Με τις ευλογίες των ΗΠΑ εγκαινιάστηκε άτυπα το τρίγωνο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για την εκμετάλλευση και τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη. Ωστόσο τα σενάρια είναι ανοιχτά και ρυθμιστής των εξελίξεων αναδεικνύεται η Κρήτη και τα πιθανά ενεργειακά της αποθέματα. Το αμερικανικό «ναι» στα σχέδια των αγωγών ήρθε δια στόματος του ειδικού απεσταλμένου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για το συνέδριο του Economist. Οι Αμερικανοί είναι σύμφωνοι με τη δημιουργία του ενεργειακού τριγώνου που σχηματίζει η Αθήνα και η Λευκωσία με το Τελ Αβίβ, υπό την προϋπόθεση ότι...δεν θα μεταφέρει ρώσικο αέριο. Φυσικά ο κ. Μόρνινγκσταρ κράτησε τις ισορροπίες τονίζοντας πως οποιαδήποτε εξόρυξη στην Κύπρο πρέπει να λαμβάνει υπόψιν και τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, η οποία πρέπει να πάρει αναλογικά το μερίδιό της.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου δεν υπήρξε καμία επίσημη υπογραφή ενεργειακού μνημονίου μεταξύ των τριών χωρών, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες του iefimerida.gr που σημείωναν πως δεν είχαν ωριμάσει η συνθήκες που θα επέτρεπαν την υπογραφή ενός τέτοιου κειμένου. Τελικώς για να κρατηθούν τα προσχήματα, υπεγράφη ένα μνημόνιο συνεργασίας και καλής πίστης μεταξύ τουΈλληνα υπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Παπακωνσταντίνου και του Ισραηλινού ομολόγου του Ούζι Λαντάου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τις διαχείρισης υδάτινων πόρων. Διπλωματικές πηγές άφηναν να εννοηθεί ότι το ενεργειακό μνημόνιο δεν υπεγράφη λόγω του ανασχηματισμού της κυπριακής κυβέρνησης και της ανάληψης του χαρτοφυλακίου του υπουργείου Εμπορίου από τον Νεοκλή Σιλικιώτη. Πράγματι, πηγές στη Λευκωσία αναφέρουν πως ο νέος υπουργός Εμπορίου επιθυμεί να έχει εκτενή και σε βάθος ενημέρωση σχετικά με το θέμα των υδρογονανθράκων προτού υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία. Άλλωστε η Κύπρος έχει ήδη ανοίξει τον β' γύρο αδειοδοτήσεων για τα υπόλοιπα 11 οικόπεδα που βρίσκονται στην ΑΟΖ νοτίως του νησιού. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει τουλάχιστον 78 εταιρείες από όλο τον κόσμο ενώ υπάρχει εκτίμηση πως ο αριθμός τους θα αυξηθεί μέχρι την 11η Μαϊου που είναι και η καταληκτική ημερομηνία. Στο πλαίσιο αυτό η Λευκωσία δεν επιθυμεί να φανεί προσδεδεμένη «άνευ όρων»στο αμερικανοισραηλινό άρμα και επιθυμεί να εμπλέξει όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες στην ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής. Για αυτό τον λόγο δεν μπορεί να αγνοήσει το ρώσικο φλερτ της Gazprom και τις συνολικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η ρώσικη παρουσία στο Κυπριακό και την Τουρκία. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ δεν φαίνεται να έχει καταλήξει στη στρατηγική την οποία θα ακολουθήσει αναφορικά με τη μεταφορά του φυσικού αερίου από τον «Λεβιαθάν» και το «Ταμάρ» προς την Ελλάδα. Τα σενάρια που μελετά το Τελ Αβίβ είναι τα ακόλουθα: Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού 1.150-1.200 χλμ., που θα περνά από την Κρήτη και θα συνεχίζει προς την Πελοπόννησο και την ηπειρωτική Ευρώπη. (ελληνική πρόταση) Κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης του αερίου στο Ισραήλ. (εισήγηση της ειδικής ισραηλινής επιτροπής) Μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω τερματικού σταθμού στην Κύπρο. (κυπριακή πρόταση) Φαίνεται πως καταλύτης των εξελίξεων θα είναι η χώρα μας καθώς τόσο η Κύπρος όσο και το Ισραήλ περιμένουν τα αποτελέσματα των ελληνικών εκλογών και τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει. Ήδη από το περιβάλλον της Συγγρού διαμηνύεται αθόρυβα πως μια από τις βασικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης θα είναι η επίσημη διακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ. Είναι αντιληπτό πως σε περίπτωση που μια τέτοια κίνηση από την πλευρά της Αθήνας γίνει με επίσημο τρόπο θα προκαλέσει αντιδράσεις από την πλευρά της Τουρκίας, τις οποίες το Ισραήλ θέλει να μετριάσει λόγω του μετώπου του Ιράν. Το κλειδί που κρατά στα χέρια της η Αθήνα είναι η θαλάσσια περιοχή της Κρήτης, η επονομαζόμενη και «λεκάνη του Ηροδότου». Τόσο το Τελ Αβίβ όσο και η Λευκωσία αναμένουν με αγωνία τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών στην περιοχή που θα καταδείξει εάν και πόσο αξίζει να γίνει μια μεγάλη επένδυση μεταξύ των τριών χωρών. Όταν μιλούμε για επένδυση βέβαια, πέρα από το αμιγώς οικονομικό κομμάτι αναφερόμαστε και στο διπλωματικό κεφάλαιο που θα πρέπει οι ενδιαφερόμενες πλευρές να επενδύσουν προκειμένου να υποστηρίξουν τις ελληνικές θέσεις για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα γύρω από το Καστελόριζο. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ δεν επιθυμούν περαιτέρω διατάραξη των σχέσεων με την Άγκυρα και προφανώς μια τέτοιου βεληνεκούς υποστήριξη της ελληνικής επιχειρηματολογίας θα δημιουργούσε τριβές και κατασπατάληση πολύτιμου διπλωματικού κεφαλαίου. Συνεπώς, αν η Κρήτη δεν διαθέτει τα επιθυμητά αποθέματα καμία χώρα δεν πρόκειται να υπογράψει (ή να υποστηρίξει) μια τέτοια μεγάλη συμφωνία. Φυσικά οι ηγεσίες των τριών χωρών παρουσιάζουν ένα άκρως θετικό κλίμα, ενώ διαμηνύεται προς πάσα κατεύθυνση πως οι καθυστερήσεις είναι καθαρά διαδικαστικές. Η αλήθεια όμως πίσω από τα χαμόγελα των υπουργών, είναι ότι καμία χώρα δεν έχει καταλήξει ούτε στην τελική μορφή των κειμένων αλλά ούτε και σε μια καθαρή στρατηγική σε σχέση με τη μεταφορά του φυσικού αερίου. Τα σενάρια είναι ανοιχτά με όλες τις προτάσεις να βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο κ. Παπακωνσταντίνου στην ομιλία του δεσμεύθηκε ότι έως το τέλος του χρόνου θα έχουν στηθεί γεωτρύπανα στις τρεις περιοχές που διατίθενται για έρευνα, δηλαδή στα Ιωάννινα, στον Δυτικό Πατραϊκό Κόλπο και στο Κατάκολο. Με αυτόν τον τρόπο η ελληνική πλευρά προχωρά στην άτυπη διακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης. Ήδη η ισραηλινή Delek και η αμερικανική Noble Energy έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα προηγηθεί μια πολιτική συμφωνία μεταξύ των τριών χωρών.
πηγή: iefimerida