Βαρύ πλήγμα υπέστησαν οι φιλοδοξίες του τούρκου προέδρου Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αναβαθμίσει και να διευρύνει τις εκτελεστικές εξουσίες του, καθώς στις βουλευτικές εκλογές της Τουρκίας το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχασε την αυτοδυναμία του για πρώτη φορά μετά από 13 συναπτά χρόνια στην εξουσία.
Σύμφωνα με τα ανεπίσημα τελικά αποτελέσματα που μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο Anadolu, το AKP απέσπασε το 40,8% της λαϊκής ψήφου – σχεδόν 10 μονάδες κάτω σε σχέση με τις κάλπες του 2011 – και κερδίζει 258 έδρες, τη στιγμή που ο σχηματισμός μονοκομματικής κυβέρνησης απαιτεί τουλάχιστον 276 έδρες στη 550μελή Βουλή.
Η κοινοβουλευτική δύναμη της ισλαμο-συντηρητικής κυβερνώσας παράταξης ωχριά σε σχέση με τις τουλάχιστον 330 ψήφους που απαιτούνται ώστε να τεθεί σε δημοψήφισμα η συνταγματική αναθεώρηση για την ενίσχυση των προεδρικών αρμοδιοτήτων.
Το αποτέλεσμα συνιστά και μια προσωπική ήττα για τον κ. Ερντογάν, ο οποίος – παρά το γεγονός ότι ως πρόεδρος οφείλει να είναι κομματικά ουδέτερος – είχε τεράστια συμμετοχή στην προεκλογική εκστρατεία του AKP.
Ιστορική μέρα για την κουρδική μειονότητα
Η εντυπωσιακή αποδυνάμωση του AKP οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο ιστορικό αποτέλεσμα του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, το οποίο μπαίνει για πρώτη φορά στη Βουλή αφού κατόρθωσε να ξεπεράσει το ελάχιστο όριο του 10%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Anadolu, η φιλοκουρδική παράταξη απέσπασε το 12,95% των ψήφων, και θα αντιπροσωπευθεί στο κοινοβούλιο από 79 βουλευτές. Με δεδομένη την κακή επίδοσή του AKP, η τελευταία ελπίδα του κ. Ερντογάν ήταν το HDP να μείνει εκτός Βουλής, καθώς τότε οι χαμένες έδρες του θα ανακατανέμονταν και το ισλαμο-συντηρητικό κόμμα θα έπαιρνε τα περισσότερα έδρανα.
Δεύτερη δύναμη αναδείχτηκε το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, με 132 έδρες (25,1%), ενώ την τρίτη θέση κατέλαβε το δεξιό Εθνικιστικό Κίνημα, με 81 έδρες (16,4%).
Τα πολλά σενάριο του αύριο
Το ερώτημα είναι πλέον τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Το AKP μπορεί να επιζητήσει κυβέρνηση συνεργασίας, όμως κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν φαντάζει διατεθειμένο να στηρίξει τις φιλοδοξίες που τρέφει ο κ. Ερντογάν. Πολλοί αντίπαλοί του έχουν κατηγορήσει τον πρόεδρο πως επιδιώκει να εγκαθιδρύσει μια αυταρχική δικτατορία με δημοκρατικό κάλυμμα.
Ήδη τόσο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα όσο και οι Κούρδοι έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν προτίθενται να συνεργαστούν με το AKP. «Η συζήτηση για μια εκτελεστική προεδρία και δικτατορία ήλθε στο τέλος στην Τουρκία, με αυτές τις εκλογές», δήλωσε ο ηγέτης του HDP, Σελαχατίν Ντερμιτάς. «Οι ψηφοφόροι είπαν ένα ξεκάθαρο ‘όχι’ στο προεδρικό σύστημα», είπε ο πρόεδρος του τμήματος Κωνσταντινούπολης της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αντίθετα, ερωτηματικό παραμένει η στάση των Εθνικιστών, οι οποίο ανακοίνωσαν μετά τα πρώτα αποτελέσματα πως είναι πολύ νωρίς για να γίνουν τοποθετήσεις σχετικά με πιθανή κυβέρνηση συνεργασίας. Πάντως, τυχόν συμμαχία του AKP με τους Εθνικιστές θα μπορούσε να είναι η χειρότερη εξέλιξη για τις νέες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.
Υπό αυτά τα δεδομένα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κυβέρνησης μειοψηφίας ή και πρόωρων εκλογών, όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του κυβερνώντος AKP στο πρακτορείο Reuters.
Πηγή: http://www.skai.gr