“Χαιρέτα μου τον πλάτανο” και βρες τα λογικά σου…

Φωτο από constantinoupoli.com

“Χαιρέτα μου τον πλάτανο” και βρες  τα λογικά σου, καταηκαμένε Έλληνα  και βγάλε από πάνω την “άρρωστη πολιτική  προβιά σου”

Έκφράσεις του χθές, χρήσιμες για το σήμερα και το αύριο. Άγνωστες ιστορικές πτυχές που σκιαγραφούν τον διαχρονικό πόνο αυτού του λαού.

Το 1721 κάτω από την Ακρόπολη, στους «Αέρηδες» της Πλάκας, οι Τούρκοι έχτισαν Μεντρεσέ, που στα τουρκικά σημαίνει ιεροσπουδαστήριο.

Σε αυτό φοιτούσαν οι νεαροί μουσουλμάνοι για να γίνουν ιμάμηδες. Η λέξη προέρχεται από το αραβικό madrasah-Madratis (ίδρυμα θεοκρατικό η άλλο) ή το αραβικό ders=μάθημα.

Σήμερα σώζεται η πύλη του Μεντρεσέ στους «Αέρηδες»

Στις αρχές του 18ου αιώνα όμως, οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την πόλη, που παραδόθηκε στου Έλληνες. Η σχολή με τα δωμάτια για τους σπουδαστές και την εσωτερική αυλή μετατράπηκε σε φυλακή, η οποία λειτούργησε, από τον Όθωνα έως την περίοδο του Γεωργίου Α΄.

Ήταν μια σκληρή φυλακή. Μπροστά από την πύλη υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος. Στα κλαδιά του κρεμούσαν τους καταδικασμένους σε θάνατο, κυρίως ποινικούς, αλλά και πολιτικούς κρατούμενους.

Το δέντρο είχε γίνει σύμβολο θανάτου  αλλά και αδικίας, καθώς προφανώς αυτοί που κρέμονταν από τα κλαδιά του ήταν οι φτωχοί και μη προνομιούχοι. 

Φυσικά αντιπροσώπευε και την εξουσία των Βαυαρών, που καταπίεζαν το λαό και καταλήστευαν τα δημόσια ταμεία. Έτσι, όταν για κάποιους έφθανε η ώρα της αποφυλάκισης, βγαίνοντας από την πύλη της φυλακής κοίταζαν πίσω προς τα κελιά των πρώην συγκρατούμενών τους και τους φώναζαν:  «χαιρέτα μου τον πλάτανο».

Τους εύχονταν να βγουν και εκείνοι από τη φυλακή και να μην ξαναδούν ποτέ τον πλάτανο του θανάτου. constantinoupoli.com

Σ’ αυτές τις φυλακές από το 1834 αρχίζουν  να παίζονται από τους παραβατικούς  και τα λεγόμενα  «Μουρμούρικα» ρεμπέτικα.

Αυτά και προκαλούν  την μήνι των δεσμοφυλάκων, αλλά  οι κρατούμενοι  το…βιολί τους.
Οι στίχοι αυτοσχέδια δίστιχα, αδέσποτα λόγια και τά …όργανα  αυτοσχέδια επίσης με δύο διπλές χορδές .

Σημ: (Μουρμούρικα λένε  τα τραγούδια επειδή τα τραγουδούν σε χαμηλή ένταση και σε εκφορά με τα …δόντια, για να μην γίνονται αντιληπτοί στο προσωπικό των φυλακών!..). lokrisnews.blogspot.gr

Τελικά οι μουρμούρηδες ρεμπέτες για ποία  ¨Βαυαροκρατία¨ έπαιζαν μπαγλαμαδάκι σιγοτραγουδώντας… ;;

«Ω Πλάτανε του Μενδρεσέ, στοιχειό καταραμένο της τυραννίας τρόπαιο, σε φυλακή υψωμένο… Θα έρθη η ώρα πλάτανε, της χώρας μας Βαστίλη, που ξυλοκόπους, η οργή του Έθνους θα σου στείλη, και πέλεκυς στη ρίζα σου ελεύθερα θ’ αστράψη.

Δεν θα σε φαν γεράματα, φωτιά δεν θα σε κάψη, και γύρω θα χορέψωμε στη στάχτη σου τη κρύα εμείς, που θάφτει σήμερα εδώ η τυρρανία» constantinoupoli.com

Δρ. Κωνσταντίνος Βαρδάκας