του Βασίλη Καπούλα
Η Ρωσία προειδοποιεί την Τουρκία να απέχει από οποιαδήποτε
μονομερή πράξη παραβίασης των διεθνών κανόνων ελευθερίας της ναυσιπλοίας μέσω
των Στενών του Βοσπόρου σύμφωνα με ανακοίνωση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου
Ν.Πεσκόφ. Το Κρεμλίνο θεωρεί πως η Τουρκία μπορεί να προκαλέσει με
κλείσιμο των Στενών ώστε να εμποδίσει την ρωσική στρατιωτική ανάπτυξη και
παράδοση οπλισμού στη Συρία.
Αν αυτό συμβεί υπάρχει ο θαλάσσιος δρόμος μέσω του
Γιβραλτάρ αλλά θα χρειαστεί 13-14 μέρες και όχι 4 μέρες όπως συνέβαινε μέχρι
τώρα μέσω του Βοσπόρου ή αεροπορικώς.
Ρωσικά ΜΜΕ σε διαδοχικά τους άρθρα θεωρούν πολύ πιθανό πως
η Τουρκία μπορεί να προκαλέσει με μια τέτοια κίνηση (δείτε σχετικά εδώ και εδώ).
"Η Ρωσία βασίζεται στο απαραβίαστο των νομικών
κανόνων της ελευθερίας της ναυσιπλοϊας μέσω των Στενών της Μαύρης
Θάλασσας" είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Νμίτρι Πεσκόφ.
Η Συνθήκη του Μοντρέ όσο αφορά το καθεστώς των Στενών που
υπογράφτηκε το 1936 επιβεβαιώνει την αρχή της ελευθερίας της διέλευσης και της
ναυσιπλοϊας μέσω των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων που ελέγχονται
από την Τουρκία.
«Οι κανόνες της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας μέσω των στενών
Μαύρης Θάλασσας ρυθμίζονται από το διεθνές δίκαιο, από τη Συνθήκη του Μοντρέ,
και βασιζόμαστε στο απαραβίαστο των κανόνων της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας μέσω
των στενών Μαύρης Θάλασσας,» είπε ο Ν.Πεσκόφ.
Η Ρωσία θεωρεί ότι η αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις με
Τουρκία μπορεί να οδηγήσει την τελευταία στο κλείσιμο των Στενών του Βοσπόρου
την πιο σημαντική θαλάσσια δίοδο για τα ρωσικά πλοία και την Ρωσία η οποία
μεταφέρει στρατιωτικό εξοπλισμό στη Συρία κυρίως μέσω θαλάσσης με τον
συντομότερο δρόμο μέσω των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 της Συνθήκης του Μοντρέ που
υπογράφτηκε το 1936 οποιαδήποτε εμπορικά πλοία πρέπει να απολαμβάνουν απόλυτη
ελευθερία μεταφοράς και ναυσιπλοϊας στα Στενά μέρα και νύχτα κάτω από
οποιαδήποτε σημαία και οποιαδήποτε φορτίο χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις".
Αν η Τουρκία θεωρήσει πως βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση
μπορεί να επιτρέψει την διέλευση σε πολιτικά πλοία φιλικών και ουδέτερων εθνών
αλλά μόνο τη νύχτα και σύμφωνα με το δρομολόγιο που θα υποδείξει η
Άγκυρα.
Αν η Τουρκία δεν βρεθεί σε εμπόλεμη αλλά θεωρεί ότι
απειλείται με επικείμενο κίνδυνο πολέμου όλα τα πλοία πρέπει να περνούν από τα
Στενά μέρα και νύχτα ακολουθώντας το δρομολόγιο που υποδεικνύει η Άγκυρα.
Όσο αφορά τα πολεμικά πλοία σε καιρό ειρήνης η Τουρκία
πρέπει να επιτρέπει τη διέλευση σε μικρά και μεσαία πλοία όλων των εθνών. Οι
δυνάμεις της Μαύρης Θάλασσας συμπεριλαμβανομένης της πρώην ΕΣΣΔ και τώρα της
Ρωσίας μπορούν να κατευθύνουν τα πολεμικά πλοία οποιασδήποτε κλάσης μέσω των
Στενών υπό την προυπόθεση αυτά τα πλοία θα περνούν τα Στενά συνοδευόμενα από
όχι περισσότερα από δύο αντιτορπιλικά.
Σε καιρό πολέμου, η διέλευση των πλοίων εναπόκειται
εντελώς στην διακριτική ευχέρεια της τουρκικής κυβέρνησης σύμφωνα με την
Συνθήκη.
Από νομική άποψη η Τουρκία δεν έχει νόμιμο έδαφος να
δημιουργήσει εμπόδια στα ρωσικά πλοία που μεταφέρουν στρατιωτικό φορτίο. Μπορεί
μόνο να απαγορέψει σε μη-φιλικά πλοία την διέλευση μέσω των Στενών σε περίοδο
πολέμου.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Τουρκία προσπάθησε να
πάρει τον έλεγχο των Στενών το 1982, όπου και μετά την αντίδραση των γειτονικών
χωρών υποχώρησε.
Η Συνθήκη του Μοντρέ και οι καλές σχέσεις της Τουρκίας με
την Βρετανία και τις ΗΠΑ έδωσαν στην χώρα την δυνατότητα ελέγχου των Στενών.
www.pronews.gr