Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ

Πρωτοπρεσβυτέρου Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Α'. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ;

1. Έληξε για την έρευνα η παλαιά προβληματική

Η συζήτηση για το αν υπάρχουν δυτικές, ρωμαιοκαθολικές κυρίως, επιδράσεις στα συγγράμματα και στη διδασκαλία του Αγίου Νικοδήμου απασχολεί τους ερευνητάς εδώ και ένα αιώνα περίπου. Στο κέντρο αυτής της προβληματικής βρίσκονται βασικά δύο συγγράμματα του Αγίου, τα «Πνευματικά Γυμνάσματα» και ο «Αόρατος Πόλεμος»1.

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης κι η πνευματική κληρονομιά του

Οι συνθήκες της εποχής

Ο άγιος Νικόδημος εμφανίζεται στο προσκήνιο σε μια εποχή δύσκολη: Μετά από αιώνες δουλείας (τρεις σε κάποιες περιοχές, τέσσερις σε άλλες), ο Ορθόδοξος λαός μας βρίσκεται σε δυσχερή θέση.

Από τη μια, η φτώχεια, η καταπίεση και η αμάθεια οδηγούν πολλούς στον εξισλαμισμό, για λίγη οικονομική άνεση και αξιοπρεπή διαβίωση. Περιοχές ολόκληρες κοντεύουν να ξεχάσουν τα ελληνικά ή έχουν συντριπτικό ποσοστό αναλφαβητισμού και αδυνατούν ν’ αντιμετωπίσουν τους ξένους μισιονάριους που ζητούν να τους προσηλυτίσουν σε άλλα δόγματα και να τους αφελληνίσουν. (Είναι γνωστό πως το 1821 οι ρωμαιοκαθολικοί κάτοικοι των Κυκλάδων βοήθησαν τους Τούρκους ή, στην καλύτερη περίπτωση, τήρησαν ευμενή προς αυτούς ουδετερότητα.)

«Προς στιγμήν Μέγας ο Άγαρ» και μετά τρανός ο Έλληνας - Ρωμιός. Κανείς δεν θα το περιμένει.

“Χαίρε, της Μονής των Ιβήρων αμυντήριον

χαίρε, Παραδείσου θυρών ανοικτήριον”

Σήμερα μας απασχολεί ο σκοπιανός που νομίζει ότι έγινε τσολιάς «Μακεδόνας». Μαζί και  ο αλβανός που νομίζει ότι επειδή μετοίκησε στην Ελλάδα έγινε και Ευρωπαίος. Αύριο θα μας επιτεθεί αιφνιδιαστικά  ο τούρκος και όλα θα πάρουν την συνέχεια τους.

Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Βαρδάκας

Αυτά τα παραπάνω ακούσαμε από ένα γεροντάκι σε φετινή πανήγυρι της μνήμης του Οσίου Παισίου που τον  γνώριζε από τότε που ήταν παλληκαράκι ο ΑΓΙΟΣ και μαζί του αισθανόταν τέτοια οικειότητα που δυσκολευόταν ερήμην του λόγου να τον αποκαλεί ΑΓΙΟ.