος. Η τελεία και ασύλληπτη δια της ανθρωπίνης αντιληπτικής και διανοητικής ικανότητας, θεία συγκατάβαση του Θεανθρώπου Κυρίου Ιησού Χριστού. Ο Κύριος της Δόξης καταδέχεται και κενούται, χαρίζοντας στην Εκκλησία και στους πιστούς, μέσω της θείας Αυτού Βαπτίσεως υπό του Ιωάννου του Προδρόμου, το «ἐπίγειον φαινόμενον» και χαριτώνει βαπτιστικά και αγιαστικά τον άνθρωπο.

ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΤΟ ΑΪΒΑΛΙ (Φώτης Κόντογλου)

Τα μικρασιατικά Θεοφάνεια από τον Φώτη Κόντογλου - Αϊβαλι 1920

«…Στα θαλασσινά τα μέρη ρίχνουνε τον Σταυρό, ύστερ’ από τη Λειτουργία των Θεοφανείων. Έτσι τον ρίχνανε και στην πατρίδα μου, κ’ ήτανε ένα θέαμα έμορφο και παράξενο…».

Ξεκινούσε η συνοδεία από τη Μητρόπολη. Μπροστά πηγαίνανε τα ξαφτέρουγα και τα μπαϊράκια, κ’ ύστερα πηγαίνανε οι παπάδες με τον δεσπότη, ντυμένοι με τα χρυσά τα άμφια, παπάδες πολλοί κι αρχιμαντρίτες, γιατί η πολιτεία είχε δώδεκα εκκλησίες, και κατά τις επίσημες μέρες στις μικρές ενορίες τελειώνανε γλήγορα τη Λειτουρ­γία και πηγαίνανε οι παπάδες στη μητρόπολη, για να γίνεται η γιορ­τή πιο επίσημη.

Tήν Ἁγία ἡμέρα τῶν Φώτων - Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ

Ὅπου περιλαμβάνεται καὶ παρουσίασις τοῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος τοῦ Χριστοῦ.

Χθὲς συνεκκλησιάζοντας καὶ συνεορτάζοντας μὲ σᾶς ποὺ προεωρτάζατε τὴν ἡμέρα τῶν Φώτων σᾶς ἀνέπτυξα τὰ ἀπαραίτητα λέγοντας πρὸς τὴν ἀγάπη σας τὰ σχετικὰ μὲτὸ βάπτισμα κατὰ Χριστόν, τὸ ὁποῖο ἀξιωθήκαμε ἐμεῖς· ὅτι δηλαδὴ εἶναι ἐπίγνωσις τοῦ Θεοῦ καὶ ὑπόσχεσις πρὸς τὸν Θεό· πίστις μὲν καὶ ἐπίγνωσις τῆς ἐν Θεῷ ἀλήθειας, συμφωνία δὲ καὶ ὑπόσχεσις ἔργων καὶ λόγων καὶ τρόπων ἀρεστῶν στὸν Θεὸ ποὺ τελοῦνται διὰ τῶν ἱερῶν συμβόλων. Ἀλλά διδάσκοντας προσθέσαμε καὶ τοῦτο, ὅτι ἂν δὲνμετατρέψωμε σὲ ἔργο τὶς ὑποσχέσεις ἐκεῖνες, τὰ ἱερὰ ἐκεῖνα σύμβολα καὶ οἱ δι' αὐτῶν καὶ μαζὶ μὲ αὐτά διὰ λόγου ὑποσχέσεις πρὸς τὸν Θεό, ὄχι μόνο δὲν ὠφελοῦν τὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ καί δικαίως τὸν ὑποβάλλουν σὲ καταδίκη.

H OΣIA ΣYΓKΛHTIKH

Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτη

H EΠOXH MAΣ, αγαπητοί μου, είναι εποχή φοβεράς αποστασίας από το Θεό. Πολλα σημάδια το μαρτυρούν. Mεταξύ των σημείων που βοούν ότι ο κόσμος εξέκλινε από το δρόμο του Kυρίου είναι και η αποστροφή, η απέχθεια, το μίσος, που αισθάνεται ο σημερινός κόσμος προς ό,τι ο Kύριος διατάζει, και μάλιστα προς την παρθενική ζωή. H παρθενική ζωή είναι εκείνο που ο Xριστός αγάπησε πάνω απ’ όλα, εκείνο που εκήρυξε ως την κορυφή της ευαγγελικής αρετής, και προς αυτήν εκάλεσε και καλεί τις ψυχές εκείνες που θέλουν να ζήσουν μια ανώτερη ζωή. Για την παρθενική ζωή, που είναι το μυρίπνοο άνθος της ευαγγελικής αρετής, ο κόσμος εκφράζεται περιφρονητικά.