Τη Κυριακή 7 Ιουνίου η Τουρκία πηγαίνει στις πιο κρίσιμες
εκλογές, όπως έχουν χαρακτηριστεί από πολλούς πολιτικούς παρατηρητές της
σύγχρονης ιστορίας της. Στις εκλογές αυτές αφ’ ενός κρίνεται το μέλλον της
χώρας και η μελλοντική της φυσιογνωμία και αφ’ έτερου κρίνονται σε μεγάλο βαθμό
και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, καθώς η επικράτηση ή μη των ισλαμιστών
θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την συμπεριφορά της Τουρκίας σε μια σειρά κρισίμων
ζητημάτων όπως Συρία, Ιράκ, Τζιχαντιστές, Ουκρανικό και φυσικά Αιγαίο, Κύπρος
και Ανατολική Μεσόγειο.
Ένα πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των εκλογών είναι
ότι ο Ταγίπ Ερντογάν που είναι πρόεδρος της Δημοκρατίας, έχει γίνει ο
μεγαλύτερος κομματάρχης τριγυρνώντας όλη των χώρα σε μια σκληρή προεκλογική εκστρατεία
προσπαθώντας να ενισχύσει τα ποσοστά του ισλαμιστή πρωθυπουργού του, Αχμέτ
Νταβούτογλου και του κόμματος AKP, που ο ίδιος ίδρυσε. Φυσικά αυτό το
πρωτοφανές έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση αλλά και από
διεθνείς παράγοντες.
Από την άλλη πλευρά έχουμε μια σειρά πολιτικών δυνάμεων
που προσπαθούν ή να ανατρέψουν την μέχρι σήμερα παντοδυναμία των ισλαμιστών που
αν συνεχιστεί θα οδηγήσει σε ένα ολοκληρωτικό νεοοθωμανικό καθεστώς, ή να
επιβιώσουν για να αποτελέσουν ρυθμιστές των εξελίξεων. Έτσι έχουμε το
παραδοσιακό Λαϊκό Κόμμα, CHP, που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ και που σήμερα
ηγείται ο για πολλούς ανεπαρκής Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στο οποίο οι
δημοσκοπήσεις του δίνουν ένα ποσοστό από 26 μέχρι και 31%. Στο Λαϊκό
Κόμμα θα κατευθυνθούν και οι περισσότεροι ψήφοι των Αλεβητών που βλέπουν πως η
ολοκληρωτική επικράτηση των ισλαμιστών θα είναι γι αυτούς ένα οδυνηρό χτύπημα
που πολύ πιθανόν θα προκαλέσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις. Μετά έρχονται οι
Εθνικιστές, MHP, οι γνωστοί Γκρίζοι Λύκοι που ενώ την δεκαετία του ενενήντα
είχαν κυριαρχήσει σήμερα είναι σαφώς αποδυναμωμένοι. Οι τελευταίες
δημοσκοπήσεις τους δίνουν από 13 έως 18%.
Εκεί όμως που θα παιχτεί το μεγάλο «παιχνίδι» αυτών των
εκλογών και που θα κρίνει και το αποτέλεσμα αλλά και τις μετεκλογικές
εξελίξεις, είναι το φιλοκουρδικό κόμμα, HDP. Οι Κούρδοι για πρώτη φορά
κατεβαίνουν σαν ένα ενιαίο κόμμα σε όλη την επικράτεια φιλοδοξώντας να περάσουν
το όριο του 10% και να εισέρθουν στην βουλή ενώ μέχρι σήμερα εξέλεγαν
μεμονωμένους ανεξάρτητους βουλευτές που συγκροτούσαν στη συνέχεια
κοινοβουλευτική ομάδα.
Το εγχείρημα αυτό
είναι ριψοκίνδυνο αλλά είναι και το κομβικό σημείο αυτών των εκλογών. Αν
καταφέρουν να περάσουν το όριο του 10%, τότε θα είναι αδύνατο για τους
ισλαμιστές να κερδίσουν την αυτοδυναμία και οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές
καθώς η δύναμη τους θα μειωθεί ακόμα περισσότερο ενώ δεν αποκλείεται να
ξαναγίνουν σύντομα πάλι εκλογές. Αν δεν καταφέρουν όμως, τότε πολύ πιθανό ο Ερντογάν να
κερδίσει την απόλυτη αυτοδυναμία επιβάλλοντας ένα αυταρχικό ισλαμικό καθεστώς
με νεοοθωμανικές επεκτατικές στοχεύσεις που σίγουρα θα επηρεάσουν αρνητικά την
ευρύτερη περιοχή προκαλώντας πολλές απρόοπτες αντιδράσεις.
Υπάρχει και η ομάδα του Φετουλάχ Γκιουλέν που σίγουρα
μάχεται κάθετα κατά του Ερντογάν και που ελέγχει δυο μεγάλες εφημερίδες, την
πρώτη σε κυκλοφορία Zaman και την Sözçü. Από την άλλη οι Κεμαλικοί έχουν στο
πλευρό τους τις εφημερίδες Cumhürriyet, Radikal και με μέρει την Hürriyet, ενώ
στον αντιπολιτευτικό χώρο κινούνται και οι Milli Gazete και Aydınlık. Οι
ισλαμιστές έχουν μεγάλη στήριξη από τον φιλικό τους τύπο με τις εφημερίδες,
Yeni Şafak, Sabah, Star, Akşam και εν μέρη την Türkiye.
Πολλοί ξένοι παρατηρητές και δημοσιογράφοι έχουν ήδη
αρχίσει να φτάνουν την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη για να παρακολουθήσουν
την κρίσημη εκλογική αναμέτρηση, ενώ τα τουρκικά κανάλια έχουν «ανάψει»
κυριολεκτικά με τις αλλεπάλληλες εμφανίσεις των πολιτικών αρχηγών και τα
προεκλογικά διαφημιστικά σποτ.
Εμείς, περιμένοντας την Κυριακή των τουρκικών εκλογών θα
πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα αυτές τις μέρες
πάνω από το Αιγαίο, σίγουρα σχετίζεται και με την αγωνία του τουρκικού
κατεστημένου καθώς πλησιάζει η κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση που θα κρίνει και
την τύχη του.
Αυτό, θέλουμε δεν θέλουμε θα πρέπει να μας κρατά σε
ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
www.nikosxeiladakis.gr