"Έφυγε" ο
καλός μας άνθρωπος Θανάσης Βέγγος
Σαν σήμερα στις 3 Μαΐου του 2011 πεθαίνει σε ηλικία 84
ετών ο κορυφαίος Έλληνας κωμικός, Θανάσης Βέγγος. Ο Θανάσης Βέγγος
λατρεύτηκε όπως λίγοι για το ήθος, την ανθρωπιά και την απλότητά του και
παραμένει στις καρδιές όλων ως ο ταπεινός καλλιτέχνης με το αστείρευτο ταλέντο.
Ο σπουδαίος και αυτοδίδακτος ηθοποιός κατάφερε να είναι αναγνωρίσιμος και
αγαπητός στους Έλληνες, αντιπροσωπεύοντας πάντα τον ρεαλιστικό φουκαρά
νεοέλληνα τρέχοντας σαρωτικός και διακωμωδώντας τα τραγικά συμβάντα της φυλής
σε 126 ταινίες, από τις οποίες ως πρωταγωνιστής σε 52.
"Καααλοί μου άνθρωποι", "πελάτες μου", "δεν προλαβαίνω"... και άλλες πολλές ατάκες του Θανάση Βέγγου όχι μόνον έγιναν διάσημες στο ελληνικό κοινό αλλά με το πέρασμα των χρόνων εντάχθηκαν στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Ο Θανάσης Βέγγος έφυγε από τη ζωή διακριτικά, έτσι όπως έζησε, παρά την φήμη του και το γεγονός ότι δημοσιογράφοι και κάμερες τον πολιορκούσαν στενά τα τελευταία χρόνια.
"Καααλοί μου άνθρωποι", "πελάτες μου", "δεν προλαβαίνω"... και άλλες πολλές ατάκες του Θανάση Βέγγου όχι μόνον έγιναν διάσημες στο ελληνικό κοινό αλλά με το πέρασμα των χρόνων εντάχθηκαν στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Ο Θανάσης Βέγγος έφυγε από τη ζωή διακριτικά, έτσι όπως έζησε, παρά την φήμη του και το γεγονός ότι δημοσιογράφοι και κάμερες τον πολιορκούσαν στενά τα τελευταία χρόνια.
Ποιος ήταν ο
"καλός μας 'άνθρωπος"
Ο Θανάσης Βέγγος ήταν Έλληνας κωμικός ηθοποιός του κινηματογράφου και του
θεάτρου. Είχε παίξει σε 126 ταινίες, σε 52 από τις οποίες ως πρωταγωνιστής και
είχε σκηνοθετήσει (πρωταγωνιστώντας ταυτόχρονα) ακόμη επτά ταινίες. Θεωρείται
ένας από τους πιο δημοφιλείς κωμικούς του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ μέχρι
πρόσφατα συνέχιζε να εμφανίζεται σε ταινίες, στην τηλεόραση και το θέατρο.
Γεννήθηκε στον Πειραιά, στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του
1926 από τον Βασίλη και την Ευδοκία Βέγγου, των οποίων ήταν και το μοναδικό
παιδί. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος, συγκεκριμένα εργαζόταν στην
Εταιρεία Ηλεκτρισμού, και ήρωας της αντίστασης. Μετά τον πόλεμο, εκδιώχθηκε από
τη δουλειά του εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Η απόλυση του πατέρα του
προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένεια
του Θανάση, κάτι που τον ανάγκασε να ριχτεί στον αγώνα για το μεροκάματο.
Κυριότερη μεταξύ των επαγγελμάτων με τα οποία ασχολήθηκε ήταν η απασχόλησή του
σε επεξεργασίες δερμάτων. Παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά.
Τα χρόνια 1948-1950 υπηρέτησε τη θητεία του ως
"ανεπιθύμητος" στρατιώτης στη Μακρόνησο, όπου γνωρίστηκε με τον
μετέπειτα γνωστό σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο. Αυτή η γνωριμία οδήγησε στην πρώτη
του εμφάνιση στον κινηματογράφο, το 1954, στην ταινία Μαγική Πόλη του
Κούνδουρου. Για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε μικρούς ρόλους, εργαζόμενος
παράλληλα και ως φροντιστής στα κινηματογραφικά πλατό. Την περίοδο αυτή
εμφανίστηκε σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού
κινηματογράφου, όπως Ο δράκος, Διακοπές στην Αίγινα, Μανταλένα, Ο Ηλίας του
16ου, Ποτέ την Κυριακή. Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος είναι μαζί με τον Νίκο
Σταυρίδη στην ταινία Οι δοσατζήδες του 1960. Τον ίδιο καιρό, το 1959, πήρε
άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού, όχι από Σχολή αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο
με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Η πρώτη του θεατρική παράσταση ήταν στην
επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς-πλουτς», δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη,
επίσης το 1959.
Τα επόμενα χρόνια, συνεργαζόμενος κυρίως με τον σκηνοθέτη
Πάνο Γλυκοφρύδη, αναπτύσσει τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου τύπου, που τον
καθιέρωσε και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής. Με ταινίες όπως Ψηλά τα χέρια,
Χίτλερ, Μην είδατε τον Παναή, Ζήτω η τρέλλα!, Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης,
καθιερώνεται στη συνείδηση του κοινού. Το 1964, σε αναζήτηση καλλιτεχνικής
ελευθερίας, ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής ΘΒ-Ταινίες Γέλιου. Την περίοδο
1965-1969, συνεργαζόμενος με τον Πάνο Γλυκοφρύδη και τον Ερρίκο Θαλασσινό αλλά
και σκηνοθετώντας ο ίδιος κάποιες φορές, γύρισε τις καλύτερες κατά γενική
ομολογία ταινίες του, όπως τις Φανερός πράκτωρ 000, Τρελός, παλαβός και Βέγγος,
Ποιος Θανάσης;, που τις χαρακτηρίζουν το σουρεαλιστικό χιούμορ, ο
αυτοσχεδιασμός και η πηγαία ερμηνεία. Παρά την εμπορική και καλλιτεχνική τους
επιτυχία, οι ταινίες αυτές οδηγούν την εταιρία του Βέγγου σε κλείσιμο και τον
ίδιο σε οικονομική καταστροφή, από την οποία θα συνέλθει μόνο μετά από πολλά
χρόνια.
Η καριέρα του συνεχίζεται με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη, ενώ η δημοτικότητά του παραμένει σταθερή κι οδηγεί στην αποθέωση του από τον κόσμο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1971, όπου η ταινία Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση; αποσπά τα βραβεία κριτικών και κοινού. Άλλη σημαντική ταινία αυτής της περιόδου είναι Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας του 1976. Η θεματολογία των ταινιών του μετατοπίζεται προς την κοινωνική κριτική, ενώ το 1983 σταματά για λίγα χρόνια να κάνει κινηματογράφο. Τη δεκαετία του '80 ασχολείται με το γύρισμα έξι βιντεοταινιών και της τηλεοπτικής σειράς Βεγγαλικά που, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, προβλήθηκε τελικά στην τηλεόραση το 1988. Το 1990 εμφανίστηκε στη σειρά του ΑΝΤ1 Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης.
Η επιστροφή του στον κινηματογράφο γίνεται με την ταινία
Ήσυχες μέρες του Αυγούστου του Παντελή Βούλγαρη. Η ερμηνεία του έχει πια
διαφοροποιηθεί, είναι χαμηλών τόνων αλλά μεγάλης εκφραστικότητας, με κορυφαία
στιγμή το ρόλο του στην ταινία Όλα είναι δρόμος του 1998. Την περίοδο αυτή
εμφανίστηκε επίσης στην Επίδαυρο, το 1997, στο ρόλο του Δικαιόπολι στους
Αχαρνής και το 2001 στην Ειρήνη του Αριστοφάνη με μεγάλη επιτυχία. Το 2002,
σχεδόν πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, ο Θανάσης Βέγγος
κράτησε έναν από τους βασικούς ρόλους στην τηλεοπτική σειρά Περί ανέμων και
υδάτων. Συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι από τους πιο αγαπημένους και δημοφιλείς
κωμικούς του ελληνικού κινηματογράφου. Η τελευταία κινηματογραφική συμμετοχή
του ήταν στην ταινία του Παντελή Βούλγαρη "Ψυχή βαθιά", το 2009.
Ο Θανάσης Βέγγος ήταν μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και του Σωματείου Παραγωγών. Ήταν μόνιμος κάτοικος της Αθήνας. Την εποχή που γυριζόταν Ο δράκος παντρεύτηκε την Ασημίνα Βέγγου, με την οποία ήταν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής του, και είχαν δύο γιους.
Οι τελευταίες στιγμές...
Ο Θανάσης Βέγγος νοσηλευόταν από τις 19 Δεκεμβρίου 2010 στην εντατική μονάδα
του νοσοκομείου "Ερυθρός Σταυρός" λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου - εκεί
απεβίωσε στις 3 Μαΐου 2011, λίγο πριν συμπληρώσει τα 84 χρόνια του. Τάφηκε στην
Αμοργό, τόπο καταγωγής της μητέρας του και της γιαγιάς του.
Υπήρξε φειδωλός σε δηλώσεις και συνεντεύξεις, ωστόσο στο παρελθόν ο ίδιος είχε δηλώσει: "Δουλεύω με το ένστικτο, δεν έχω κανένα ταλέντο, μόνο αυτή τη φάτσα. Εδώ είναι αποτυπωμένη όλη η μιζέρια, όλη η δυστυχία, όλος ο πόνος του ασήμαντου Έλληνα".
Ο Θανάσης Βέγγος είχε τιμηθεί με τα παρακάτω βραβεία:
1962 Ένωση Ελλήνων κριτικών
1971 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Α' Ανδρικού Ρόλου Τι έκανες
στον πόλεμο, Θανάση;
1971 Ένωση Ελλήνων κριτικών Τι έκανες στον πόλεμο,
Θανάση;
1972 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ερμηνείας Α' Ανδρικού Ρόλου*
Θανάση, πάρε τ' όπλο σου
1991 Κρατικό βραβείο Ερμηνείας Β' Ανδρικού Ρόλου Ήσυχες
μέρες του Αυγούστου
1993 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ειδικό βραβείο για το σύνολο
του έργου του
2008 Πρόσωπα 2008 Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου
του
*Το βραβείο αυτό του δόθηκε και ως αντίδραση στο τότε
καθεστώς.
Το 2002 ο Δήμος Κορυδαλλού τίμησε τον καταξιωμένο ηθοποιό
δίνοντας το όνομά του στο 1.900 θέσεων, δημοτικό αμφιθέατρο της περιοχής.Τον
Οκτώβριο του 2008 ο Δήμος Πειραιά μετονομάζει, ύστερα από απόφαση του Δ.Σ., την
πλατεία Ευαγγελισμού στο Νέο Φάληρο, γενέτειρα του ηθοποιού, σε πλατεία Θανάση
Βέγγου.
2008 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας τον τιμά
χρίοντας τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα
Μερικές από τις
ταινίες που συμμετείχε
Κυριακάτικο ξύπνημα (1954)... Φύλακας
Μαγική πόλις (1954)... Θανάσης
Καταδικασμένη κι απ' το παιδί της (1955)
Ο δράκος (1956)... Σπαθής
Οι άσσοι του γηπέδου (1956)... ναύτης, φίλαθλος
Το κορίτσι με τα μαύρα (1956) .... χωροφύλακας
Το κορίτσι με τα παραμύθια (1956)
Το κορίτσι της αμαρτίας (1957)
Έχει θείο το κορίτσι (1957) .... ταξιτζής
Μαρία Πενταγιώτισσα
Τσαρούχι, πιστόλι, παπιγιόν
Της τύχης τα γραμμένα (1957) ... Μουτζουρίδης
Για το ψωμί και τον έρωτα, ή Συννεφιασμένη Κυριακή
(1957)... Θανάσης
Ο Μιμίκος και η Μαίρη (1958)
Κάθε εμπόδιο για καλό (1958)... Γιάννης Παπαδόπουλος,
νευρολόγος
Χαρούμενοι αλήτες... σερβιτόρος
Η φτώχεια θέλει καλοπέραση...σύζυγος ετοιμόγεννης
Διακοπές στην Αίγινα (1958)
Το εισπρακτοράκι
Ο θείος από τον Καναδά (1959) .... Πάνος
Δοσατζήδες ή Περιπλανώμενοι Ιουδαίοι (1959)
Η μουσίτσα(1959)... Φοίβος
Γαμήλιες περιπέτειες (1959)... παγοπώλης
Καραγκιόζης, ο αδικημένος της ζωής .... Μελέτης
Μελετόπουλος
Ανθισμένη αμυγδαλιά (1959)
Το αγοροκόριτσο .... σερβιτόρος
Ο Ηλίας του 16ου (1959) .... Θωμάς
Τα ντερβισόπαιδα (1960) .... Πολύδωρος
Τυφλός άγγελος (1960)
Το ραντεβού της Κυριακής (1960)
Μήτρος και Μητρούσης στην Αθήνα (1960) .... Μήτρος
Το κλωτσοσκούφι (1960)... θυρωρός
Ποτέ την Κυριακή (1960)
Η αυγή του θριάμβου (1960)
Ερωτικά παιχνίδια (1960)... ξενοδόχος
Για σένα την αγάπη μου (1960)
Οι 900 της Μαρίνας (1960) ... Παρτσακλής
Μια του κλέφτη
Μανταλένα (1960) .... χωροφύλακας
Ζητείται ψεύτης (1961) .... Βρασίδας
Χαμένα όνειρα (1961)... Βαγγέλης
Ποια είναι η Μαργαρίτα (1961) ... Γρηγόρης Λαδιάς
Οικογένεια Παπαδοπούλου (1961) ... Σπύρος
Λάθος στον έρωτα (1961) ... Θύμιος
Η Λίζα και η άλλη .... Πέτρος Βανδής
Η κατάρα της μάνας (1961)... Πασχάλης
Δούλεψε για να φας (1961) ... Αυγουστής
Χωρίς Μητέρα (1961) ....
Ευτυχώς τρελάθηκα .... Μανώλης
Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962).... Παναγής
