Τρίτη 15 Μαΐου 2018

Τί εἶναι ἡ Παλαιά Διαθήκη; (γ)

Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

π. Δημητρίου Μπόκου
Δείχνοντας πίστη στὸν Θεὸ ποὺ τὸν κάλεσε, ὁ Ἀβραὰμ ἀποβαίνει γενάρχης, μέσῳ τοῦ Ἰσαάκ, τοῦ Ἰακὼβ καὶ τῶν λοιπῶν πατριαρχῶν, ἑνὸς ὁλόκληρου λαοῦ, ποὺ θὰ εἶναι στὸ ἑξῆς ὁ ἐκλεκτὸς Ἰσραήλ, ὁ περιούσιος λαὸς τοῦ Θεοῦ (βλ. ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 408, Ἰούλ. 2017). Ἀπὸ αὐτὸν θὰ γεννηθεῖ κατὰ σάρκα, ὡς ἄνθρωπος, ὁ Χριστός. Ὁ Θεὸς συνάπτει Διαθήκη μὲ τὸν λαὸ αὐτόν, τὸν ἀναλαμβάνει μὲ ρητὴ συμφωνία ὑπὸ τὴν προστασία του, γιὰ νὰ τὸν διαφυλάξει στὴν ὀρθὴ πίστη μέχρι νὰ ἔλθει ἡ εὐλογημένη ὅλων τῶν γενεῶν, αὐτὴ ποὺ ἀνατέλλει σὰν αὐγή καὶ εἶναι ὡραία «ὡς σελήνη, ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος» (ᾎσμ. ᾈσμ. 6, 10), «ἡ ἀξιωθεῖσα γενέσθαι μήτηρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ».
Ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Ἰσραὴλ ἐν συνεχείᾳ περιέρχεται σὲ κατάσταση σκληρῆς δουλείας ὑπὸ τοὺς Αἰγυπτίους γιὰ τετρακόσια περίπου χρόνια. Ὁ Θεὸς ἀναδεικνύει τὸν μεγάλο προφήτη Μωυσῆ ἀρχηγό τους καὶ τοὺς ἐξάγει ἀπὸ τὴ δουλεία στὴν ἐλευθερία. Διὰ μέσου θαυμαστῶν γεγονότων τοὺς ὁδηγεῖ ἀσφαλῶς καὶ τοὺς ἐγκαθιστᾶ στὴ Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, ὅπως εἶχε ὑποσχεθεῖ στὸν Ἀβραάμ. Στὸ ὄρος Σινᾶ λαμβάνουν τὶς πλάκες τῆς Διαθήκης μὲ τὶς δέκα ἐντολές, τὸν θεϊκὸ νόμο πάνω στὸν ὁποῖο θὰ διαμορφωνόταν στὸ ἑξῆς ἡ ὅλη πνευματική, πολιτικὴ καὶ κοινωνική τους ζωή.
Ἡ σχέση τοῦ λαοῦ αὐτοῦ μὲ τὸν Θεὸ περνάει ἀπὸ ποικίλες διακυμάνσεις. Ἄλλοτε ὑπακούει, ἄλλοτε ἀπειθεῖ. Ὁ Θεὸς πασχίζει μὲ κάθε τρόπο νὰ διαφυλάξει μέσα στὴ θάλασσα τῆς εἰδωλολατρείας μιὰ ἀνθρώπινη μαγιὰ ποὺ θὰ παραμείνει πιστὴ στὸ ὄνομά του καὶ στὸν νόμο του, γιὰ νὰ ἀποτελέσει τὴν εὐλογημένη ἁλυσίδα τῶν ἁγίων Θεοπατόρων, «ἐξ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ κατὰ σάρκα». Τὴν ἄγρυπνη αὐτὴ μέριμνα τοῦ Θεοῦ ἐξυμνεῖ ὁ ἅγιος Βασίλειος στὴ Θεία Λειτουργία του: «Προφήτας ἐξαπέστειλας· ἐποίησας δυνάμεις διὰ τῶν ἁγίων σου, τῶν καθ’ ἑκάστην γενεὰν εὐαρεστησάντων σοι· ἐλάλησας ἡμῖν διὰ στόματος τῶν δούλων σου τῶν προφητῶν, προκαταγγέλλων ἡμῖν τὴν μέλλουσαν ἔσεσθαι σωτηρίαν· νόμον ἔδωκας εἰς βοήθειαν· ἀγγέλους ἐπέστησας φύλακας».
Μετὰ τὸν προφήτη Μωυσῆ ὁ Θεός, μὲ μιὰ ἀτέλειωτη σειρὰ ἁγίων καὶ δικαίων, ὑπομιμνήσκει συνεχῶς τὰ ὅρια, μέσα στὰ ὁποῖα ὀφείλει νὰ κινηθεῖ ὁ ἐκλεκτὸς λαός του, γιὰ νὰ διαφυλάξει ἀλώβητη τὴν πίστη τῶν πατέρων του. Ἐπιστρατεύονται γι’ αὐτὸ κριτὲς (Γεδεών, Σαμψών, Ἰεφθάε κ.λ.π.), βασιλεῖς (Δαυΐδ, Σολομών, Ἐζεκίας κ.λ.π.), προφῆτες (Σαμουήλ, Ἠλίας, Ἐλισαῖος, Ἡσαΐας, Ἱερεμίας, Δανιήλ, Ἰεζεκιὴλ κ.λ.π.). Ἀκόμα καὶ ἄνθρωποι ποὺ δὲν εἶναι κατὰ πάντα ἄμεμπτοι, ὑπηρετοῦν τὴ θεία βουλή. «Ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, ὁ ποιῶν ἀεὶ μεθ’ ἡμῶν», ἐργάζεται μὲ ὅλους αὐτοὺς καὶ μὲ κάθε τρόπο ἀδιαλείπτως γιὰ νὰ φέρει εἰς πέρας τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ «βασιλείου πλάσματος», τοῦ ἀνθρώπου.
Ὅλα αὐτά, ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆτες, ἄλλοτε σκιωδῶς μὲ ὑπαινιγμούς, καὶ ἄλλοτε φανερά, προκαταγγέλλουν τὸν μέλλοντα νὰ ἔλθει Λυτρωτὴ καὶ Μεσσία καὶ περιγράφουν τὰ ὅσα μέλλουν νὰ διαδραματισθοῦν κατὰ τὴν ἔλευσή του. Χωρὶς αὐτὸν τὸν κεντρικὸ ἐσωτερικὸ νοηματικὸ προσανατολισμὸ τὰ κείμενα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γραμμένα ἀπὸ πολλοὺς συγγραφεῖς σὲ μῆκος χρόνου δέκα πέντε σχεδὸν αἰώνων, θὰ ἦταν ἀσύνδετα καὶ ἀκατανόητα.
«Ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» εἶναι τὸ μυστικὸ κλειδὶ τῆς ἑρμηνείας τους. Ὁ Χριστὸς εἶναι «τὸ πλήρωμα τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν». Στὸ πρόσωπό του ἐκπληρώνονται ὅσα ἀπὸ τῶν αἰώνων προφητεύθηκαν γι’ αὐτόν. Ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου πολιτεύεται ἐπὶ γῆς ὄχι εἰκῇ καὶ ὡς ἔτυχε, ἀλλὰ «καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ». Ποιεῖ τὰ πάντα «ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαί».

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 409, Αὔγ. 2017)
(Συνεχίζεται)

Ἀ ν τ ι ύ λ η
Ἱ. Ναὸς Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα
Τηλ. 26820-25861/23075/6980.898.504