☦ Η Μητέρα του Θεού Μητέρα του κόσμου

του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Λήδρας κ. Επιφανίου

Ηγουμένου Ι. Μ. Μαχαιρά

Ο πιο σπουδαίος άνθρωπος μετά τον Θεάνθρωπο, είναι η παναγία Μητέρα Του, η κυρία Θεοτόκος Μαριάμ. Και είναι σπουδαιοτέρα πάντων των γηγενών, λόγω του εξέχοντος και υπερέχοντος περιεχομένου της καρδίας της. Και το περιεχόμενο της καρδίας της, ταπείνωσις και αγάπη. Και αυτή η σπουδαιότητά της την καθιστά «τιμιωτέραν τῶν Χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ», υπερτέραν των Θρόνων και κυριωτέραν των Δυνάμεων, ανωτέραν πάντων των ποιημάτων και Παναγίαν υπέρ πάντας τους ανθρώπους.

Και αυτή η ταπείνωσίς της ήταν η αιτία να αξιωθεί να γίνει Μητέρα του Θεού. Και ως Μητέρα του Θεού τιμάται από τον Υιόν της πρεπόντως, ότι διά μέσου αυτής επισπάται το θείον έλεος και δίδεται στους ανθρώπους. Γι’ αυτό και το πρώτο επιφώνημα των ανθρώπων στις δύσκολες στιγμές της ζωής τους, είναι «Παναγία μου». Και η Παναγία ως πρεσβεύτειρα μεγάλης δυνάμεως, μεσιτεύει προς τον Υιόν της και Θεόν για όλους μας και για τον καθένα ξεχωριστά. Ως εκ τούτου, δικαίως ακούει παρά πάντων: «Χαῖρε κλῖμαξ ἐπουράνιε δι᾽ ἧς κατέβη ὁ Θεός, χαῖρε γέφυρα μετάγουσα τοὺς ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν».

Επιπροσθέτως, εις ένδειξιν τιμής και αγάπης των ορθοδόξων χριστιανών προς το πρόσωπόν της, εορτάζεται πολλάκις κατά την διάρκειαν του χρόνου. Εξαιρέτως, το απώγειο της τιμής και μνήμης της Θεοτόκου Μαριάμ προσφέρεται παρά της Εκκλησίας τον μήνα Αύγουστο και κορυφώνεται εν τω μέσω αυτού με την εορτήν της Κοιμήσεώς της. Ο μήνας Αύγουστος προσφέρεται από την ανθρωπότητα στην Αυγούστα μητέρα του Θεού, στην Παντάνασσα Δέσποινα του κόσμου, βαθυσεβάστως και ευγνωμόνως για την μεγάλη αυτής ευεργεσία, πρώτον, να συγγενέψει τον Θεόν με τον άνθρωπον στο πρόσωπον του Υιού αυτής και Θεού ημών Κυρίου Ιησού Χριστού γενομένη Μητέρα Αυτού, και δεύτερον, να αναβιβάσει τον άνθρωπον ενώπιον του Θεού και να τον παραστήσει ενώπιον αυτού σεσωσμένον διά των πρεσβειών της, γενομένη κηδεμόνας και Μητέρα αυτού.

Γι᾽ αυτό και εγκαταλείποντας τον κόσμον αυτόν, προ της κοιμήσεώς της, δίδοντας τις τελευταίες παρακαταθήκες της προς πάντας διά των αγίων Αποστόλων, υποσχέθηκε ότι δεν θα μας αφήσει ποτέ ορφανούς, λέγοντας: «Μή, φίλοι τοῦ Υἱοῦ μου, μὴ ποιήσητε πένθους, ἡμέραν τῆς μεταστάσεώς μου• μεμνημένοι δ’ ὧν εἶπον ὑμῖν, οὐκ ἐάσω ὑμᾶς ὀρφανοὺς πώποτε, τὴν λύπην ἀπωσάμενοι, διδάξατε τὰ ἔθνη λέγειν• Ἀλληλούϊα» (Χαιρετισμοί εις την Κοίμησιν της Θεοτόκου).

Ο λόγος της Κυρίας Θεοτόκου είναι εγγύησις. Παρά ταύτα, η εγγύησις έχει επισφραγισθεί διά πράξεων, τόσο σε προσωπικό επίπεδο - ο καθένας έχει μαρτυρία της επικουρίας και αμέσου βοηθείας της Παναγίας μας - όσο και σε ιστορικό επίπεδο - πλείστες μαρτυρίες εκκλησιαστικές, πολιτικές, εθνικές, παγκόσμιες, διαχρονικά καταχωρούνται στους αιώνες. Ο Ακάθιστος Ύμνος είναι μία διαχρονική υπενθύμησις, όπως και τα εκατοντάδες τοπωνύμια, επίθετα, ποιήματα, ύμνοι, τροπάρια, άγιες εικόνες της, καθώς επίσης, η ονοματοδοσία παιδιών.

Όλα αυτά συνθέτουν την τιμήν και την δόξαν που προσφέρονται ως μικρόν αντίδωρον και παίδων ψελλίσματα στη μητρική αγάπη. Πλείστα εξ αυτών συμμαζεμένα τα συναντούμεν κατά τον μήνα Αύγουστον. Έτσι, το πρώτο δεκαπενθήμερο ψάλλονται ο μεγάλος και ο μικρός παρακλητικός κανόνας στην Υπεραγία Θεοτόκο εναλλάξ, ενσωματωμένοι στον εσπερινό, ενώ παράλληλα νηστεύομεν ως προετοιμασία για την κυριώνυμον εορτήν. Την παραμονή, στις 14 Αυγούστου, εορτάζομεν τα προεόρτια, η 15η είναι η παγκόσμιος εορτή της Κοιμήσεως, και από τις 16 μέχρι τις 27 Αυγούστου (κατά την παλαιάν παράδοσιν) είναι τα μεθέορτα. Στις 28 Αυγούστου έχομεν την απόδοσιν της εορτής, όπου ψάλλεται απαραλλάκτως η ακολουθία της κυριωνύμου ημέρας.

Την δε τελευταίαν ημέραν του Αυγούστου, την 31ην, εορτάζομεν την κατάθεσιν της τιμίας ζώνης της Θεοτόκου. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός. Η τιμία ζώνη, κατά την αρχαίαν παράδοσιν, δόθηκε από την Κυρίαν Θεοτόκον στον Απόστολον Θωμάν κατά την μετάστασίν της, προς πίστωσιν της παρρησίας που βρήκε ενώπιον του Κυρίου ως Μητέρα Θεού και επιβεβαίωσιν των λόγων της ότι δεν θα αφήσει το ανθρώπινον γένος ορφανόν, αλλά φιλοστόργως θα παραμείνει εσαεί πρεσβεύτειρα, προστάτις, μεσίτις, σώτειρα, και με έναν συνοπτικό λόγο, Μητέρα του ανθρώπου και του κόσμου ολοκλήρου.

Ας προσέλθωμεν λοιπόν μηδέν διστάζοντες ή δειλιώντες, με θερμήν την πίστιν, έχοντες πεποίθησιν στην μεγάλην της πρεσβείαν, αισθανόμενοι ασφάλειαν μέσα στις μητρικές της αγκάλες, καταθέτοντας τα αιτήματά μας, τα προβλήματά μας, τις αγωνίες της ψυχής μας, και βέβαιοι για την εκπλήρωσίν τους, την λύσιν τους, την ειρηνοποίησιν της ψυχής μας, ας αναφωνήσωμεν μετά του υμνωδού: «Μακαρίζομέν σε πᾶσαι αἱ γενεαί, Θεοτόκε Παρθένε· ἐν σοὶ γὰρ ὁ ἀχώρητος Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, χωρηθῆναι ηὐδόκησε. Μακάριοι ἐσμὲν καὶ ἡμεῖς, προστασίαν σε ἔχοντες· ἡμέρας γὰρ καὶ νυκτὸς πρεσβεύεις ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ τὰ σκῆπτρα τῆς βασιλείας ταῖς σαῖς ἱκεσίαις κρατύνονται· διὸ ἀνυμνοῦντες βοῶμέν σοι· Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ» (ὑπακοὴ ἀκολουθίας Κοιμήσεως Θεοτόκου).

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Παράκληση.

Διμηνιαία Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ, τεῦχος 90) www.imlemesou.org