Το τελευταίο διάστημα μετά από μια σημαντική προσέγγιση
που είχε σημειωθεί το 2014, παρατηρείται μια αυξανομένη επιδείνωση των σχέσεων
Ρωσίας Τουρκίας που οφείλεται σε συγκεκριμένους λόγους. Σημειωτέον ότι η
επιδείνωση αυτή έχει άμεση επίδραση όπως θα δούμε και στις σχέσεις της Ελλάδας
με τις δυο αυτές χώρες.
Ο πρώτος λόγος που αφορά άμεσα και την Ελλάδα είναι ο
ενεργειακός αγωγός Turk stream. Ο αγωγός αυτός είχε υπογραφεί με μια πανηγυρική
τελετή στην Άγκυρα στις 2 Δεκεμβρίου του 2014 σε μια ιστορική επίσκεψη του
Ρώσου προέδρου, Βλάδιμήρ Πούτιν, στην τουρκική πρωτεύουσα. Από τότε έχει
περάσει πάνω από ένα εξάμηνο και δεν έχει προχωρήσει καμία συμφωνία υλοποίησης
του. Τον περασμένο Ιούνιο είχε ανακοινωθεί η υπογραφή συμφωνίας υλοποίησης του,
αλλά τελικά δεν έπεσαν υπογραφές προκαλώντας μεγάλη δυσαρέσκεια στην Μόσχα.
Η τουρκική πλευρά δικαιολογεί την καθυστέρηση γιατί δεν
μειώνουν οι Ρώσοι την τιμή του φυσικού αερίου που εξάγουν στην Τουρκία, ενώ
παράλληλα η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει πως είναι υπηρεσιακή και δεν μπορεί
να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία. Σε αυτό όμως οι Ρώσοι αντιτείνουν το
επιχείρημα γιατί τότε η τουρκική υπηρεσιακή κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνία με τους
Αμερικανούς για την χρήση του Ινζιρλίκ σε αεροπορικές επιδρομές στην Συρία.
Ο δεύτερος λόγος είναι ακριβώς η συμφωνία του Ινζιρλίκ και
η επέμβαση στην Συρία. Στην συμφωνία αυτή μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ υπήρξε έντονη
η αντίδραση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρώφ, που την καταδίκασε
ζητώντας την πολιτική λύση του συριακού προβλήματος. Όσον αφορά την
αντιμετώπιση των Τζιχαντιστών, η Ρωσία ζήτησε την άμεση συνεργασία της
Βαγδάτης, Κούρδων και Δαμασκού, ζητώντας και από την Τουρκία να συνεργαστεί
μαζί τους, κάτι που έκανε τον Ερντογάν να… βγάλει «σπυράκια».
Ο τρίτος λόγος είναι η κατάσταση στην Κριμαία που προκαλεί
ένταση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Στις αρχές Αυγούστου έγινε στην Άγκυρα
συνέδριο του Παγκοσμίου Συμβούλιου Τατάρων της Κριμαίας. Η τουρκική κυβέρνηση
έδωσε μεγάλη στήριξη σε αυτό το συνέδριο που ζήτησε επίσημα την ανακήρυξη της
αυτονομίας των Τατάρων της Κριμαίας. Μάλιστα ο ίδιος ο Ερντογάν δέχτηκε επίσημα
τον πρόεδρο του Συνεδρίου των Τατάρων, Refat Cubarov, προκαλώντας την έντονη
οργή της Μόσχας.
Από εδώ και πέρα οι εξελίξεις στο συριακό καθώς η
κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί τον Σεπτέμβριο με τα αμερικανοτουρκικά
σχέδια για την δημιουργία ζωνών ασφαλείας μέσα στο έδαφος της Συρίας, θα
αποτελέσουν άλλο ένα παράγοντα περεταίρω επιδείνωσης των ρωσοτουρκικών σχέσεων
με απρόβλεπτες προς το παρών συνέπειες. Παράλληλα και οι σχέσεις Τουρκίας Ιράν
επιδεινωθήκαν και άλλο εξ αιτίας της Συρίας, μετά και την αναβολή της επίσημης
επίσκεψη στην Άγκυρα του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, Muhammed Cevad Zarif, που
είχε προγραμματιστεί για τις 11 Αυγούστου.
Ο Ερντογάν φαίνεται
πως άρχισε να τα παίζει όλα για όλα, προκαλώντας όμως έτσι ανεξέλεγκτες επιπτώσεις
στην ευρύτερη περιοχή.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
www.nikosxeiladakis.gr