Της
Δωρας Αντωνιου
Την προοπτική σταδιακής ανακήρυξης και οριοθέτησης της
ΑΟΖ, ανάλογα με τις εξελίξεις στο πεδίο της έρευνας για κοιτάσματα υδρογονανθράκων
και στη βάση αξιολόγησης των γεωπολιτικών συνθηκών και μεταβολών στην ευρύτερη
περιοχή, εξετάζει η κυβέρνηση. Με δεδομένες τις αναταράξεις στην περιοχή της
Ανατολικής Μεσογείου, με επίκεντρο την κρίση στη Συρία, η Αθήνα γνωρίζει ότι
από τον διεθνή παράγοντα δεν θα γινόταν ευνοϊκά δεκτή οποιαδήποτε απόφαση θα
μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερες εντάσεις και προβλήματα.
Ετσι, με δεδομένο το σαφές μήνυμα της Τουρκίας ότι δεν
είναι διατεθειμένη αυτή τη στιγμή να συζητήσει θέμα ΑΟΖ, το Αιγαίο φαίνεται
ότι, προς το παρόν, δεν εντάσσεται στους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους
κυβερνητικούς σχεδιασμούς για την τακτική που θα ακολουθηθεί στο θέμα της ΑΟΖ.
Ωστόσο, η Αθήνα βολιδοσκοπεί τις διαθέσεις των υπολοίπων διά θαλάσσης όμορων
κρατών, προκειμένου να λάβει τις αποφάσεις της για τον χρόνο ανακήρυξης ΑΟΖ σε
συγκεκριμένες περιοχές. Υπό αυτό το πρίσμα, αξιολογούνται ως ιδιαίτερα
σημαντικές οι συζητήσεις που είχε για το θέμα της ΑΟΖ ο υπουργός Εξωτερικών,
Δημήτρης Αβραμόπουλος, κατά την προχθεσινή επίσκεψή του στη Λιβύη, χώρα με την
οποία επί μακρόν συζητείται το θέμα και η ελληνική πλευρά επιδιώκει την
εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων και με τη νέα λιβυκή ηγεσία.
Εκτός από τις κινήσεις στο θέμα της ΑΟΖ και όσο το ζήτημα
καθορισμού θαλασσίων ζωνών παραμένει ανοιχτό, η Αθήνα επιδιώκει με προσεκτικά
βήματα να κατοχυρώσει de facto τα δικαιώματά της σε έρευνα και αξιοποίηση επί
συγκεκριμένων περιοχών. Καθοριστικό βήμα στην κατεύθυνση αυτή θεωρείται η
ανακοίνωση και αποτύπωση σε χάρτες των θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και μέχρι
νότια της Κρήτης, στις οποίες γίνεται συλλογή σεισμικών δεδομένων, και η
δημοσίευση των χαρτών αυτών στην Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ενέργειες
που διαμορφώνουν ισχυρή βάση έναντι οποιασδήποτε μελλοντικής απόπειρας
αμφισβήτησης. Η Αθήνα σκοπεύει να κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση κατοχύρωσης
των δικαιωμάτων έρευνας και αξιοποίησης θαλάσσιων περιοχών σε όλους τους
αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς.
Αναφορικά με τη συζήτηση για τις επόμενες κινήσεις της
χώρας μας στην κατεύθυνση κατοχύρωσης κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων
στον θαλάσσιο χώρο, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην υπουργός
Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, εκτιμά ότι η Αθήνα θα μπορούσε να προχωρήσει
άμεσα σε δύο κινήσεις, οι οποίες θα ισχυροποιούσαν τη θέση της. Συγκεκριμένα, ο
κ. Πάγκαλος αναφέρει ότι εάν η Ελλάδα προχωρήσει στην κήρυξη γραμμής βάσης σε
όλους τους κόλπους, σε ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, θα ωφεληθεί από σημαντική
επέκταση των χωρικών υδάτων και, κατά προέκταση, της υφαλοκρηπίδας. Η γραμμή βάσης
είναι μία νοητή ευθεία που ενώνει τις δύο «κορυφές» κάθε κόλπου και λειτουργεί
ως αφετηρία υπολογισμού της έκτασης των χωρικών υδάτων, αντί της ακτής στο
εσωτερικό του κόλπου. Οπως επισημαίνει ο κ. Πάγκαλος, πρόκειται για αποδεκτή
διεθνή πρακτική, στην οποία δεν μπορούν να εγερθούν βάσιμες ενστάσεις.
Η δεύτερη πρότασή του αφορά την επέκταση των χωρικών
υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια. Για το Αιγαίο, αναφέρει ο κ. Πάγκαλος, μια τέτοια
απόφαση θα συναντούσε έντονη αντίδραση από την Τουρκία αλλά και από άλλες
χώρες, που έχουν διατυπώσει τις ενστάσεις τους σε αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο,
προσθέτει, η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια θα μπορούσε να
ανακοινωθεί για όλη τη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης, μέχρι την
Πελοπόννησο και από εκεί, δυτικά της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Με
τον τρόπο αυτό, αναφέρει ο κ. Πάγκαλος, η Ελλάδα, αξιοποιώντας δύο διαθέσιμα
«εργαλεία», ισχυροποιεί τη θέση της και κατοχυρώνει σημαντικά δικαιώματα.
www.kathimerini.gr από την «Κ» της Κυριακής, που κυκλοφορεί
εκτάκτως το Σάββατο