ΚΕΦΑΛΑΙΑ 87-94
87. Όπως το αλάτι κάνει νόστιμο το ψωμί και κάθε φαγητό
και διατηρεί τα κρέατα να μη σαπίζουν, το ίδιο σκέψου και για τη νοητή
γλυκύτητα και τη θαυμαστή εργασία της φυλάξεως του νου. Γιατί γλυκαίνει με θείο
τρόπο τον εσωτερικό και τον εξωτερικό άνθρωπο, διώχνει την δυσωδία των πονηρών
λογισμών και μας διατηρεί σταθερούς στα καλά.
88. Από την προσβολή γεννιούνται πολλοί πονηροί λογισμοί.
Από αυτούς γεννιέται η αμαρτωλή πράξη. Εκείνος όμως ο οποίος ευθύς μόλις φανεί
η πονηρή προσβολή τη σβήνει αμέσως με την βοήθεια του Ιησού, αυτός ξέφυγε και
τα επόμενα και θα γεμίσει πλουσιοπάροχα από γλυκιά θεία γνώση, με την οποία θα
βρει τον Θεό, τον πανταχού παρόντα. Στρέφοντας προς Αυτόν σταθερά τον καθρέφτη
του νου του, φωτίζεται ακατάπαυστα, όπως φωτίζει ο ήλιος το καθαρό γυαλί. Και
τότε αναπαύεται ο νους από κάθε άλλη θεωρία, γιατί έφτασε στο έσχατο από όλα τα
επιθυμητά πράγματα.
89. Επειδή κάθε λογισμός με τη φαντασία κάποιων αισθητών
μπαίνει στην καρδιά, τότε καταυγάζει το νου το μακάριο φως της θεότητας, όταν
αδειάσει από όλα τα αισθητά και μείνει χωρίς σχήματα και μορφές. Γιατί βέβαια,
η θεία εκείνη λαμπρότητα φαίνεται στον καθαρό νου, όταν στερηθεί αυτός όλα τα
νοήματα.
90. Όσο πιο τέλεια προσέχεις την διάνοια, τόσο περισσότερο
με πόθο θα προσευχηθείς στον Ιησού. Όσο πάλι αμελείς την διάνοιά σου, τόσο
περισσότερο θα απομακρυνθείς από τον Ιησού. Και όπως το πρώτο φωτίζει τέλεια
τον αέρα (τον χώρο) της διάνοιας, έτσι και η απομάκρυνση από τη νήψη και από
την γλυκιά επίκληση του Ιησού τον σκοτίζει απόλυτα. Το πράγμα είναι τέτοιο από
τη φύση του και δε γίνεται διαφορετικά. Και αυτό θα το αντιληφθείς με την
πείρα, δοκιμάζοντάς το στην πράξη. Γιατί καμιά αρετή και ξεχωριστά η
φωτογεννήτρα αυτή κι ευχάριστη πνευματική εργασία, δε συμβαίνει να διδάσκεται
αλλιώς, παρά από την πείρα.
91. Αιτία της αδιάκοπης επικλήσεως του Ιησού, μ’ ένα πόθο
γεμάτο γλυκύτητα και χαρά, είναι η χαρά και η γαλήνη από την οποία είναι γεμάτος
ο αέρας της καρδιάς, εξαιτίας της άκρας προσοχής. Αιτία της τέλειας καθάρσεως
της καρδιάς είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού και Θεός, ο οποίος είναι
όλων των καλών αίτιος και ποιητής. όπως λέει: «Εγώ είμαι ο Θεός που φέρνω την
ειρήνη»(Ησ. 45, 7).
92. Η ψυχή που ευεργετείται και γλυκαίνεται από τον Ιησού,
ανταμείβει τον Ευεργέτη της με την δοξολογία προς Αυτόν, γεμάτη αγάπη και
αγαλλίαση. ευχαριστεί και επικαλείται με χαρά και ευφροσύνη Αυτόν που της
χαρίζει την ειρήνη και Τον βλέπει νοητώς μέσα της να διαλύει τις φαντασίες των
πονηρών πνευμάτων.
93. «Και ατένισε – λέγει ο Δαβίδ – ο νοητός οφθαλμός μου
τους νοητούς εχθρούς μου και το αυτί μου θα ακούσει αυτούς που ξεσηκώνονται
πονηρά εναντίον μου»(Ψαλμ. 91, 12). «Και είδα να γίνεται από το Θεό ανταπόδοση
στους αμαρτωλούς για χάρη μου» (Ψαλμ. 90, 8). Όταν δεν υπάρχουν φαντασίες μέσα
στην καρδιά, τότε ο νους βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση και είναι έτοιμος
να κινείται σε κάθε θεωρία τερπνή, πνευματική και αγαπημένη από το Θεό.
94. Έτσι λοιπόν, όπως είπα, είναι εκ φύσεως συστατικά το
ένα του άλλου η νήψη και η ευχή του Ιησού. Η άκρα προσοχή συντελεί στην
αδιάκοπη ευχή. η ευχή πάλι στην τέλεια νήψη και προσοχή του νου.
Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος
*****
Ν ο η μ α τ ι κ
ή π ρ ο σ έ γ γ ι σ η
Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΟΥ ΝΟΥ
Η προσοχή του νου, η σχολαστική περιφρούρηση των αισθήσεών
μας από κάθε πνευματικό μολυσμό και η τήρηση της νήψης, δηλαδή της εγρήγορσης
προς αποφυγή αμαρτιών, φαντάζει στα μάτια μας ως κάτι το ακατόρθωτο.
Είναι τέτοιος ο σκορπισμός των σκέψεών μας και ο
καταιγισμός των προκλήσεων του περιβάλλοντος, που αναρωτιόμαστε αν υπάρχει
πιστός να διαχειριστεί σωστά την προσοχή του νου του.
Ο όσιος Ησύχιος εν τούτοις επιμένει πως αποτελεί θαυμαστή
πνευματική εργασία. Τη συγκρίνει μάλιστα με την εργασία που κάνει το αλάτι για
να νοστιμίζουν τα φαγητά και να μην σαπίζουν τα κρέατα. Υποστηρίζει ότι η
φύλαξη της καρδιάς:
Γλυκαίνει τον
άνθρωπο εξωτερικά και εσωτερικά.
Διώχνει τη δυσωδία
των πονηρών λογισμών.
Μας διατηρεί
σταθερούς στο καλό.
Όσοι πιστοί δεν
επιτηρούν τον νου τους αυστηρά και
υποκύπτουν στην προσβολή του πειρασμού κατακλύζονται από ακάθαρτους λογισμούς
και συναινούν σε αμαρτωλές πράξεις.
Αντίθετα εκείνος που σβήνει την προσβολή του
πειρασμού από την καρδιά του με τη
βοήθεια του Ιησού γλιτώνει από τις οδυνηρές συνέπειες και γεμίζει από γλυκιά
θεία γνώση με την οποία βρίσκει τον Θεό.
Όπως φωτίζει ο ήλιος το καθαρό γυαλί έτσι φωτίζεται
αδιάκοπα η ψυχή του πιστού, που είναι στραμμένος στον Θεό. Και τότε ησυχάζει
και αναπαύεται από άλλες έγνοιες, γιατί άρχισε να γνωρίζει τον τελειότερο όλων,
τον Θεό.
Είναι απαραίτητο να αδειάσει ο νους από όλα τα γήινα και
να μείνει χωρίς μορφές και σχήματα για να τον γεμίσει και να τον λαμπρύνει το
μακάριο φως της θεότητας.
Η θεία λαμπρότητα έρχεται στον νου μας, ο οποίος είναι ο
οφθαλμός της ψυχής μας, όταν αυτός πετάξει έξω όλα τα νοήματα. Γιατί οι ρυπαροί
λογισμοί γεννιούνται μέσα στην καρδιά από τις φαντασίες των κοσμικών πραγμάτων.
Ο νους βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση, έτοιμος να δεχτεί
κάθε θεϊκή θεωρία, τερπνή και ευλογημένη από τον Θεό, όταν δεν υπάρχουν
φαντασίες μέσα στην καρδιά.
Όσο πιο πολύ φυλάς τη διάνοιά σου για να μην μολυνθεί από σκέψεις πονηρές
και φαντασίες τόσο περισσότερο αυξάνεται ο πόθος σου για να προσευχηθείς στον
Ιησού. Αντίθετα, εάν αμελείς, θα απομακρυνθείς από τον Ιησού.
Κι όπως η συνεχής επιφυλακή κατά των πονηρών λογισμών
φωτίζει τέλεια την ψυχή μας έτσι και η απομάκρυνση από την εγρήγορση και τη
γλυκιά επίκληση του Ιησού τον σκοτίζει
εντελώς.
Οφείλουμε να είμαστε ετοιμοπόλεμοι. Αυτός είναι ο
πνευματικός νόμος και δεν γίνεται διαφορετικά. Κι αυτό το αντιλαμβανόμαστε στην
πράξη από την πείρα μας. Επειδή όλες οι αρετές διδάσκονται με την πείρα.
Για να πετύχουμε την αδιάλειπτη επίκληση του Ιησού Χριστού
με πόθο, γλυκύτητα και χαρά πρέπει η καρδιά μας να έχει γεμίσει από τον αέρα
της γαλήνης που φέρνει η άκρα προσοχή του νου μας για να μην ολισθήσει σε
πονηρές ατραπούς.
Η μόνη δύναμη για την τέλεια κάθαρση της καρδιάς είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού και
Θεός, όλων των καλών ο αίτιος και
δημιουργός, όπως ο ίδιος λέει διά στόματος του προφήτη Ησαϊα "Ἑίμαι ο Θεός
που φέρνω την ειρήνη".
Ο Δαβίδ λέγει δύο σχετικά, πολύ σοφά γνωμικά:
"Ο νοητός οφθαλμός μου θα ατενίσει τους νοητούς
εχθρούς μου και το αυτί μου θα ακούσει αυτούς που ξεσηκώνονται πονηρά εναντίον
μου» (Ψαλμ. 91, 12).
Και «είδα να γίνεται από το Θεό ανταπόδοση στους
αμαρτωλούς για χάρη μου» (Ψαλμ. 90, 8).
Με λόγια απλά εννοεί πως η κάθαρση του νου από όλα τα ακάθαρτα (αμαρτίες, σκέψεις, λογισμούς, φαντασίες) μας καθστά ικανούς να αποκτήσουμε διάκριση πνευμάτων, την οποία διαθέτουν οι αγιασμένοι γέροντες, δηλαδή να διακρίνουμε πότε κάτι είναι πειρασμικό και πότε είναι από τον Θεό και να αντιλαμβανόμαστε έτσι τις πανουργίες του νοητού εχθρού.
Λέει ακόμη κάτι πολύ δυνατό: Πώς είδε να γίνεται από τον Θεό ανταπόδοση στους αμαρτωλούς για χάρη του! Έτσι νήψη και προσευχή είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Η άκρα προσοχή κινεί την ευχή του Ιησού στην καρδιά μας και η ευχή συντηρεί τη νήψη και την τήρηση του νου. Ο συνδυασμός των δύο είναι απρόσβλητος από δαιμονικές επιθέσεις.
Σημείωση ιστολογίου: Οι λόγοι του Αγίου Ησυχίου, ας είναι
το χριστουγεννιάτικο δώρο μας για τους
φίλους του ιστολογίου ΑΓΙΟΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ καθώς κρίθηκαν εμμέσως επίκαιροι και
ψυχωφέλιμοι για τις Άγιες Ημέρες του Δωδεκαημέρου, που οι πειρασμοί, οι περισπασμοί, οι προκλήσεις, η
αμέλεια η χαλάρωση των ηθών, οι κραιπάλες, τα ξεστρατίσματα, ο
υπερκαταναλωτισμός, η πολυφαγία και οι φαντασίες οργιάζουν, βάζοντας σε κίνδυνο
την πνευματική ακεραιότητα των πιστών. Δια πρεσβειών του Αγίου Ησυχίου, ας
επι-τηρήσουμε σχολαστικά τους οφθαλμούς, τη γλώσσα και τα ώτα, τους φυσικούς
και τους νοητούς, για να δεχτούμε και να
αυξήσουμε το ωραιότερο πνευματικό δώρο: Την προσευχή του γεννηθέντος Χριστού
στην καρδιά μας!
Ευλογημένες και άγιες
γιορτές σε όλους!
Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης
ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία!
@Σύνταξη-μορφοποίηση-επιμέλεια ανάρτησης:Ιστολόγιο
Αγιοπνευματικά