Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Κυριακής 30 Σεπτεμβρίου 2018 († Β’ ΛΟΥΚΑ)

Ὁ τέλειος νόμος τῆς ἀγάπης

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 30 Σεπτεμβρίου 2018, Β΄ Λουκᾶ (Λουκ. ς΄ 31-36)

Εἶπεν ὁ Κύριος· καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. καὶ ἐὰν δανείζητε παρ᾿ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί.

1. Ἡ βάση γιὰ τὴν κοινωνικὴ συμβίωση

Στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς μᾶς μεταφέρει τὴν ἐξαίρετη διδασκαλία τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία θεωρεῖται τμῆμα τῆς περίφημης ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλίας Του. Μὲ ἄριστη παιδαγωγικὴ μέθοδο ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ ἀνέβουμε ἀπὸ τὰ χαμηλότερα στὰ ψηλότερα σκαλοπάτια τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Καὶ ­ξεκινάει μὲ μία ἐντολὴ ποὺ ἀποτελεῖ τὴ βάση γιὰ τὴν εἰρηνικὴ συμβίωση μὲ τοὺς συνανθρώπους μας. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως»· δηλαδή, ὅπως θέλετε νὰ σᾶς συμπεριφέρονται καὶ νὰ σᾶς κάνουν οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι ἀκριβῶς νὰ συμπεριφέρεσθε κι ἐσεῖς σ’ αὐτοὺς καὶ νὰ τοὺς κάνετε τὰ ἴδια.

Εἶναι «ὁ χρυσοῦς κανών», ὁ ὁποῖος ἦταν γνωστὸς καὶ στὴν προχριστιανικὴ ἐποχὴ ἀλλὰ μὲ ἀρνητικὴ διατύπωση: «ὃ μισεῖς, μηδενὶ ποιήσῃς» (Τωβ. δ΄ 15). Δηλαδή, «μὴν κάνεις στοὺς ἄλλους αὐτὰ ποὺ δὲν θέλεις νὰ σοῦ κάνουν». Ὁ Κύριος ὅμως ἐπαναπροσδιορίζει τὶς σχέσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων μὲ θετικὸ τρόπο: Αὐτὸ ποὺ θὰ ἤθελες νὰ πάρεις ἀπὸ τοὺς ἄλλους, δῶσε το πρῶτος ἐσύ. Θέλεις νὰ σὲ σέβονται, νὰ σοῦ μιλοῦν μὲ εὐθύτητα καὶ εἰλικρίνεια, νὰ εἶναι δίκαιοι ἀπέναντί σου;… Πρῶτος ἐσὺ νὰ τοὺς σέβεσαι καὶ νὰ φέρεσαι ἀπέναντί τους μὲ ἐντιμότητα καὶ δικαιοσύνη. Πόσο διαφορετικὸς θὰ ἦταν ὁ κόσμος μας, ἂν ὅλοι ἐφαρμόζαμε αὐτὸν τὸν «χρυσὸ κανόνα» τοῦ Εὐαγγελίου! Αὐτὸς ἀποτελεῖ τὴ βάση γιὰ τὴν κοινωνικὴ ­δικαιοσύνη καὶ ἁρμονικὴ συμβίωση μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων.

2. Ἡ ὑπέρβαση τῆς ἀγάπης

Ὡστόσο ὁ Κύριος προχωρεῖ καὶ μᾶς καλεῖ νὰ ἀνεβοῦμε σὲ ὑψηλότερο σκαλοπάτι. Μᾶς δείχνει τὸ δρόμο τῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης, καὶ τῆς ἀγάπης ἀκόμα καὶ πρὸς τοὺς ἐχθρούς! Λέγει: Ἐὰν ἀγαπᾶτε μόνο ἐκείνους ποὺ σᾶς ἀγαποῦν, ποιὰ εὔνοια καὶ ποιὰ ἀμοιβὴ σᾶς ἀνήκει ἀπὸ τὸν Θεό; Καμία. Διότι καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀγαποῦν ἐκείνους ποὺ τοὺς ἀγαποῦν. «Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες». Ἐσεῖς νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας καὶ νὰ τοὺς εὐεργετεῖτε καὶ νὰ τοὺς δανείζετε χωρὶς νὰ ἐλπίζετε σὲ καμία ἀνταπόδοση ἀπ’ αὐτούς.

Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑπέρβαση τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης. Δὲν ἀπευθύνεται μόνο σ’ αὐτοὺς ποὺ φέρονται καλὰ ἀπέναντί μας ἢ σ’ αὐτοὺς μὲ τοὺς ὁποίους ἔχουμε ἀμοιβαία σχέση, ἀλλὰ ἀγκαλιάζει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, χωρὶς θρησκευτικές, πολιτικές, ἐθνικές, φυλετικὲς ἢ ἄλλες διακρίσεις. Προσφέρεται ἀκόμη καὶ στοὺς ἐχθρούς! Αὐτοὺς ποὺ μᾶς πίκραναν, μᾶς ἀδίκησαν, μᾶς συκοφάντησαν, μᾶς ἔβλαψαν μὲ κάποιον τρόπο. Αὐτοὺς καλούμαστε νὰ ἀγαπήσουμε, νὰ εὐεργετήσουμε, νὰ προσευχόμαστε μὲ θέρμη γιὰ τὸ καλό τους.

Αὐτὴν τὴν ὑπέρβαση τῆς ἀγάπης ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν μᾶς τὴ δίδαξε μόνο μὲ αὐτὰ τὰ ἀθάνατα λόγια, ἀλλὰ τὴ φανέρωσε ὁ Ἴδιος ἐνσαρκωμένη στὸ θεανθρώπινο πρόσωπό Του. Ἀποκορύφωμα αὐτῆς τῆς ἀγάπης ὑπῆρξε ἡ σταυρικὴ θυσία Του, τὴν ὁποία προσέφερε «ὑπὲρ πάντων» (Β΄ Κορ. ε΄ 15)· γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, δικαίους καὶ ἁμαρτωλούς. Στὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς ἀγάπης Τὸν βλέπουμε πάνω στὸ Σταυρὸ νὰ συγχωρεῖ ἀκόμη καὶ τοὺς σταυρωτές Του καὶ νὰ μᾶς ἀφήνει ἔτσι μοναδικὸ καὶ ἀξεπέραστο ὑπόδειγμα συγχωρητικότητος.

3. Ἡ τελειότητα

Ὁ Κύριος, ἀφοῦ ἔθεσε τὴ βάση τῆς ἀγάπης, στὴ συνέχεια μᾶς φανέρωσε τὴν ὑπέρβασή της. Τώρα μᾶς ἀποκαλύπτει τὴν τέλεια μορφή της. «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». Νὰ γίνεστε λοιπὸν σπλαχνικοὶ πρὸς τὸν συνάνθρωπό σας καὶ συμπονετικοὶ στὶς δυστυχίες του καὶ στὶς ἀνάγκες του, ὅπως καὶ ὁ οὐράνιος Πατέρας σας εἶναι σπλαχνικὸς σὲ ὅλους.

Αὐτὸς εἶναι ὁ τελικός μας στόχος: νὰ μοιάσουμε στὸν Θεό! Κι ἐπειδὴ ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ πλέον χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τοῦ Θεοῦ Πατρός, ὅταν καλλιεργοῦμε αὐτὴν τὴν κορυφαία ἀρετή, γινόμαστε ὅμοιοι μ’ Ἐκεῖνον.

Δὲν εἶπε, λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἐὰν νηστεύετε, ἐὰν ἀσκεῖτε παρθενία ἢ ἐὰν προσεύχεσθε, θὰ γίνετε ὅμοιοι μὲ τὸν Πατέρα, ἀλλὰ «γίνεσθε οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν». Αὐτὸ μὲ τὸ ὁποῖο μποροῦμε νὰ ἐξισωθοῦμε μὲ τὸν Θεὸ εἶναι «τὸ ἐλεεῖν καὶ οἰκτίρειν» (P.G. 64,1044).

Ὅσοι λοιπὸν εἶναι ἄνθρωποι ἀγάπης, σπλαχνικοὶ καὶ ἐλεήμονες, αὐτοὶ εἶναι γνήσιοι υἱοὶ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου. Γίνονται ὅμοιοι μὲ τὸν Θεό, νέοι, κατὰ χάριν θεοί!

Δίνε μέ χαρά!

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 30 Σεπτεμβρίου 2018 (ΙΗ΄ Κυριακῆς: Β΄ Κορ. θ΄ 6-11)

Aδελφοί, ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καὶ θερίσει, καὶ ὁ σπείρων ἐπ᾿ εὐλογίαις ἐπ᾿ εὐλογίαις καὶ θερίσει. ἕκαστος κα­θὼς προαιρεῖται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης· ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός. δυνατὸς δὲ ὁ Θεὸς πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς ὑμᾶς, ἵνα ἐν παντὶ πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισσεύητε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν, καθὼς γέγραπται· ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν· ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα. ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπέρμα τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσαι καὶ πληθύναι τὸν σπόρον ὑμῶν καὶ αὐξήσαι τὰ γενήματα τῆς δικαιοσύνης ὑμῶν· ἐν παντὶ πλουτιζόμενοι εἰς πᾶσαν ἁπλότητα, ἥτις κατεργάζεται δι᾿ ἡμῶν εὐχαριστίαν τῷ Θεῷ.

«Ἱλαρὸν δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεὸς»

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος φρόντιζε νὰ διενεργεῖ ἐράνους στὶς κατὰ τόπους Ἐκκλησίες ὑπὲρ τῶν πτωχῶν Χριστιανῶν στὴν Ἰουδαία. Γιὰ ἕναν τέτοιον ἔρανο προέτρεψε καὶ τοὺς Κορινθίους στὴ δεύτερη ἐπιστολή του πρὸς αὐτούς. Τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ἀπόσπασμα ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἑνότητα τῆς ἐπιστολῆς. Ὁ Ἀπόστολος προτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς ὄχι ἁπλῶς νὰ προσφέρουν, ἀλλὰ νὰ προσφέρουν μὲ χαρά. Διότι, προσθέτει, ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ τὸν «ἱλαρὸν δότην», αὐτὸν ποὺ δίνει μὲ προθυμία καὶ χαρούμενο πρόσωπο.

Ἂς δοῦμε γιατί ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ τὸν «ἱλαρὸν δότην» καὶ πῶς θὰ κατορθώσουμε νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς τέτοιοι.

1. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἐλεημοσύνη

Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι πολὺ μεγάλη ἀρετή, στὴν ὁποία ἰδιαιτέρως εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. Ὅμως γιὰ νὰ εἶναι θεάρεστη ἡ ἐλεημοσύνη ποὺ κάνουμε, πρέπει νὰ γίνεται μὲ τὴν καρδιά μας, μὲ τὴ θέλησή μας, ὅπως τὸ γράφει ἀμέσως προηγουμένως ὁ ἅγιος Ἀπόστολος: «ἕκαστος καθὼς προαιρεῖται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης».

Δὲν φθάνει μόνο νὰ κάνουμε κάτι καλό, πρέπει νὰ τὸ κάνουμε καὶ μὲ θεάρεστη διάθεση. Οἱ Φαρισαῖοι π.χ. προσεύχονταν στὶς γωνίες τῶν πλατειῶν γιὰ νὰ τοὺς δοῦν καὶ νὰ τοὺς θαυμάσουν. Ἡ προσευχή τους ὄχι ἁπλῶς δὲν ἦταν θεάρεστη, δὲν ἦταν ἀρετή, ἀλλὰ ἦταν καὶ ἁμαρτία, ἦταν πράξη ἐπιδείξεως, βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ κάτι ποὺ ἀποστρέφεται ἔντονα ὁ Θεός. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ κάθε ἄλλη ἐνάρετη κατ᾿ ἀρχὴν πράξη ποὺ γίνεται μὲ ἀμφίβολα ἐλατήρια.

Προκειμένου γιὰ τὴν ἐλεημοσύνη, ἐὰν ἐλεοῦμε «ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης», ἐλεοῦμε μὲ μισὴ καρδιά, ὄχι ἀπὸ ἀγάπη ἀλλὰ ἀπὸ καθῆκον. Ἡ ὑπακοή μας στὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐλλιπής· γι᾿ αὐτὸ καὶ τότε ἡ ἐλεημοσύνη μας ἔχει τὶς σκιές της, δὲν εἶναι τέλεια. Ἐπίσης δείχνει ἴσως ὅτι δὲν εἴμαστε ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς πλεονεξίας. Ἀντίθετα, ὅταν πλημμυρίζει τὴν καρδιά μας ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον, τότε μετὰ χαρᾶς βοηθοῦμε, ὅσο μποροῦμε, αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀνάγκη.

Ὁ Θεὸς λοιπὸν εὐαρεστεῖται στὴν ἐλεημοσύνη ποὺ γίνεται μὲ χαρά, διότι αὐτὸ μαρτυρεῖ τέλεια ὑπακοὴ στὴν ἐντολή Του, ἀληθινὴ ἀρετή, ἐσωτερικὴ ἐλευθερία, πνευματικὴ ὡριμότητα.

2. Ἄλλος τρόπος σκέψεως

Ἀλλὰ πῶς θὰ φθάσουμε στὴν ἀξιοζήλευτη αὐτὴ κατάσταση, νὰ εἴμαστε «ἱλαροὶ δότες»; Μᾶς βοηθάει πολὺ σ᾿ αὐτό, τὸ νὰ σκεφτόμαστε ὅτι ἡ ἐλεημοσύνη ἔχει μεγάλη ἀνταπόδοση ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. «Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν, κατὰ δὲ τὸ δόμα αὐτοῦ ἀνταποδώσει αὐτῷ», μᾶς διαβεβαιώνει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ (Παρ. ιθ´ [19] 17). Δανείζει στὸν Θεὸ αὐτὸς ποὺ ἐλεεῖ τὸν φτωχό· καὶ ἀνάλογα μὲ τὴ διάθεση μὲ τὴν ὁποία δίνει, θὰ τὸν ἀνταμείψει ὁ Θεός.

Ἐπίσης μᾶς δίνουν χαρὰ παρόμοιοι λογισμοί: ὅτι μὲ τὴν προσφορά μας ἀνακουφίζεται ὁ συνάνθρωπός μας, ὅτι ἔτσι γινόμαστε χρήσιμοι στὸ περιβάλλον μας καὶ δὲν ζοῦμε μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό μας…

Τελικὰ ἡ μετὰ χαρᾶς ἐλεημοσύνη στὴν τέλεια μορφή της εἶναι καρπὸς τῆς πνευματικῆς καλλιέργειας τοῦ ἑαυτοῦ μας, τεκμήριο ἁγιότητος. Γι᾿ αὐτὸ συστηματικὰ πρέπει νὰ ἐργαζόμαστε στὸν ἑαυτό μας, νὰ νεκρώνουμε τὴν πλεονεξία, τὴ φιλαυτία, τὴν ἰδιοτέλεια καὶ νὰ ἀσκοῦμε τὴ διακονία, τὴν προσφορά, τὴν ἀγάπη. Καὶ ὅσο καθαριζόμαστε ἀπὸ τὸν ἐγωισμό μας, τόσο γεμίζουμε ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα.

Τότε ἀπὸ τὴν προσφορά μας, ἀπὸ τὴν ἐπιτέλεση τοῦ ἀγαθοῦ καὶ μόνο, θὰ αἰσθανόμαστε μεγάλη χαρά, τὴν ὁποία θὰ μᾶς μεταδίδει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ποὺ θὰ κατοικεῖ μέσα μας. Τότε θὰ αἰσθανόμαστε ὅτι πιὸ πολὺ κερδίζουμε δίνοντας παρὰ παίρνοντας, διότι ἔτσι δοξάζεται τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μας, γινόμαστε αἰτία νὰ ἀνακουφισθεῖ ὁ συνάνθρωπός μας στὸν πόνο καὶ στὴ δυσκολία του, κι ἐμεῖς πλουτίζουμε σὲ ἔργα ἀγάπης. 

†††

Ὁ πιὸ «ἱλαρὸς δότης» εἶναι ὁ Θεός! Σκορπίζει κάθε στιγμὴ ἀναρίθμητες εὐεργεσίες σὲ ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ πλάσματά Του, στὰ φυτὰ καὶ τὰ ζῶα, καὶ κυρίως στοὺς ἀνθρώπους, στοὺς δίκαιους ἀλλὰ καὶ στοὺς ἁμαρτωλούς! Ἁπλόχερα καὶ μὲ χαρά! Διότι εἶναι ἀγάπη, καὶ γνώρισμά Του εἶναι νὰ εὐεργετεῖ. Αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός μας, Αὐτὸς εἶναι ὁ Πατέρας μας, καὶ μᾶς καλεῖ νὰ Τοῦ μοιάσουμε· νὰ Τοῦ μοιάσουμε στὴν ἀγάπη, στὴν εὐεργετικότητα, ὅσο εἶναι ἀνθρωπίνως δυνατόν. Ἂς τὸ προσπαθοῦμε καὶ ἂς Τὸν παρακαλοῦμε νὰ μᾶς τὸ χαρίζει, ὥστε νὰ εὐαρεστοῦμε ἐνώπιόν Του ζώντας τὴ χαρὰ καὶ ἀναπνέοντας τὸ ὀξυγόνο τῆς ἀγάπης, ἐν τέλει δὲ νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας Του.

πηγή: ο Σωτήρ

antexoume.wordpress.com