«Επιχείρηση γενικευμένο χάος» από τον Τούρκο Κίσιντζερ, τον… Αχμέτ!

Σε κλασική περίπτωση υπερεκτιμημένου… οραματιστή εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου. Μια διαπίστωση την οποία στην Ελλάδα έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό, χωρίς βέβαια να υποτιμώνται οι ικανότητες του συγκεκριμένου αξιωματούχου, ωστόσο, εάν δεχθούμε ότι όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος, είναι προφανές ότι τα δεδομένα δεν τον ευνοούν και ιδιαίτερα… Από την «πολιτική των μηδενικών προβλημάτων», φαίνεται ότι έχουμε περάσει στην πραγματικότητα της πολλαπλότητας των προβλημάτων, σε μια απόδειξη ότι το να κυνηγάς ανέφικτους στόχους στην εξωτερική πολιτική μπορεί πολύ εύκολα να σε οδηγήσει σε απομόνωση και μια ωραία πρωία να διαπιστώσεις ότι τελικά έχεις πρόβλημα με όλους. Ας πάρουμε λοιπόν τα αποτελέσματα στον περίγυρο της Τουρκίας. Ξεκινώντας από τη Συρία και τους πάλαι ποτέ εναγκαλισμούς του Ερντογάν με τον Άσαντ και τις διακηρύξεις περί στρατηγικής σχέσης, φθάσαμε στο σημείο η Τουρκία να επιδιώκει με κάθε τρόπο τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και την ανατροπή του καθεστώτος.

Την ίδια στιγμή, ο Άσαντ έχει συμφωνήσει με τους Κούρδους να τους παραχωρήσει εκτεταμένη αυτονομία κάτι που σε συνδυασμό με την κουρδική αυτονομία στο Ιράκ, επί της ουσίας εν αναμονή κρατική οντότητα, αλλά και την εκτεταμένη αυτονομία των Κούρδων του Ιράν, αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του ατατουρκικού κρατικού οικοδομήματος. Ο μέγιστος εφιάλτης είναι το μέλλον και η τύχη της πολυάριθμης κουρδικής μειονότητας στα νοτιοανατολικά της χώρας, σε περιοχή που γειτνιάζει γεωγραφικά με τους υπόλοιπους κουρδικούς πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής… Με το Ιράκ, σε διπλανή είδηση διαβάζουν οι αναγνώστες μας ότι οι δηλώσεις του Αλ Μάλικι δεν είναι καθόλου κολακευτικές, ενώ έχουν αναβιώσει στο διμερές επίπεδο οι διαιρέσεις ανάμεσα στους μουσουλμάνους σουνίτες και τους σιίτες. Προσθέστε και το ζήτημα στο βόρειο Ιράκ με τους Κούρδους και το μίγμα αποδεικνύεται επίσης εκρηκτικό. Η σύγκρουση με τους σιίτες του Ιράκ είναι φανερό ότι επηρεάζει και τις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν, όπου βέβαια οι αιτίες της σύγκρουσης είναι πολύ περισσότερες. Οι Ιρανοί δεν εμπιστεύονται την Τουρκία και δεν επιθυμούν αν τη δουν να παίζει διαμεσολαβητικό ρόλο. Αντιθέτως, τη βλέπουν ως αντίπαλο και ως χώρα που φιλοξενεί το ραντάρ του ΝΑΤΟ, πρώτη ζώνη… επίθεσης εναντίον τους, άρα απειλή εθνικής ασφαλείας. Οι σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν το οποίο μάλιστα υποτίθεται ότι είναι εθνολογικά συγγενές με τους Τούρκους κράτος βαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Οι Αζέροι φαίνεται ότι εμβαθύνουν συνεχώς τις σχέσεις τους με τους Ισραηλινούς και προβαίνουν σε μαζικές αγορές οπλικών συστημάτων από το εβραϊκό κράτος. Ακόμα κι αν επιλέξουμε να αγνοήσουμε τη σύνδεση με τις άκρως προβληματικές σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ, οι υποψίες ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει προχωρήσει στην παραχώρηση αεροπορικής βάσης στους Ισραηλινούς που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σταθμός ανεφοδιασμού σε περίπτωση στρατιωτικής ενέργειας για την εξουδετέρωση της πυρηνικής υποδομής της Τεχεράνης, συνεπάγεται αμφισβήτηση της χρησιμότητας των Τούρκων για τη Δύση. Ταυτόχρονα, το Αζερμπαϊτζάν «συνομιλεί εγκάρδια» πλέον με τη Μόσχα, αναβιώνοντας σύνδρομα και φοβίες των Τούρκων σχετιζόμενες με το Ανατολικό Ζήτημα το οποίο γνωρίζουν στην Άγκυρα ότι δεν έχει επιλυθεί. Αυτός ο τελευταίος φαίνεται να είναι βασικός τομέας της τουρκικής στρατηγικής παρά τις διακηρύξεις περί ανεξαρτησίας. Η Άγκυρα και ο Νταβούτογλου προσπαθούν απεγνωσμένα να αναβιώσουν τον τουρκικό ρόλο την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όπου τα 1.700 χιλιόμετρα κοινά σύνορα με την ΕΣΣΔ τους διασφάλιζε το διαρκές «χάιδεμα» από τη Δύση… Για τις σχέσεις με την Αρμενία δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε ότι κάθε προσπάθεια διαλόγου έχει πέσει στο κενό. Με τη Ρωσία οι σχέσεις δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως στρατηγικές, παρά μόνον να επισημανθεί ότι η Μόσχα αξιοποιεί την Τουρκία, σε τακτικό επίπεδο, στο πλαίσιο χάραξης της παγκόσμιας ενεργειακής τους στρατηγικής… Επίσης, το διαρκές λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική μειώνει τη σημασία των Στενών του Βοσπόρου για την παγκόσμια πρόσβαση των Ρώσων και την εναλλακτική προώθηση κάθε είδους προϊόντων υδρογονανθράκων στις αγορές. 
Κι ερχόμαστε στην Ελλάδα η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την Τουρκία με την παραδοσιακή φοβία. Αντιλαμβάνεται ότι το χάος στο εσωτερικό της Τουρκίας μπορεί να δελεάσει τον Ερντογάν – όπως κάποτε τους στρατιωτικούς – να αναζητήσει μια εύκολη νίκη ενίσχυσης της εικόνας του στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενώ οι ίδιοι οι Τούρκοι έχουν δηλώσει ότι για τα νησιά του Αιγαίου θα μπορούσαν να εμπλακούν στρατιωτικά… Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι οραματισμοί του Αχμέτ Νταβούτογλου για την αναβίωση του ρόλου στον χώρο που καταλάμβανε η πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, αποδεικνύοντας αντιστρόφως ότι και ο μύθος της γενικευμένης ειρηνικής συμβίωσης και ευημερίας των λαών και των εθνών εκεί, είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή μύθος…

defence-point