Ο σύγχρονος άνθρωπος
έχει αποτινάξει όλες τις δεσμεύσεις. Έχει αποτινάξει τη δέσμευση προς την
πατρίδα, τη δέσμευση προς την οικογένεια, τη δέσμευση της συζυγίας, τη δέσμευση
της πατρότητας, τη δέσμευση της μητρότητας, τη δέσμευση της φιλίας, τη δέσμευση
της γειτονίας.
Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αδέσμευτος και ασύνδετος. Δεν έχει πατρίδα, δεν έχει οικογένεια, δεν έχει φίλους, δεν έχει γείτονες. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι … ελεύθερος.
Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν
έχει προκαταλήψεις, παρά μόνο εναντίον εκείνων που αυτός θεωρεί
προκατειλημμένους, δεν έχει δεισιδαιμονίες, δεν έχει πίστεις. Έχει κάνει πίστη
την απιστία του, προκατάληψη τη βεβαιότητά του για την απροκαταληψία του,
δεισιδαιμονία το φόβο του για τον άλλο άνθρωπο.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
δεν έχει ιδανικά, αλλά έχει ιδεολογίες. Έχει ιδεολογικοποιήσει τη μισαλλοδοξία
του κατά εκείνων που αποφάσισε να θεωρεί μισαλλόδοξους. Έχει ιδεολογικοποιήσει
το πολιτικό του μίσος και θεωρεί σαν ιδανικό του το πολιτικό του φανατισμό.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
χρησιμοποιεί τις καταχρήσεις του παρελθόντος, για να καλύψει την ακοινωνησία
του. Χρησιμοποιεί σαν πρόσχημα την υποκρισία των «χριστιανών», για να αποκοπεί
από την οικογένεια της Εκκλησίας, χρησιμοποιεί σαν πρόσχημα την πατριδοκαπηλία
του παρελθόντος για να καταργήσει την οικογένεια της πατρίδας, χρησιμοποιεί σαν
πρόσχημα την οικογενειακή παθολογία, για ν’ απαλλαγεί από την οικογένεια της
οικογένειας, χρησιμοποιεί σαν πρόσχημα την ανθρώπινη ατέλεια για να αποκλείσει
τη φιλία και να εξαλείψει τη γειτονία.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
χρησιμοποιεί σαν πρόσχημα την προσπάθειά του να σώσει την ανθρωπότητα για ν’
αποφύγει να συναντήσει τον άνθρωπο. Συγκαλύπτει το προσωπικό του ψέμα με την
απρόσωπη … αλήθεια. Εξαντλείται, αλλά και διαπρέπει στην προσπάθεια του να
καλύψει την τραγική του αναπηρία που είναι η ανικανότητά του να αγαπήσει.
Εξαντλείται και διαπρέπει στην προσπάθεια του να καλύψει το ναρκισσισμό του, τη
νηπιακή αυτολατρεία του, την αδυναμία του να δει τον άλλο άνθρωπο σαν πρόσωπο
και επομένως να δει τον ίδιο τον εαυτό του σαν πρόσωπο.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
προσπαθώντας να κρύψει τη μακάβρια μοναξιά του τη λέει ελευθερία, ανεξαρτησία,
ακόμη και λεβεντιά.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να αποδράσει από τη διαπίστωση ότι δεν έχει μέλλον
και για να αποδράσει από τον πανικό που του προκαλεί αυτή η διαπίστωση.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
έπαψε να είναι άνθρωπος, προσπαθώντας να είναι σύγχρονος και τελικά κατάντησε
άχρονος, όχι μόνο χωρίς μέλλον αλλά και χωρίς παρελθόν, γιατί το έχει
αποκηρύξει και χωρίς παρόν, γιατί το θυσίασε στο μέλλον που έχει ήδη
αποκλείσει.
Στην πραγματικότητα
τρέμει το παρόν, γιατί από τη μια δύσκολα παραχαράσσεται και από την άλλη
επιμένει να είναι ανελέητα πραγματικό και να αποκαλύπτει επίσης ανελέητα τη
θλιβερή πραγματικότητα του ανθρώπου.
Ο σύγχρονος άνθρωπος,
αν και αποκηρύσσει το παρελθόν και αποκλείει το μέλλον, προτιμά να μιλάει για
το παρελθόν και το μέλλον, γιατί το παρελθόν μπορεί να το παραχαράσσει
καταλογίζοντας στους άλλους κάθε κακοδαιμονία του άμεσου και του ευρύτερου
περιβάλλοντός του και στο μέλλον μπορεί να τοποθετεί χωρίς κανένα περιορισμό
τούς προσωπικούς του θριάμβους.
Με αυτό τον τρόπο
επιτείνει την απομόνωσή του αποφεύγοντας τον πραγματικό κόσμο του παρόντος,
είτε με το να αποδρά στο φανταστικό κόσμο του μέλλοντος είτε με το να
αποσύρεται στον κόσμο ενός παραχαραγμένου παρελθόντος.
Στο σύγχρονο άνθρωπο
ταιριάζει το ψαλμικό «ωμοιώθην πελεκάνι ερημικώ, εγεννήθην ωσεί νυκτοκόραξ εν
οικοπέδω» (Ψαλμ. 101,7). Το σύγχρονο άνθρωπο μπορεί κανείς να τον περιγράψει,
όπως ο προφήτης Ωσηέ περιέγραψε τον Ιουδαϊκό λαό ως «άγριον όνον περιπλανώμενον
μόνον» (Ωσηέ 8,9).
Ο σύγχρονος άνθρωπος
δεν είναι εγώ γιατί έχει πάψει να λέει εσύ.
Ο σύγχρονος άνθρωπος
δεν υπάρχει, δεν ζει, γιατί, θέλοντας να είναι αδέσμευτος, έγινε ασύνδετος.
Έκοψε το δεσμό του μ’ αυτή την ίδια τη ζωή. Ο σύγχρονος άνθρωπος …
ελευθερώθηκε. Πέθανε.
Δεν έχει κανένα νόημα
να φοβάται το θάνατο. Δεν έχει κανένα νόημα να φοβούνται το θάνατο οι νεκροί. Ο
σύγχρονος άνθρωπος φοβάται το θάνατο επειδή δεν έχει ακόμη ανακαλύψει ότι είναι
νεκρός. Δεν έχει λόγο να φοβάται τα χειρότερα. Δεν υπάρχουν χειρότερα. Για το
σύγχρονο άνθρωπο δεν υπάρχει πιο χαμηλό σκαλί στου κακού τη σκάλα, γιατί ήδη
βρίσκεται στο έσχατο. Δεν υπάρχει τίποτε που να είναι πιο κάτω από το θάνατο.
Μόνο πάνω από το θάνατο υπάρχει κάτι. Για το σύγχρονο άνθρωπο δεν υπάρχει πια
τίποτε να φοβάται• υπάρχει μόνο κάτι να ελπίζει. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν
μπορεί πια να πεθάνει πιο πολύ απ’ όσο είναι ήδη πεθαμένος. Μόνο να αναστηθεί
μπορεί.
«Όταν δεις τη φθορά,
τότε ακριβώς να πιστεύεις στην ανάσταση, γιατί ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο
παρά η αναίρεση της φθοράς» Ιωάννου Χρυσοστόμου, Περί της των νεκρών
αναστάσεως,7, ΕΠΕ, τόμ. 36, σελ. 130 – 131.
Το παρόν άρθρο είναι
από το βιβλίο του π. Φιλόθεου Φάρου «Ήθος Άηθες», Εκδόσεις Ακρίτας.
Δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Αποδέσμευση και Αποσύνδεση. Πορεία θανάτου»
antiairetikos