(η ζωή του, μαζί με την Ιστορία και την ελληνική γλώσσα, αποδεικνύει, και ας λένε ό,τι θέλουν κάποιοι, ότι η Μακεδονία ΗΤΑΝ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ)
Γράφει η Σοφία Τ.
Παύλος Μελάς. Γεννήθηκε σαν σήμερα, 29/03/1870 (θαν. 13/10/1904). Αξιωματικός πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού και ... πρωτεργάτης του Μακεδονικού Αγώνα (ένοπλος αγώνας(1900-4), στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία, ανάμεσα σε Ελλάδα, Βουλγαρία, αλλά και Σερβία και Ρουμανία. Ο αγώνας στην Μακεδονία είχε ξεκινήσει, όπως σε όλο τον ελληνικό, το 1821. Οι εξεγέρσεις του 1822 είχαν καταπνιγεί. Λόγω εμποδίων και εξελίξεων ιστορικών, παρέμεινε έξω από το Ελληνικό Βασίλειο. Οι επαναστάσεις(τέλος 19ου αι.) απέτυχαν, γιατί η Ελλάδα νόμιζε ότι θα μπορούσε να συνδέσει το Μακεδονικό Ζήτημα με διεθνείς κρίσεις της εποχής-Τουρκοαιγυπτιακός Πόλεμος, Κριμαϊκός Πόλεμος, Κρητική Επανάσταση-. Στην Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε η IMRO, με επίσημο στόχο τον συντονισμό του αγώνα των χριστιανών κατά της Τουρκίας. Η οργάνωση αναφερόταν στα δικαιώματα του «μακεδονικού» λαού, γενικά, χωρίς εθνικές ή δογματικές διακρίσεις. Όμως, στην πραγματικότητα, η IMRO, ήταν βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση, με κρυφή ατζέντα τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας και την απόσχισή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως ενδιάμεσο στάδιο με την ένωσή της με την Βουλγαρία. Ο εκβουλγαρισμός, γινόταν σταδιακά, με πολύ καλά σχεδιασμένες κινήσεις και προπαγάνδα. 1ο στάδιο ο εκκλησιασμός των, ρευστής εθνικής συνείδησης, χριστιανών σε εκκλησίες ελεγχόμενες από την Εξαρχία (Βουλγάρικη Εκκλησία δηλ.) μόνο. Σ’ αυτές, η λειτουργία τελούταν στην βουλγαρική γλώσσα και οι βαπτίσεις γίνονταν με βουλγάρικα ονόματα. 2ο στάδιο η ίδρυση σχολείων, με μαθήματα στα βουλγαρικά μόνο και μύηση στον βουλγαρικό εθνικισμό. Στην αρχή το Κομιτάτο πέτυχε, αλλά σύντομα έγινε αντιληπτός ο στόχος του. Έτσι οι κομιτατζήδες ανέλαβαν δράση-σφαγές δασκάλων, ιερέων, προσωπικοτήτων και ανθρώπων που αρνούνταν να γίνουν Βούλγαροι ουσιαστικά-. Η ελληνική εθνική γνώμη αφυπνίστηκε. Ο μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός οργάνωσε την αυτοάμυνα σε Καστοριά και Φλώρινα και ο δημοσιογράφος Δ. Καλαποθάκης ίδρυσε στην Αθήνα το Μακεδονικό Κομιτάτο. Ο μητροπολίτης έκανε λειτουργίες στα ελληνικά χωριά της Μακεδονίας οπλισμένος, για να τονώσει το εθνικό αίσθημα των τρομοκρατημένων πιστών! Ένοπλα ελληνικά σώματα, έφθασαν στην Μακεδονία για βοήθεια. Η Ελλάδα συγκινήθηκε περισσότερο για το Μακεδονικό μετά την δολοφονία του Παύλου Μελά(1904)). Γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη. Γεννήθηκε στην Μασσαλία, με καταγωγή από την Β. Ήπειρο. Μετά την μετακίνηση της οικογένειάς του στην Αθήνα, σπούδασε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Αποφοίτησε(1891) ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού. Με τύψεις για την ήττα στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο(1897), συμμετείχε από τους πρώτους στο Μακεδονικό Κομιτάτο(1900), για αντιμετώπιση των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Ο Παύλος Μελάς έσπευσε με άλλους 3 αξιωματικούς, τους Α. Κοντούλη, Α. Παπούλα και Γ. Κολοκοτρώνη, προς επιτόπια μελέτη της κατάστασης (Φεβρουάριος 1904). Απέτυχαν, αλλά επανήλθαν (Ιούλιος 1904) και εισήλθε στην Μακεδονία ως ζωέμπορος, με το όνομα «Πέτρος Δέδες». Μετά από 20 μέρες, συναντήθηκε με τον Λάμπρο Κορομηλά στην Θεσσαλονίκη, ανταλλάσσοντας σκέψεις για επιχειρήσεις. Έπειτα, επέστρεψε στην Αθήνα. Στις 18/08, όλα ήταν έτοιμα, βάσει σχεδίου. Ο Μελάς, με το επιχειρησιακό όνομα Καπετάν Μίκης Ζέζας, επικεφαλής σώματος 35 μόλις ανδρών, που το αποτελούσαν Μακεδόνες, Μανιάτες και Κρητικοί, ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους. Εισήλθε ένοπλος στην Μακεδονία, με εντολή να ασκεί καθήκοντα αρχηγού και στις μικρότερες ομάδες που δρούσαν ήδη σε Μοναστήρι και Καστοριά. Οι Τούρκοι, πληροφορημένοι από καταδότες για την είσοδο και δράση του Μελά στην τουρκοκρατούμενη ακόμα Μακεδονία, άρχισαν να τον καταδιώκουν με πολυάριθμο τουρκικό απόσπασμα. Παρά τις συνεχείς οθωμανικές διώξεις, ο Μελάς, άρχισε να αποδεκατίζει τις βουλγάρικες ομάδες με βάση τα χωριά Λιγκοβάνη και Λίχυβο. Όμως, όταν ήταν στην Στάτιστα(13/10/1904), περικυκλώθηκε από τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών.
Τον είχε προδώσει (σχόλιο: όλοι οι μεγάλοι άνδρες της Ιστορίας, συνδέονται και με την παρουσία ενός προδότη· μόνο που σήμερα δεν υπάρχουν ήρωες, αλλά μόνο προδότες και αυτοί δεν συνδέονται ποτέ με ήρωες, καθότι παράσιτα) η βουλγάρικη συμμορία του Μήτρου Βλάχου. Μετά από δίωρη λυσσαλέα μάχη, διέταξε Έξοδο, τεθείς επικεφαλείς των ανδρών του. Στην επιχείρηση αυτή, τραυματίστηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα. Πέθανε μετά από μισή ώρα, στα χέρια του φίλου του, Γεωργίου Στρατινάκη. Η τελευταία φράση του πριν ξεψυχήσει ήταν: «Βούλγαρος να μη μείνει»! Γύρω από το σώμα του νεκρού Παύλου Μελά, εκτυλίχθηκε μια διπλωματική επιχείρηση για την παραλαβή και ενταφιασμό του. Οι Έλληνες, δεν ήθελαν να μάθουν οι Τούρκοι ποιος ήταν ο νεκρός, συγκεκριμένα να μην μάθουν ότι ήταν Έλληνας αξιωματικός, γιατί αυτό θα δημιουργούσε διπλωματική κρίση. Αρχικά ο νεκρός θάφτηκε από τους χωρικούς έξω από τη Στάτιστα ενώ οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την ταυτότητά του. Αργότερα ο προεστός της Στάτιστας Ντίνας απεσταλμένος της ελληνικής πλευράς(πιθανώς του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη ή του οπλαρχηγού Κύρου) επιχείρησε να ξεθάψει και να μεταφέρει αλλού τον νεκρό. Όμως, ο θάνατος του Μελά είχε μαθευτεί στην Αθήνα και η Τουρκική Πρεσβεία ειδοποίησε τις τουρκικές Αρχές της Θεσσαλονίκης να βρουν το πτώμα, ώστε να το χρησιμοποιήσουν ως απόδειξη ελληνικής επέμβασης σε τουρκική επικράτεια. Ενώ ο Ντίνας έκανε την εκταφή, εμφανίστηκε ο τουρκικός στρατός. Τότε, έκοψε βιαστικά το κεφάλι του νεκρού Παύλου Μελά και έφυγε. Το κεφάλι ετάφη μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι, ενώ οι Τούρκοι πήραν το ακέφαλο σώμα και το πήγαν στην Καστοριά, προς αναγνώριση. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, που γνώριζε τα πάντα, κινητοποίησε τη νεολαία της Καστοριάς που περικύκλωσε το Διοικητήριο και απαιτούσε να τους δοθεί το σώμα «κάποιου Ζέζα» που ήταν Έλληνας. Ο Μητροπολίτης, προειδοποιώντας για ταραχές που θα έβλαπταν την ειρηνική συμβίωση Τούρκων και Ελλήνων κατάφερε να του δοθεί το σώμα το οποίο και ετάφη στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών. Μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά, οι επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού έγιναν πιο έντονες, περιορίζοντας τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Έτσι, πέτυχαν την ένωση της Δ. και Κ. Μακεδονίας με την Ελλάδα. Το 1973, η ζωή του έγινε ταινία.
olympia