Tο παρόν είναι μετάφραση άρθρου του Stratis G. Camatsos, που δημοσιεύθηκε στην NewEurope
Την περασμένη εβδομάδα, το κοινό είδε τη μεγαλύτερη διαδήλωση που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα. Η αιτία είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο...Είναι η δημοσιονομική αναδιάρθρωση της οικονομίας στην Ελλάδα μέσα από σκληρά μέτρα, που επιβάλλονται από την τρόικα και που επηρεάζουν τη μεσαία τάξη και τη νεολαία σε μεγάλη κλίμακα. Υπάρχει κάτι αδυσώπητο και θυμωμένο στον αέρα...αλλά μια λέξη που αρχίζει να παίρνει μορφή, που προέρχεται από αυτές τις απλές σκέψεις και τα σκοτεινά οράματα, γίνεται όλο και πιο πιθανή και ακούγεται σαν μια σειρήνα τραγούδι - επανάσταση. Είναι πιθανό ότι οι Έλληνες, και οι σε όλο τον κόσμο υποστηρικτές τους, με παράλληλες κινήσεις κατά των χρηματοπιστωτικών οργανισμών σήμερα, έχουν βαρεθεί και είναι έτοιμοι να πάρουν κάποιες απαντήσεις και να πάρουν πίσω το βιός τους, τις κυβερνήσεις τους και τη χώρα τους; Ο Τόμας Τζέφερσον είχε πει κάποτε: "Κάθε γενιά χρειάζεται μια νέα επανάσταση." Θα μπορούσε αυτή να είναι η στιγμή..;; Aυτή η γενιά βλέπει μια πραγματική αλλαγή, μια πραγματική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να εγκαινιάσει μια νέα εποχή που αντικατοπτρίζει την πραγματικά δημιουργική και εργατική νοοτροπία του ελληνικού λαού , ή είναι απλώς άλλη μια απογοητευτική πολιτική μετατόπιση που δεν φέρει καρπούς;
Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα περίπλοκα ζητήματα, ορισμένες παράμετροι πρέπει να καθοριστούν. Το 1938, ένας φοιτητής με υποτροφία, ο Crane Brinton έγραψε “Η Ανατομία μιας επανάστασης”, στην την οποία παρουσιάζει τις ανομοιομορφίες των τεσσάρων μεγάλων πολιτικών επαναστάσεων της ιστορίας μας - την αγγλική, αμερικανική, γαλλική και την Ρωσική Επανάσταση του 1917. Τα κοινά θέματα της μελέτης του ήταν επτά προϋποθέσεις που απαιτούνται για μια τέλεια καταιγίδα των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών συνθηκών για να δημιουργήσουν μια επανάσταση της γενιάς μας, που θα μπορούσαν να εκσυγχρονιστούν στην περιγραφή τους και να επανεξετάσουν την περίπτωση της Ελλάδας.
Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα περίπλοκα ζητήματα, ορισμένες παράμετροι πρέπει να καθοριστούν. Το 1938, ένας φοιτητής με υποτροφία, ο Crane Brinton έγραψε “Η Ανατομία μιας επανάστασης”, στην την οποία παρουσιάζει τις ανομοιομορφίες των τεσσάρων μεγάλων πολιτικών επαναστάσεων της ιστορίας μας - την αγγλική, αμερικανική, γαλλική και την Ρωσική Επανάσταση του 1917. Τα κοινά θέματα της μελέτης του ήταν επτά προϋποθέσεις που απαιτούνται για μια τέλεια καταιγίδα των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών συνθηκών για να δημιουργήσουν μια επανάσταση της γενιάς μας, που θα μπορούσαν να εκσυγχρονιστούν στην περιγραφή τους και να επανεξετάσουν την περίπτωση της Ελλάδας.
«Το παλαιό καθεστώς πέφτει..»
Μια επανάσταση ξεκινά πάντα με τα προβλήματα του προεπαναστατικού καθεστώτος. Όπως ο Brinton αναφέρει τα προβλήματα μπορεί να είναι, τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα, περισσότερο από το συνηθισμένο καταγγελίες κατά της φορολογίας, εμφανή εύνοια της κυβέρνησης προς μια συγκεκριμένη ομάδα οικονομικών συμφερόντων έναντι των άλλων, διοικητικές εμπλοκές και συγχύσεις. Φυσικά, τα οικονομικά προβλήματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.. Τρεις από τις τέσσερις ιστορικές επαναστάσεις, ξεκίνησαν μεταξύ ανθρώπων που είχαν αντιρρήσεις για ορισμένους φόρους και οργανώθηκαν οι ίδιοι στη συνέχεια για να διαμαρτυρηθούν εναντίον τους. Κατά τα τελευταία 27 χρόνια, από την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, οι Έλληνες ήταν αισιόδοξοι με την αυξανόμενη ευημερία τους, η οποία αύξησε τις προσδοκίες στον εαυτό τους και στην κοινωνία. Ωστόσο, όλα αυτά τα χρόνια του δημοκρατικού κράτους, οι Έλληνες γνώρισαν επίσης μια πολιτική κακοδιοίκηση - ο κοινωνιολόγος James Davies το έθεσε καλύτερα: "Η έκδηλη πραγματικότητα, απέχει πολύ από την αναμενόμενη πραγματικότητα." Οι Έλληνες είδαν την επιβίωσή τους να έχει απογυμνωθεί από αυτούς που κυβερνούν τη χώρα. Με την τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση, το κλίμα σίγουρα έχει μετατοπιστεί από ένα φάσμα στο άλλο, με τις φωνές δυσαρέσκειας όχι με ένα πολιτικό κόμμα ή το άλλο, αλλά με την πολιτική αριστοκρατία της Ελλάδα γενικότερα.
Επαναστάτες
Ο Brinton είπε ότι το στάδιο για την επανάσταση είναι συνήθως όταν οι ανώτερες τάξεις συγκρούονται με άλλες ομάδες της κοινωνίας, με τρόπους που απειλούν το ίδιο το μέλλον τους. Όπως είναι αναμενόμενο, οι άλλες ομάδες σύντομα ενώνονται, παίρνουν τα όπλα και επαναστατούν. Ο Brinton παρατήρησε ότι επαναστάτες συνήθως δεν προέρχονται από τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας, αλλά είναι εκείνοι που αισθάνονται ότι είναι συγκρατημένοι και περιορίζονται σε ένα τρόπο ζωής που δεν περίμεναν να συμβάλλουν.
Στην Ελλάδα, οι πλούσιοι που έχουν εκτοξευθεί στα κλιμάκια του τομέα λήψης απόφασης της κοινωνίας, έχουν δημιουργήσει ένα χάσμα μεταξύ τους και της εργασίας και της μεσαίας τάξης. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει στα χαρτιά πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, και των κεφαλαίων σε όλους, υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες πρόσβασης σε διαφορετικά κοινωνικά επίπεδα. Φαύλοι μηχανισμοί επιτρέπουν στους πλούσιους να αποκτούν τα πάντα, ενώ η χαμηλότερη και μεσαία τάξη γλείφουν τα κοκαλάκια που τους δίνουν. Έτσι, η σημερινή κατάσταση είναι η τέλεια βάση για τους επαναστάτες να γεννηθούν, που δεν τρέφονται μόνο με το ισχύον σύστημα, αλλά είναι πρόθυμοι να το αλλάξουν.
Ο Brinton είπε ότι το στάδιο για την επανάσταση είναι συνήθως όταν οι ανώτερες τάξεις συγκρούονται με άλλες ομάδες της κοινωνίας, με τρόπους που απειλούν το ίδιο το μέλλον τους. Όπως είναι αναμενόμενο, οι άλλες ομάδες σύντομα ενώνονται, παίρνουν τα όπλα και επαναστατούν. Ο Brinton παρατήρησε ότι επαναστάτες συνήθως δεν προέρχονται από τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας, αλλά είναι εκείνοι που αισθάνονται ότι είναι συγκρατημένοι και περιορίζονται σε ένα τρόπο ζωής που δεν περίμεναν να συμβάλλουν.
Στην Ελλάδα, οι πλούσιοι που έχουν εκτοξευθεί στα κλιμάκια του τομέα λήψης απόφασης της κοινωνίας, έχουν δημιουργήσει ένα χάσμα μεταξύ τους και της εργασίας και της μεσαίας τάξης. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει στα χαρτιά πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, και των κεφαλαίων σε όλους, υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες πρόσβασης σε διαφορετικά κοινωνικά επίπεδα. Φαύλοι μηχανισμοί επιτρέπουν στους πλούσιους να αποκτούν τα πάντα, ενώ η χαμηλότερη και μεσαία τάξη γλείφουν τα κοκαλάκια που τους δίνουν. Έτσι, η σημερινή κατάσταση είναι η τέλεια βάση για τους επαναστάτες να γεννηθούν, που δεν τρέφονται μόνο με το ισχύον σύστημα, αλλά είναι πρόθυμοι να το αλλάξουν.
Η ανεπαρκής κυβέρνηση
Μια ανεπαρκής κυβέρνηση μπορεί να βρεθεί σε διαφορετικές μορφές Ωστόσο, όλες έχουν παρόμοια θέματα. Συνήθως, βρίσκουν διάφορους τρόπους για να διοχετεύουν τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών στις τσέπες τις δικές τους και αρχίζουν να ασκούν το μονοπώλιο του καταναγκασμού έναντι άλλων. Έχουν αποκτήσει τη δύναμη και είναι σε θέση να ρυθμίζουν τους άλλους. Η στάση ενός πολιτικού ως προς το δίκαιο είναι αυτή της ανωτερότητας. Αυτός ο συνδυασμός των ομοϊδεατών πολιτικών, που απαρτίζουν την κυβέρνηση, δημιουργεί ένα περιβάλλον κακής διαχείρισης, κακής κρίσης, εγωιστικής αντίληψης, και αυτό οδηγεί τελικά στην κοινωνική και οικονομική αναταραχή όπου οι πολίτες δεν συμφωνούν. Η κατάσταση στην Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στα κριτήρια της ανεξήγητης αδικοπραγίας της κυβέρνησης. Ανεξάρτητα από το πολιτικό κόμμα, η κυβέρνηση έχει έναν κοινό παράγοντα για τους ομοϊδεάτες διεφθαρμένους και εγωιστές πολιτικούς, όπου η πολιτική ηγεσία δεν είναι ενωμένη με ένα νήμα για το κοινό καλό, αλλά για το προσωπικό καλό, παίρνοντας μακριά τις περιουσίες των πολιτών, που τις έχουν δημιουργήσει με την αποφασιστικότητά τους. Όταν οι άνθρωποι τώρα, όπως πολλές φορές στο παρελθόν, ξεχύνονται στους δρόμους της Αθήνας, δείχνουν με τα δάχτυλα τους απρεπείς ηγέτες τους.
Η αποτυχία να οδηγήσει ο εντολοδόχος την κοινωνική ομάδα
Αυτό σχετίζεται με το παραπάνω, αλλά ασχολείται με την άρχουσα τάξη, όχι μόνο τους πολιτικούς, αλλά και αυτούς που έχουν αποκτήσει επιρροή στην κοινωνία, από μια αναγνωρισμένη ικανότητα να ηγούνται. Η επανάσταση γίνεται αναπόφευκτη όταν αυτή η άρχουσα τάξη, δείχνει μια αποτυχία στο καθήκον της να ηγηθεί σε ώρα ανάγκης.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα αυτό έγινε σαφές, όταν στην εποχή των αναπόφευκτων αλλαγών, η χώρα κυβερνιόταν από πολιτικούς δεινόσαυρους που δεν είχαν τη δυνατότητα να ενσωματωθούν στον τρόπο σκέψης του 21ου αιώνα. Η επίμονη λήθη τους, και η άγνοια, για να εξηγήσουν την κατάσταση στους πολίτες, δημιουργεί μια εξοργισμένη και τρομοκρατημένη κοινωνική βάση. Συνεχείς υποσχέσεις στις προεκλογικές εκστρατείες που ποτέ δεν πραγματοποιούνται είναι κοινός τόπος, η οικονομία μένει στατική χωρίς επενδύσεις για τη μεταφορά της χώρας και των πολιτών της σε οικονομία βασισμένη στην παραγωγή και τις εξαγωγές, παρά σε μια οικονομία με βάση τον καταναλωτισμό και τις εισαγωγές. Αυτή η εγωκεντρική νοοτροπία, σε συνδυασμό με την ανικανότητα, δημιούργησε μια θυμωμένη και απογοητευμένη κοινωνία που ήταν η βάση της εξέγερσης.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα αυτό έγινε σαφές, όταν στην εποχή των αναπόφευκτων αλλαγών, η χώρα κυβερνιόταν από πολιτικούς δεινόσαυρους που δεν είχαν τη δυνατότητα να ενσωματωθούν στον τρόπο σκέψης του 21ου αιώνα. Η επίμονη λήθη τους, και η άγνοια, για να εξηγήσουν την κατάσταση στους πολίτες, δημιουργεί μια εξοργισμένη και τρομοκρατημένη κοινωνική βάση. Συνεχείς υποσχέσεις στις προεκλογικές εκστρατείες που ποτέ δεν πραγματοποιούνται είναι κοινός τόπος, η οικονομία μένει στατική χωρίς επενδύσεις για τη μεταφορά της χώρας και των πολιτών της σε οικονομία βασισμένη στην παραγωγή και τις εξαγωγές, παρά σε μια οικονομία με βάση τον καταναλωτισμό και τις εισαγωγές. Αυτή η εγωκεντρική νοοτροπία, σε συνδυασμό με την ανικανότητα, δημιούργησε μια θυμωμένη και απογοητευμένη κοινωνία που ήταν η βάση της εξέγερσης.
Η δημοσιονομική ανικανότητα
Μια εθνική οικονομική ανατροπή είναι ένα σημαντικό έναυσμα για να ξεκινήσει μια επανάσταση. Στην Ελλάδα, οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ το κόστος ζωής έγινε πιο ακριβό, η Αθήνα είναι μία από τις πιο ακριβές πόλεις για να ζεις στον κόσμο. Από την άποψη των μισθών και των κοινωνικών προτύπων, η Ελλάδα κατατάσσεται στην πραγματικότητα μεταξύ των χειρότερων αμειβομένων χωρών της Ευρώπης. Οι χαμηλοσυνταξιούχοι συνήθως επιβιώνουν με λιγότερο από 600 € ανά μήνα, και οι μέσοι μισθοί στις δημόσιες υπηρεσίες βρίσκονται γύρω στα 1.200 €. Στον ιδιωτικό τομέα, ελάχιστος νόμιμος μισθός είναι κάπου γύρω στα € 700 - € 800.
Επιπλέον, το φορολογικό σύστημα που βασίζεται σε αρχαϊκές μορφές και φορολογικές πρακτικές διαφθοράς, δημιούργησε ένα φαύλο κύκλο κοινωνικής ανευθυνότητας που δεν πληρώνουν φόρους. Ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα θεωρείται από πολλούς ως το καλύτερο φορολογικό σύστημα, δεδομένου ότι βοηθά την κυβέρνηση να κερδίσει περισσότερους φόρους, καθώς και την προστασία, όπως το χαμηλότερο εισόδημα ατόμων από το βάρος των υψηλών φόρων, και την ορθή διανομή των χρημάτων. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ένα μέρος της οικονομικής δομής στην Ελλάδα. Αντ’ αυτού, το φορολογικό σύστημα είναι σαν ένας λαβύρινθος, όπου το πιο έξυπνο "ποντίκι" είναι το μόνο που μπορεί να αποφύγει τα εμπόδια και να βρει το δρόμο του προς τη φέτα του τυριού που θα πρέπει να είναι αρκετό για όλους.. Αλλά τελικά ο τρώγεται από εκείνους τους λίγους.. τα έξυπνα ποντίκια.
Επιπλέον, το φορολογικό σύστημα που βασίζεται σε αρχαϊκές μορφές και φορολογικές πρακτικές διαφθοράς, δημιούργησε ένα φαύλο κύκλο κοινωνικής ανευθυνότητας που δεν πληρώνουν φόρους. Ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα θεωρείται από πολλούς ως το καλύτερο φορολογικό σύστημα, δεδομένου ότι βοηθά την κυβέρνηση να κερδίσει περισσότερους φόρους, καθώς και την προστασία, όπως το χαμηλότερο εισόδημα ατόμων από το βάρος των υψηλών φόρων, και την ορθή διανομή των χρημάτων. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ένα μέρος της οικονομικής δομής στην Ελλάδα. Αντ’ αυτού, το φορολογικό σύστημα είναι σαν ένας λαβύρινθος, όπου το πιο έξυπνο "ποντίκι" είναι το μόνο που μπορεί να αποφύγει τα εμπόδια και να βρει το δρόμο του προς τη φέτα του τυριού που θα πρέπει να είναι αρκετό για όλους.. Αλλά τελικά ο τρώγεται από εκείνους τους λίγους.. τα έξυπνα ποντίκια.
Άδικη χρήση βίας
Όταν μια κυβέρνηση αρχίζει να χρησιμοποιεί βία με τρόπο που διαπιστώνεται ότι είναι μη νόμιμος και δεν είναι πλέον δίκαιος, οι άνθρωποι αρχίζουν να ανησυχούν. Αυτό μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους, μερικούς πιο προφανείς από άλλους. Στην Ελλάδα, το μεγάλο πρόβλημα βρίσκεται στην ασυνέπεια του δικαστικού κλάδου. Αυτοί που είναι στην εξουσία έχουν δημιουργήσει μια ομάδα υπεράνω του νόμου. Η καταδίκη είναι ασυνεπής και δυσανάλογη. Παρά το γεγονός ότι πολλοί ενεπλάκησαν σε πολλά σκάνδαλα, εγκληματικές ενέργειες κατά της κοινωνίας των πολιτών, σε πολλές περιπτώσεις η «αριστοκρατική» τάξη μπόρεσε να αποφύγει τη δικαστική και ποινική τιμωρία. Αυτό έχει οδηγήσει στην περιφρόνηση για την εξουσία του κράτους, έλλειψη σεβασμού στους νόμους τους, και έχει αυξήσει την αποφασιστικότητα του λαού να ενωθεί και να αντιταχθεί στην κρατική εξουσία.
Η ηγεσία των επαναστατών
Η τελευταία προϋπόθεση είναι ότι οι επαναστάτες απαιτούν και έχουν ανάγκη ηγεσίας. Δεν αρκεί να έχουμε ταραχές ανάμεσα στην εργατική και μεσαία τάξη, αλλά υπάρχει επίσης ανάγκη για άτομα που σκέφτονται έξω από το κουτί, με νέες ιδέες και με ένα σύμβολο ή ηγέτη, ο οποίος μπορεί να φέρει την έμπνευση ότι εμπιστοσύνη μπορεί να επιτευχθεί και πάλι μεταξύ το λαού και της κυβέρνησης. Ο τελευταίος συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, προέρχεται από την πνευματική ελίτ, αλλά από έξω από το σημερινό πολιτικό καθεστώς. Ο Davies δήλωσε ότι αυτές οι πνευματικές ομάδες καταλύουν τις επαναστάσεις, επειδή κάνουν κοινό μέτωπο με τις κατώτερες τάξεις. Αυτή η ομάδα είναι υψηλού κινδύνου για την άρχουσα τάξη, διότι όταν έχουν απομονωθεί λόγω των ιδανικών τους , θα βρουν αυτό το κοινό δεσμό με τους εργαζόμενους που βλέπουν την έμπνευση. Ο συνδυασμός της αποφασιστικότητας και της ισχυρής διάνοιας είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός κατά της άρχουσας τάξης.
Επανάσταση στην Ελλάδα;
Μετά από σύντομη περιγραφή των επτά προϋποθέσεων για μια επανάσταση, το ερώτημα εξακολουθεί να πλανάται ως προς το αν η Ελλάδα είναι στο δρόμο για μια σύγχρονη πολιτική επανάσταση.
Η απάντηση είναι ΟΧΙ ακόμα..
Λείπουν οι καταλύτες που θα επιτρέψουν μια πολιτική επανάσταση, καθώς δεν υπάρχει ηγεσία ανάμεσα στους διαδηλωτές. Αυτός ο ηγέτης, ή σύμβολο, θα έχει τα ίδια ιδανικά με εκείνα των διαδηλωτών και θα μπορεί να τους ενισχύσει με αποτελεσματικό τρόπο. Ο μόνος τρόπος για να έχουμε αυτό είναι αν υπάρχει ηγεσία, που δεν ανθίζει από την υφιστάμενη κυβερνητική δομή. Όπως είδαμε αυτές τις τελευταίες ημέρες, οι διαδηλωτές στην Ελλάδα δεν έχουν αυτό. Αν και έχουν βγει μαζί για να καταγγείλει την κυβέρνηση, έχουν διαφορετικές φατρίες, υποπολιτικές ομάδες, και συνδικάτα που δημιουργούν διαφορές μεταξύ τους. Πρόσφατα μάχες ξέσπασαν μεταξύ των κουκουλοφόρων και του ΠΑΜΕ που τελικά προκάλεσε τον θάνατο ενός συναδέλφου διαδηλωτή. Αυτό το θλιβερό γεγονός ευνοεί την άρχουσα τάξη, αν ο θυμός κατευθύνεται μακριά από αυτούς και πάνω στους διαδηλωτές . Όπως Martin Luther King, Jr, δήλωσε: "Όσο υπάρχουν ταραχές, τόσο πιο κατασταλτικές δράσεις θα λαμβάνουν χώρα, και θα αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο της κοινωνίας των φασιστών. " Ως εκ τούτου, καλώ τους διαδηλωτές στην Ελλάδα να βρουν την κοινή φωνή τους, τα ενιαία αίτια, και να αποτελέσουν μια ενιαία ομάδα που δεν χωρίζεται από πολιτικά ιδεώδη, κοινωνική τάξη, ή οικονομικό επίπεδο. Καλώ επίσης τον άγνωστο ηγέτη, έξω από τον κανόνα, για να έρθει εμπρός και να εκμεταλλευτεί αυτή την ενιαία φωνή και να την κάνει να ακουστεί και να γίνει σεβαστή από την άρχουσα τάξη. Χωρίς αυτό, η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να φτάσει την τέλεια καταιγίδα για να ανάψει η επαναστατική σπίθα.