Τρίτη 27 Αυγούστου 2013

Σπάνιες γαίες - Το μεγαλύτερο "όπλο" της Ελλάδας

Στη Χημεία σπάνιες γαίες καλούνται τα μέταλλα (χημικά στοιχεία) τα οξείδια των οποίων είναι γαιώδους μορφής και κλήθηκαν έτσι λόγω της εξαιρετικής σπανιότητάς τους. Αυτά τα μέταλλα λέγονται και λανθανίδες εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον Περιοδικό πίνακα. Παρουσιάζουν σχεδόν τις ίδιες φυσικές και χημικές ιδιότητες.
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα ακόλουθα χημικά στοιχεία που μόνο για λόγους ευκολίας υποδιαιρούνται σε τρεις υποομάδες:

1η Υποομάδα: Λανθάνιο, Δημήτριο, Πρασεοδύμιο, Νεοδύμιο, Προμήθειο και Σαμάριο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά μοναζίτης, τσερίτης και αλλανίτης.
2η Υποομάδα: Ευρώπιο, Γαδολίνιο και Τέρβιο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά σαμαρσκίτης και μερικά είδη ξενοτίμου.
3η Υποομάδα: Δυσπρόσιο, Όλμιο, Ύτριο, Έρβιο, Θούλιο, Υτέρβιο και Λουτέτσιο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά γαδολινίτης, ξενότιμο, ευξενίτης και φεργκιουσονίτης.
Εκ των παραπάνω μετάλλων: το λανθάνιο, το δημήτριο και το νεοδύμιο δεν είναι σχετικά τόσο σπάνια σε αντίθεση με το ευρώπιο, το τέρβιο και το θούλιο που είναι εξαιρετικά σπάνια.

Τα ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες εντοπίζονται κυρίως στην Κίνα, την Νορβηγία, τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, την Ινδία και την Αυστραλία.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 


Ορισμένες από αυτές απαντώνται σαφέστατα στην Ελλάδα και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοιτασματολογικής έρευνας και οικονομικού ενδιαφέροντος, με δεδομένη την προστιθέμενη αναπτυξιακή τους αξία. Πρόκειται για το Αντιμόνιο (Sb), που εντοπίζεται σε περιοχές της Ροδόπης, της Θεσσαλονίκης και της Χίου, και για τα Πλατινοειδή Μέταλλα (PGE) που εντοπίζονται στα κοιτάσματα Σκουριών Φισώκας (Χαλκιδικής) και σε αυτά της Ποντοκερασιάς-Γερακαρού (Κιλκίς). Στο μετάλλευμα των Σκουριών έχουν εντοπιστεί, επίσης, οικονομικές συγκεντρώσεις Παλλαδίου (Pd) – 0,5 γρ./τόνο.

Σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών (REE) έχουν εντοπιστεί σε αποθέσεις στο παράκτιο και υποθαλάσσιο περιβάλλον του Στρυμωνικού Κόλπου. Συγκεκριμένα, κοιταματολογικές έρευνες που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ υπολογίζουν αποθέματα 485 εκατ. τόνων, με μέση περιεκτικότητα σπάνιων γαιών 1,17%. Ενδιαφέρον για συστηματική κοιτασματολογική διερεύνηση παρουσιάζουν, επίσης, οι βωξίτες και οι βωξιτικοί λατερίτες στη Στερεά Ελλάδα, με αντιπροσωπευτικές περιεκτικότητες που κυμαίνονται συνολικά από 3275-6378 γρ./τόνο REE. Το διαφαινόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον περιλαμβάνει ακόμη και την κόκκινη λάσπη από τη μεταλλουργία αλουμινίου.

Το Ga (Γάλλιο), το Ge (Γερμάνιο) και το In (Ίνδιο) αποτελούν μέταλλα που βρίσκονται στο επίκεντρο βιομηχανικών εφαρμογών κραμάτων υψηλής τεχνολογίας. Η ραγδαία βελτίωση των αναλυτικών μεθόδων δίνει πλέον τη δυνατότητα της ποιοτικής ανίχνευσης και του ποσοτικού προσδιορισμού τους σε επιλεγμένα αρχικά δείγματα από συγκεκριμένες μεταλλοφόρες περιοχές, όπως π.χ. το Πολύκαστρο (Κιλκίς), οι Μολάοι (Λακωνία), Ολυμπιάδα Χαλκιδική) και οι Θέρμες (Ξάνθη).

ΠΗΓΗ : www.wikipedia.org , ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ HELLENIC NEXUS T.67
Αναρτήθηκε από Christos Kastamonitis