Η Τουρκία απέτυχε να ψηφιστεί μη μόνιμο μέλος του
Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ, στην ψηφοφορία της 16ης Οκτωβρίου. Η
τουρκική ηγεσία ήλπιζε σοβαρά να κερδίσει τη θέση αυτή, που θα της εξασφάλιζε
αυξημένη επιρροή στη Μέση Ανατολή. Το αποτέλεσμα όμως ήταν απογοητευτικό για
τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, τον πρωθυπουργό Νταβούτογλου και την πολιτική
τους.
Του SEMIH IDIZ
ΠΗΓΗ: www.al-monitor.com
ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Παντελής Καρύκας
Στους δύο τελικούς γύρους η Τουρκία έχασε από την Ισπανία,
με την υποψηφιότητά της να λαμβάνει μόνο 60 ψήφους, έναντι 132 που έλαβε η
Ισπανία. Παρά το αρνητικό κλίμα, ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Τσαβούσογλου, πριν
την ψηφοφορία, εμφανιζόταν υπεραισιόδοξος.
«Όλοι γνωρίζουν τον ρόλο που η Τουρκία διαδραματίζει στους
διεθνείς οργανισμούς και στα Ηνωμένα Έθνη. Πιστεύουμε ότι όλη η ωραία μας
προσπάθεια, με τη βοήθεια του Αλλάχ, θα αποτυπωθεί στην κάλπη. Φυσικά σε μια
ψηφοφορία όλα είναι πιθανά, ωστόσο, πιστεύουμε, Αλλάχ επιτρέποντος, ότι θα
πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα», είπε ο Τσαβούσογλου.
Η αισιοδοξία αυτή αποδείχτηκε εσφαλμένη. Το 2008, στην
ανάλογη ψηφοφορία, η Τουρκία είχε λάβει 151 ψήφους και είχε εκλεγεί στο ΣΑ.
Εκείνη την εποχή το κύρος της Τουρκίας βρισκόταν ψηλά, όχι μόνο ανάμεσα στις
μουσουλμανικές χώρες, αλλά και σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής, μέχρι και της
Καραϊβικής. Ωστόσο, το 2014, η κίνηση μια χώρας να επιδιώξει και πάλι την
εκλογή της στο ΣΑ, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, δεν αποτελεί ιδιαίτερα
σοφή κίνηση.
Ακόμα και έμπειροι Τούρκοι διπλωμάτες επιχείρησαν να
πείσουν τον Ερντογάν να μην προχωρήσει στο βήμα αυτό. Γιατί λοιπόν η Τουρκία
προχώρησε, παρά τις προειδοποιήσεις τους; «Η υπεραισιοδοξία της κυβέρνησης δεν
έχει λογική εξήγηση. Ίσως να περίμενε υποστήριξη από τις χώρες της Μέσης
Ανατολής, κάποιες αραβικές και ευρωπαϊκές χώρες και ειδικά από αφρικανικές
χώρες, την οποία όμως τελικά δεν έλαβε», ανέφερε ο έμπειρος Τούρκος διπλωμάτης
Βολκάν Βουράλ.
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στη ζημιά που προκάλεσε στην
τουρκική επιρροή στις αφρικανικές, ειδικά, χώρες, η διαμάχη του Ερντογάν με τον
Γκιουλέν. «Η κυβέρνηση συνεργαζόταν με το κίνημα του Γκιουλέν στο παρελθόν, με
αποτέλεσμα την εξάπλωση της τουρκικής επιρροής στις χώρες αυτές. Η διαμάχη κυβέρνησης
Γκιουλέν είχε ως αποτέλεσμα την εξασθένιση της τουρκικής επιρροής στην Αφρική»,
είπε ο Βουράλ.
Επίσης τη Τουρκία δεν μπορούσε πλέον να ελπίζει στην
υποστήριξη χωρών της Μέσης Ανατολής που την είχαν στο παρελθόν στηρίξει, όπως η
Αίγυπτος. «Δεν μπορείς να ελπίζεις στην υποστήριξη των Αράβων όταν οι σχέσεις
σου με μια τόσο σημαντική αραβική χώρα είναι τόσο άθλιες, για να μη μιλήσουμε
για τον εκνευρισμό που έχει προκαλέσει η τουρκική υποστήριξη στη Μουσουλμανική
Αδελφότητα σε χώρες του Κόλπου», είπε ο Βουράλ.
Σύμφωνα με αναλυτές, το 2010 ήταν το σημείο καμπής της
τουρκικής επιρροής. Από τότε άρχισε η τουρκική πτώση, η οποία είναι αποτέλεσμα
της πολιτικής Νταβούτογλου. Τα υπεραισιόδοξα σχέδια του Νταβούτογλου να
καταστήσει την Τουρκία βασικό παίκτη στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια έστρεψε,
τελικά, τον νεοθωμανισμό του εναντίον του. Σήμερα πολλές χώρες της Μέσης
Ανατολής καταγγέλλουν τον τουρκικό νεοθωμανισμό, λόγω της πολιτικής της, έναντι
της Αιγύπτου, του Ιράκ, της Συρίας, αλλά και του δεσμού της με τη Χαμάς και τη
Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο οποίος διατάραξε την σταθερότητα της περιοχής.
Οι περισσότεροι δρώντες στη Μέση Ανατολή σήμερα,
καταλογίζουν στην Τουρκία την έκρηξη της θρησκευτικής διαμάχης σουνιτών –
σιιτών, λόγω της υποστήριξης που παρείχε σε ακραίες σουνιτικές ομάδες, όπως το
η αλ Νούσρα και το Ισλαμικό Κράτος.
Άλλος λόγος που οδήγησε στην τρώση του τουρκικού κύρους
είναι και η καταπάτηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην
Τουρκία, όπως εκφράστηκε με τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί,
το 2013. Η βιαιότητα της καταστολής προκάλεσε διεθνή κατακραυγή και είχε
επίπτωση στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.
Το 2008, όταν η Τουρκία κέρδισε τη θέση του μέλους στο ΣΑ,
είχε υποσχεθεί να εργαστεί για την ειρηνική διευθέτηση των περιφερειακών
συγκρούσεων και είχε επίσης υποσχεθεί να διαδραματίσει ρόλο μεσάζοντα για την
άμβλυνση των θρησκευτικών συγκρούσεων στην περιοχή.
Τώρα, η Τουρκία έχει καταστρέψει κάθε γέφυρα επικοινωνίας
με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, αλλά και με τις άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής,
του Ιράν περιλαμβανομένου. Στο μεταξύ ο Ερντογάν συνεχίζει να ασκεί κριτική
στον ΟΗΕ για τη Γάζα και την Συρία και συνεχίζει να επιδιώκει την αναμόρφωση
του ΣΑ στα μέτρα του, ζητώντας τον περιορισμό της επιρροής των μονίμων μελών
του.
Ο Τσαβούσογλου, μετά την παταγώδη αποτυχία, σε δηλώσεις
του στους δημοσιογράφους είπε ότι ορισμένοι δεν είναι ευχαριστημένοι με την
«ανεξάρτητη τουρκική εξωτερική πολιτική… Εμείς δεν πρόκειται να αλλάξουμε την
πολιτική μας για χάρη των ψήφων. Θα συνεχίζουμε να αποτελούμε τη φωνή και την
συνείδηση των χωρών που μας το ζητούν», κατέληξε. www.defence-point.gr