† ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΑΝΑΝΙΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
«Η προσευχή: το οξυγόνο της ψυχής»
Έβδομη Κυριακή μετά το Πάσχα σήμερα και η Εκκλησία μας τιμά επιπλέον και τη μνήμη των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας στα 325 μ.Χ., και καθόρισε τη διδασκαλία της Εκκλησίας περί της Θεότητος του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού, την οποίαν επολέμησε ο Άρειος, και συνέταξαν εκεί το Σύμβολον της Πίστεως, το χίλιο-αγαπημένο μας Πιστεύω, που το ακούμε κάθε φορά στην Εκκλησία, ή το λέμε στις προσευχές μας, όποτε θέλουμε και μπορούμε.
Το Ευαγγέλιο είναι ένα κομμάτι από την Αρχιερατική
Προσευχή του Χριστού, η οποία έγινε πριν από το Πάθος, μετά το Μυστικό Δείπνο
και πριν από τη Σύλληψη του Χριστού μας από τους ανόμους. Και το κομμάτι αυτό,
που διαβάζομε σήμερα στην Εκκλησία, αναφέρεται στην προσευχή που έκανε ο
Χριστός στο Θεό Πατέρα Του, για τον εαυτό Του, για τους Αποστόλους, και για
όλους εκείνους, οι οποίοι θα Τον πιστέψουν στο διάβα των αιώνων.
Η προσευχή είναι μεγάλη υπόθεση, είναι το οξυγόνο της
ψυχής, είναι τα νεύρα της, είναι η δύναμή της, γιατί με την προσευχή σπάζομε το
φράγμα της δικής μας μοναξιάς και επικοινωνούμε με την παντοδύναμη αγάπη μας,
που είναι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Τότε μπαίνομε σε άλλο μήκος κύματος. Γι’
αυτό και πριν προσευχηθούμε υπάρχει ζόρι, υπάρχει αντίδραση κι από την ψυχή
μας, κι από τον Αρχέκακο κι από ό,τι άλλο συναφές. Αλλά, όταν ο άνθρωπος πιέσει
λίγο τον εαυτό του, και μπορεί να το κάνει αυτό – άλλωστε αυτό σημαίνει το
αυτεξούσιο – τότε μπορεί να μπει στης προσευχής την άγια Χάρη, και να γλυκανθεί
η ψυχή του, και να πάει αλλού, και να αισθανθεί εξαίσια. Έτσι έκαμαν και οι
Ασκηταί και οι Άγιοι και οι Χριστιανοί όλων των αιώνων κι έπαιρναν δύναμη,
ακατάλυτη δύναμη.
Προσεύχεται εδώ ο Χριστός – για να επανέλθω – στον Πατέρα
Του, και Του λέει να Τον δοξάσει, να Τον δοξάσει ο Πατέρας Του. Δοξάζει και το
όνομα του Πατρός Του. Δηλαδή η προσευχή αυτή είναι μια ανάπτυξη της Κυριακής
Προσευχής, του Πάτερ ημών. Και ο Θεός τον εδόξασε τον Ιησού επί της γης, αφού
και Κείνος Τον εδόξασε. Και με όλα τα εξαίσια που Του έδωσε, και τη δύναμη και
τη Χάρη, ο Ιησούς εμίλησε για το Θεό Πατέρα, με τόση αγάπη, με τόση πειθώ, που
οι άνθρωποι αναπτερώθηκαν. Άλλωστε, στο πρόσωπό Του έβλεπαν το Θεό Πατέρα, τον
Οποίον ποτέ κανείς δεν είδε. Και του έδωσε δύναμη, περισσή δύναμη. Προσεύχεται
ως άνθρωπος ο Ιησούς Χριστός, ως ο Νέος Αδάμ, και παρακαλεί τον Πατέρα Του να
Τον δοξάσει και πάλι. Να Τον δοξάσει και με τη Σταύρωση και με την Ανάσταση και
με την Ανάληψη. Και μάλιστα Του λέγει να Τον παραλάβει και να έχει και ως
άνθρωπος, δηλαδή ως θεάνθρωπος, τη δόξα που είχε πριν ακόμη γίνει ο κόσμος,
κοντά στον επουράνιο Του Πατέρα.
Και στη συνέχεια παρακαλεί για τους Μαθητάς και
Αποστόλους, αφού ευχαριστήσει τον Πατέρα Του, που τους έβγαλε από τη ματαιότητα
και το σκότος του κόσμου, και τους έφερε και τους έδωσε σε Κείνον. «Κι είναι
και δικοί Σου, είναι και δικοί μου». Υπάρχει εδώ η ενότητα, η οποία χάθηκε στον
Παράδεισο τον επίγειο. Ένεκα της συμβουλής και της πρωτοβουλίας του σατανά, ο
άνθρωπος διχάστηκε, έχασε το Θεό του, έχασε το συνάνθρωπό του, έχασε και τον
εαυτό του. Έρχεται, λοιπόν, ο Θεάνθρωπος και μας ενώνει και με τον Θεό και με
τον αδελφό και με τον εαυτό μας και με τη δημιουργία και γίνεται κάτι πολύ
σημαντικό και πολύ υπέροχο. Και τον παρακαλεί τον Πατέρα Του, να φυλάξει τους
Μαθητάς και Αποστόλους μέσα στον κόσμο, να τους φωτίσει και να τους ενισχύσει
να κάμουν το έργο της σωτηρίας.
Και τέλος, στον στίχο 13 που τελειώνει η περικοπή – η
Αρχιερατική Προσευχή δεν τελειώνει βέβαια – παρακαλεί τον Πατέρα Του να αφήσει
στους Αποστόλους – αφού Αυτός ο Ιησούς φεύγει, πάει προς τον Πατέρα – τη χαρά
Του, τη δική Του χαρά, να την αφήσει γεμάτη, ολόκληρη, γιατί οι Απόστολοι θα
στενοχωρηθούν πάρα πολύ με την αναχώρηση του Κυρίου, γι’ αυτό πρέπει να μείνει
η χαρά Του σ’ αυτούς, για να μπορέσουν ν’ αντέξουν.
Έτσι είναι. Όταν ο άνθρωπος έχει τη χαρά του Θεού, όταν
έχει τον Χριστό μας τον ίδιο, τότε μπορεί και αντέχει σ’ όλα τα βάσανα του
βίου. Αυτό να μην το ξεχνάμε και να το χρησιμοποιούμε.
Πηγή: Αρχιμ. Ανανία Κουστένη, Το Κήρυγμα της Κυριακής,
τόμος: Α΄, Τριώδιο-Πεντηκοστάριο, εκδ. Ακτή, Λευκωσία 2009, σελ. 175-178.
Imkitiou
proskynitis