Η ραγδαία υποχώρηση της τουρκικής επιρροής στις χώρες της
ευρύτερης Μέσης Ανατολής, μετά την παραίτηση του Εμίρη του Κατάρ και την
ανατροπή του Morsi στην Αίγυπτο, παίρνει εκδηλώσεις άλλοτε σχεδόν
διασκεδαστικές και άλλοτε ολότελα τραγικές. Λ.χ. οι τουρκικές “σαπουνόπερες”, των οποίων η διείσδυση στη μεσανατολική (και
όχι μόνο) τηλεοπτική αγορά αναφερόταν ως αψευδής μάρτυρας της τουρκικής soft
power αποτελούν το πρώτη θύμα της “διπλωματίας αρχών και όχι συμφερόντων” που
επιμένει να ακολουθεί η κυβέρνηση Erdogan, υπερασπιζόμενη τη Μουσουλμανική
Αδελφότητα.
Έτσι, Αιγύπτιοι ηθοποιοί και κινηματογραφιστές κυκλοφόρησαν έκκληση για μποϊκοτάζ των τουρκικών τηλεοπτικών σειρών, σε καταγγελία της πολιτικής στάσης της Άγκυρας, ενώ η αιγυπτιακή δημόσια ραδιοτηλεόραση η οποία είχε αποκτήσει τα δικαιώματα αρκετών σίριαλ από την Τουρκία, πάγωσε τον προγραμματισμό εκπομπής τους.
Έτσι, Αιγύπτιοι ηθοποιοί και κινηματογραφιστές κυκλοφόρησαν έκκληση για μποϊκοτάζ των τουρκικών τηλεοπτικών σειρών, σε καταγγελία της πολιτικής στάσης της Άγκυρας, ενώ η αιγυπτιακή δημόσια ραδιοτηλεόραση η οποία είχε αποκτήσει τα δικαιώματα αρκετών σίριαλ από την Τουρκία, πάγωσε τον προγραμματισμό εκπομπής τους.
Στον Λίβανο, πάλι, τα πράγματα είναι πολύ πιο ανησυχητικά, μετά την απαγωγή δύο πιλότων της τουρκικού αερομεταφορέα τα ξημερώματα της Παρασκευής. Έξι ένοπλοι επωχούμενοι σε δύο αυτοκίνητα ακινητοποίησαν λεωφορείο το οποίο μετέφερε το εννεαμελές πλήρωμα αεροσκάφους της Turkish Airlines από το αεροδρόμιο “Rafiq Hariri” της Βηρυτού σε ξενοδοχείο της παραλιακής περιοχής Ain Mreisseh και απήγαγαν τον κυβερνήτη Murat Aktumer και τον συγκυβερνήτη Murat Agca. (Τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη).
Την ευθύνη της απαγωγής ανέλαβε μέσω μηνύματος προς το κανάλι al-Jadeed η πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση “Προσκυνητές του Ιμάμη Ali al-Rida” δηλώνοντας ότι οι Τούρκοι πιλότοι “θα παραμείνουν φιλοξενούμενοί μας μέχρι να απελευθερωθούν οι αδελφοί μας που απήχθησαν στην Aazaz”. Πρόκειται για την περίπτωση των Λιβανέζων Σιιτών οι οποίοι επιστρέφοντας από προσκύνημα στο Ιράν έπεσαν τον Μάιο του 2012 στα χέρια Σύρων αντικαθεστωτικών στην περιοχή του Χαλεπίου. Οι γυναίκες της ομάδας και δύο άνδρες απελευθερώθηκαν, ωστόσο 9 άτομα παραμένουν ακόμη σε ομηρία –θεωρούμενοι προφανώς ως σύνδεσμοι του καθεστώτος Assad με το Ιράν και την σιιτική οργάνωση Χεζμπολλάχ του Λιβάνου.
Οι οικογένειες των Λιβανέζων ομήρων έχουν επανειλημμένα διοργανώσει συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία της Turkish Airlines στη Βηρυτό, θεωρώντας ότι η Τουρκία στηρίζει τους απαγωγείς. (Σε αντίστοιχο πνεύμα κινείται και η πληροφορία, την οποία η Άγκυρα διέψευσε κατηγορηματικά, ότι οι δύο απαχθέντες μητροπολίτες του Χαλεπίου έχουν μεταφερθεί από τους απαγωγείς τους στην τουρκική επικράτεια).
Οι αρχές του Λιβάνου καταδίκασαν την απαγωγή των Τούρκων πιλότων και διαβεβαίωσαν, δια στόματος του υπουργού Εσωτερικών Marwan Charbel σε συνάντηση με τον πρεσβευτή της Τουρκίας στη Βηρυτό, Ιnan Ozyildiz, ότι ο Λίβανος προστατεύει όλους τους Τούρκους που βρίσκονται στο έδαφος του και εξαντλεί τις προσπάθειές του για την απελευθέρωση των πιλότων.
Το σιιτικό στοιχείο, ωστόσο, εκφράζεται με λιγότερη διπλωματικότητα. Ο σεϊχης Abbas Zogheib ο οποίος παρακολουθεί για λογαριασμό του Ανώτατου Σιιτικού Συμβουλίου του Λιβάνου την υπόθεση των 9 ομήρων δήλωσε: “πάει πάνω από χρόνος που η Τουρκία παίζει με τα νεύρα μας. Αν η απαγωγή των Τούρκων πιλότων συνεπάγεται ενίσχυση της πίεσης προς την Τουρκία για να απελευθερωθούν οι δικοί μας άνθρωποι, τότε την υποστηρίζουμε”.
Το γιατί η Τουρκία βρέθηκε να συγκεντρώνει τόσο μένος, έχει να κάνει με το ότι στις διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε σχετικά ο επικεφαλής της Ασφάλειας του Λιβάνου, στρατηγός Abbas Ibrahim, είχε προωθήσει για λογαριασμό των Σύρων αντικαθεστωτικών κατάλογο 43 γυναικών που κρατούνταν στις φυλακές της Δαμασκού και θα έπρεπε να απελευθερωθούν ως αντάλλαγμα για τη λήξη της ομηρίας των “9”. Όμως ενώ η συριακή κυβέρνηση όντως απελευθέρωσε τις 43 κρατούμενες στις 19 Ιουλίου, οι Λιβανέζοι Σιίτες δεν επέστρεψαν στα σπίτια τους...
Μάλιστα ο εκπρόσωπος των οικογενειών των ομήρων, Hayat Awali δήλωσε ούτε λίγο ούτε πολύ: “Κάθε Τούρκος πολίτης που θα βρούμε στα [σιιτικά] νότια προάστια και την πόλη της Βηρυτού θα είναι στόχος απαγωγής”.
Αυτή ήταν η απάντησή του στην σύλληψη (την οποία ο ίδιος χαρακτήρισε “πολιτικά υποκινούμενο δώρο των μυστικών υπηρεσιών προς την Τουρκία΄) του Mohammad Saleh, υιού ομήρου, ως υπόπτου για την απαγωγή των Τούρκων πιλότων. Ο Marwan Charbel έσπευσε να “διευκρινίσει” ότι ο Saleh θεωρείται μάρτυρας και όχι ύποπτος.
Την ίδια στιγμή οι λιβανικές αρχές με τρόμο για το καλό όνομα της χώρας τους προσπαθούν να προστατεύσουν τους 500 Τούρκους τουρίστες που βρίσκονται επί λιβανικού εδάφους, ενώ έκτακτα μέτρα ασφαλείας λαμβάνονται στο εργοστάσιο ηλεκτρισμού της Jiyyeh στον νότιο Λίβανο όπου βρίσκονται οι τουρκικές φορτηγίδες ηλεκτρισμού Orhan Bey και Fatmagul Sultan της Karadeniz Holdings για την κάλυψη του 20% των ενεργειακών αναγκών της χώρας τα επόμενα τρία χρόνια.
Από την πλευρά του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών παρότρυνε τους Τούρκους πολίτες να αποφεύγουν τον Λίβανο, ενώ έκλεισαν το πολιτιστικό κέντρο και το εμπορικό γραφείο της Τουρκίας στη Βηρυτό.
Και το κυριότερο: ανακοινώθηκε ότι από τις αρχές Σεπτεμβρίου αποχωρούν οι 250 άνδρες που αποτελούν τη συμμετοχή της Τουρκίας στην UNIFIL (χερσαία αποστολή του ΟΗΕ στον Νότιο Λίβανο) και θα παραμείνουν μόνο οι μονάδες που συμμετέχουν στη διεθνή ναυτική δύναμη στα ανοιχτά των λιβανικών ακτών. Η ένταξη (παρά τις αντιδράσεις του ισχυρού Αρμενικού στοιχείου του Λιβάνου) τουρκικού αποσπάσματος στην UNIFIL την επαύριο της πολεμικής σύγκρουσης Ισραήλ-Χεζμπολλάχ το 2006, ήταν ένας ακόμη δείκτης της ευρείας αποδοχής της οποίας έχαιρε (τότε) η Άγκυρα στην περιοχή.
Τώρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ahmet Davutoğlu, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Λιβανέζο ομόλογό του Adnan Mansour την Τρίτη, προειδοποιεί για τις “αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις” που θα έχει η μη απελευθέρωση των Τούρκων πιλότων.
Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι οι φίλοι της Άγκυρας στην Μέση Ανατολή διαρκώς λιγοστεύουν...