Του Σταυρου Λυγερου
Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι παρά τους λεονταρισμούς της, η Αγκυρα δεν πρόκειται να εμποδίσει τη γεώτρηση στο «οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ, που πραγματοποιεί η αμερικανική εταιρεία Noble Energy. Ο Ερντογάν πήρε το μήνυμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπει το γήπεδο. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, η Τουρκία προτίθεται να δημιουργήσει τετελεσμένο στην κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα όχι στο τμήμα της που αντιστοιχεί στο τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος, αλλά στο τμήμα που αντιστοιχεί στο ελεύθερο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ένα πρώτο τετελεσμένο είναι οι έρευνες που πραγματοποίησε το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Πίρι Ρέις σ’ αυτή τη θαλάσσια περιοχή. Μπορεί αυτό το σκάφος να μην έχει τεχνολογική δυνατότητα για σοβαρές σεισμικές έρευνες, αλλά στο πολιτικό επίπεδο δημιουργεί προηγούμενο. Το σημαντικό το είπε ο υπουργός Εξωτερικών του ψευδοκράτους, Οζγκιουργκιόν. Τις προηγούμενες ημέρες δήλωσε ότι οι Τουρκοκύπριοι ναι μεν δεν θα εμποδίσουν την πραγματοποιούμενη γεώτρηση, αλλά, εάν βρεθούν κοιτάσματα, θα πραγματοποιήσουν δική τους γεώτρηση στην ίδια περιοχή! Ας σημειωθεί ότι με το ίδιο πνεύμα έχουν μιλήσει και Τούρκοι αξιωματούχοι. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, εάν οι σεισμικές έρευνες είναι ενθαρρυντικές, οι Τούρκοι προσανατολίζονται να τρυπήσουν δυτικά της Πάφου εκεί όπου –με βάση την αρχή της μέσης γραμμής– εφάπτεται η ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ με την κυπριακή. Τα δύο νορβηγικά ερευνητικά σκάφη που πραγματοποιούν σεισμικές έρευνες για λογαριασμό της Τουρκίας στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Καστελορίζου και Κύπρου, έχουν εντολή να ερευνήσουν ειδικά εκείνα τα σημεία. Εάν οι σεισμικές έρευνες είναι μία πρόκληση που μπορεί η Λευκωσία να αντιμετωπίσει με καταγγελία, τα πράγματα θα αλλάξουν εάν οι Τούρκοι επιχειρήσουν γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι ίδιοι δεν έχουν την αναγκαία τεχνολογία και είναι δύσκολο να βρεθεί διεθνής πετρελαϊκή εταιρεία, η οποία να συμπράξει σε μία τόσο χοντρή παρανομία. Επειδή, όμως, τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί, η Λευκωσία ανησυχεί και γι’ αυτό –σύμφωνα με έγκυρες πηγές– πιέζει την Αθήνα να υπογράψουν συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Ας σημειωθεί ότι η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου. Μια ματιά στον χάρτη το δείχνει. Ακόμα και οι πιο τραβηγμένες από τα μαλλιά ερμηνείες του διεθνούς δικαίου δεν μπορούν να της δώσουν νομικό έρεισμα. Γι’ αυτό και εμφανίζεται να δρα για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων. Για την ακρίβεια, προβάλλει δύο ισχυρισμούς:
- Πρώτον, ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να συνάπτει καμία διεθνή συμφωνία (όπως η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και το Ισραήλ) πριν λυθεί το Κυπριακό.
- Δεύτερον, ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρη την Κύπρο (και στα κοιτάσματα του «οικοπέδου 12») και δεν παραιτούνται απ’ αυτά.
Η κυπριακή κυβέρνηση αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ ως νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχει όλα τα σχετικά δικαιώματα. Η κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα δεν επιτρέπει στη Λευκωσία να ασκεί την εξουσία της εκεί, αλλά δεν της περιορίζει τα άλλα δικαιώματά της. Κατά συνέπεια, ο ισχυρισμός ότι δεν μπορεί να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες είναι αυθαίρετος σε βαθμό γελοιότητας. Η επίλυση του Κυπριακού είναι μία τελείως ανεξάρτητη διαδικασία από την τρέχουσα άσκηση της κυριαρχίας. Ας πάμε τώρα στον δεύτερο τουρκικό ισχυρισμό. Η διατύπωση «οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρη την Κύπρο» είναι παραπλανητική. Σε αντίθεση με τη διεθνή κοινότητα που αναγνωρίζει ένα κράτος στην Κύπρο, η Αγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι ισχυρίζονται ότι από το 1983, όταν ανακήρυξαν την «Τουρκική Δημοκρατία Βορείου Κύπρου», στην Κύπρο υπάρχουν δύο κράτη. Σύμφωνα, λοιπόν, με την τουρκική λογική, οι Τουρκοκύπριοι έχουν πλήρη δικαιώματα στη βόρεια Κύπρο και στην ΑΟΖ που της αντιστοιχεί, αλλά κανένα δικαίωμα στην ελεύθερη Κύπρο και κατ’ επέκταση στην ΑΟΖ που της αντιστοιχεί. Η Αγκυρα και η τουρκοκυπριακή ηγεσία, όμως, παίζουν σε δύο ταμπλό. Αναλόγως με το τι κάθε φορά τις βολεύει, άλλοτε επικαλούνται τη δική τους επίσημη θέση για ύπαρξη δύο κρατών κι άλλοτε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου (συμφωνίες ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας) τις οποίες κατέλυσαν με την ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Ας σημειωθεί ότι μπορούν και παίζουν αυτό το παιχνίδι, επειδή και η Λευκωσία και η Αθήνα αποφεύγουν να καταγγείλουν αυτή την αντίφαση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, φοβούμενες καθ’ υπερβολή μήπως θεωρηθεί έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους. Τέλος, εάν από τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό προκύψει ένα κοινό κράτος τότε, βεβαίως, οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν τα δικαιώματα που θα προβλέπονται από το νέο Σύνταγμα. Μέχρι τότε, όμως, δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Κατά συνέπεια, οι ισχυρισμοί της Αγκυρας είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, ή πιο απλά σκέτος τσαμπουκάς.
www.kathimerini.gr