Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής, είναι σε όλους μας γνωστό. Ποιος από εμάς δεν ξέρει τον άσωτο! Ποιος από εμάς σε κάποια στιγμή δεν ταυτίστηκε κάπως μαζί του! Όλοι μας σε κάποια στιγμή βρεθήκαμε στη θέση του... Να απομακρυνθούμε από την στοργική αγκαλιά του Πατέρα, από την ασφάλεια της πατρώας οικίας.
Όλοι γνωρίζουμε τον άσωτο της παραβολής που η θέληση του να απομακρυνθεί τελείως, να ξεκόψει από τον πατέρα του ολοκληρωτικά, τον κάνει να φεύγει μακρυά σε μακρινή χώρα! Αν τον ενδιέφερε απλά να φύγει από το σπίτι του και να μείνει μόνος, θα έβρισκε ένα σπίτι στην ίδια πόλη, η σε διπλανή από εκεί που έμενε. Εκείνος αφού πήρε το μερίδιο από την περιουσία του, "'άπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν".
Αυτό από μόνο του δείχνει πως δεν τον
ενδιέφερε απλά να φύγει από το σπίτι του. Ήθελε να είναι παντελώς ανεξάρτητος.
Νόμιζε πως θα μπορούσε να διαχειριστεί ότι ο πατέρας του του είχε δώσει. Ίσως
ακόμα, να αισθανόταν και μια ντροπή γιατί θα χρησιμοποιούσε μια περιουσία που
δεν είχε κοπιάσει για να αποκτήσει. Ίσως, γιαυτό να θέλησε να φύγει όσο
μακρύτερα μπορούσε...
Μέχρι εδώ όμως η
αναφορά για τον ατίθασο, ονειροπόλο και ενθουσιώδη νέο που πολύ γρήγορα θα
βρεθεί μπροστά στην πραγματικότητα της τιθάσσευσής του από τα γεγονότα, των
απατηλών ονείρων που σύντομα θα γκρεμιστούν και του ενθουσιασμού που χάνεται
μπροστά στους καρπούς που θα κληθεί να δρέψει για όσα ο ίδιος έσπειρε.
Τώρα θα μιλήσουμε
για τον πρωτότοκο γιο. Το καμάρι του πατέρα που παραμένει μέσα στην οικία,
εργατικός φιλότιμος, υπάκουος και συνετός. Ο πρωτότοκος γιος είναι εκείνος που
δεν του έλειψε καθόλου ο μικρότερος αδελφός του. Που το ξέρουμε; Όταν μαθαίνει
πως επέστρεψε ο άσωτος μικρότερος αδελφός και πως ο πατέρας για χάρη του "
ἔθυσεν τόν μόσχον τόν σιτευτόν", όχι μόνο αρνείται να μπει μέσα στο σπίτι,
αλλά και όταν ο πατέρας εξέρχεται για να του μιλήσει να να τον πείσει να
εισέλθει μέσα στο σπίτι, εκείνος με θράσος χειρότερο από το θράσος του ασώτου
που ζήτησε την μισή περιουσία από τον πατέρα του, του λέει: "ἰδού τοσαῦτα
ἔτη δουλεύω σοι καί οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καί ἐμοί οὐδέποτε ἔδωκας
ἔριφον ἵνα μετά τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δέ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών
σου τόν βίον μετά πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τόν μόσχον τόν σιτευτόν".
Τον μικρότερο αδελφό
του, ο πρωτότοκος αδελφός, τον αποκαλεί απλά γιο του πατέρα του...Όχι αδελφό
του, αλλά γιο του πατέρα του. Δεν αναγνωρίζει στον άσωτο τον αδελφό του. Δεν
δείχνει την φιλευσπλαχνία, την συγχωρητικότητα και την αγάπη που δείχνει ο
πατέρας στο παιδί του. Παρ' ότι ο πατέρας τον διαβεβαιώνει πως ότι έχει, είναι
δικά του, εκείνος, εμφορούμενος από τον αδελφοκτόνο φθόνο, που όπλισε το χέρι
του Κάϊν εναντίων του Άβελ ώστε για πρώτη φορά η γη να συνταραχτεί όταν το
αδελφικό αίμα την ποτίσει, παραμένει απαθείς στην παράκληση του πατέρα να χαρεί
γιατί ο αδελφός του ήταν νεκρός και αναστήθηκε, χαμένος και βρέθηκε!
Η κατανόηση των
παραβολών, αλλά και των ιερών κειμένων των ευαγγελίων γενικότερα, δεν μπορεί να
γίνει εάν δεν καταφέρει ο αναγνώστης τους να βάλει μέσα στους ήρωες των ιερών
κειμένων, τον ίδιο του τον εαυτό! Εάν δεν καταφέρει να βρει με ποιο πρόσωπο
ταυτίζεται στην καθημερινότητα του. Στην προκειμένη περίπτωση, οι περισσότεροι
ταυτιζόμαστε με τον άσωτο, τον μετανιωμένο και επιστρέφοντα στην πατρική
αγκαλιά άσωτο.
Όμως αλίμονο!
Υπάρχουν μεταξύ μας "χριστιανοί", που βιώνουν στην καθημερινότητα
τους, αυτό που βίωσε ο πρωτότοκος γιος την ώρα που διαπιστώνει ότι ο άσωτος
αδελφός του επέστρεψε στο σπίτι του κοινού τους Πατέρα! Ο φθόνος δεν του
επιτρέπει να δει. Αυτό που πολλές φορές συμβαίνει και σε εμάς δηλαδή... Η
παραβολή του Ασώτου, μέσα από τα πολλά και διαφορετικά της μηνύματα, ένα εκ των
οποίων είναι πως ο φθόνος, είναι κακός σύμβουλος για τον άνθρωπο.
Στην πορεία μας για
την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η παραβολή του Ασώτου, έρχεται να μας
υπενθυμίσει ότι το λάθος δηλαδή η αμαρτία, όπως και η μετάνοια, δηλαδή η
επανόρθωση είναι επιλογές. Ο φθόνος, ο ασυμβίβαστος με την χριστιανική
βιωματική πορεία του ανθρώπου σύμβουλος, το μόνο που μπορεί να φέρει είναι η
απόρριψη του προσώπου του άλλου μέσα στο οποίο πρόσωπο υπάρχει ο Θεός!
Αν λοιπόν κάποιος
θελήσει να βρει που μπορεί να βάλει τον εαυτό του στην συγκεκριμένη παραβολή,
ας συνεκτιμήσει πρώτα το γεγονός πως ο 'άσωτος γιος αυτός ο ταλαιπωρημένος
άνθρωπος, όχι μόνο βρίσκει τον δρόμο της επιστροφής στο σπίτι αλλά μπαίνει μέσα
σε αυτό, σε αντίθεση με τον πρωτότοκο, αυτόν που ήταν μέσα στο σπίτι, αλλά που
ο φθόνος τον κάνει να μένει πεισματικά στην πόρτα χωρίς ποτέ να μάθουμε - μιας
και η παραβολή τελειώνει εκεί- αν τελικά, κατάφερε ποτέ να ξαναμπεί στην
πατρική του οικία...
π.Θωμάς Ανδρέου
proskynitis