Του Δημητρίου Π. Λυκούδη,
Θεολόγου, Φιλολόγου,
Ιστορικού
Ανήκει στα Μεγαλυνάρια προς τιμήν της Κυρίας Θεοτόκου της Πορταϊτίσσης, μέρος του Παρακλητικού Κανόνος Της, που ψάλλουμε καθ᾿ όλη τη διάρκεια του έτους: «Πρόσδεξαι τους ύμνους Μήτερ Αγνή, ους εν τω Ναώ Σου, Σοι προσφέρομεν ευλαβώς, και δος ημίν χάριν, τού προσκυνείν αξίως, την πάνσεπτον Εικόνα Σου Πορταΐτισσα».
Η Μονή των Ιβήρων του Αγίου Όρους είναι αφιερωμένη στην
εορτή της Κοιμήσεως της Κυρίας Θεοτόκου και σεμνύνεται, όλως ιδιαιτέρως, καθώς
τεθησαύρισται σε αυτή η θαυματουργός ιερά εικών της Κυρίας Παναγίας της
Πορταϊτίσσης. Έγραψα, κάποτε, για όσα βιωματικά έζησα στα αγιορείτικα
προσκυνήματἀ μου και, ιδιαίτερα, στη Μονή των Ιβήρων, όπου και ψάλλουμε
«παραδόξως αφίκται, η ση Εικών Άχραντε, πάλαι εκ Νικαίας εν Άθω τη ευδοκία σου».
Έξω από τον αυλόγυρο της Μονής, ακολουθώ τα βήματα προς
τον αρσανά, εκεί που, κατά την Παράδοση, βρέθηκε η θαυματουργός εικόνα, στο
¨Αγίασμα¨, ως λέγουν οι μοναχοί. «Ατενίζω το χρώμα της θάλασσας. Διάλογο ζητώ
ν᾿ ανοίξω μαζί της. Τόσα ξέρει αυτή, τόσα έχει ακούσει! Στο ¨Αγίασμα¨ της
Ιβήρων ζητώ ευλογία να προσκυνήσω την ιερά εικόνα της Κυρίας Πορταϊτίσσης,
αμαρτωλός ων, δέξαι με ως τον ληστή και ως τον άσωτο. Εκεί, στην ησυχία…! Ποιος
έγραψε πως δεν αποκρίνεται η θάλασσα στα μύχια του ανθρώπου!» (Οσμήν Ευωδίας
Αγιορείτικης, Αθήνα 2015, σελ. 49-50).
Σύρω τα βήματά μου στο παρεκκλήσι της Κυρίας Θεοτόκου,
δακρύβρεχτος, καθώς, Μάνα ούσα η Κυρία Πάναγνος, γνωρίζει πόνο να προσπερνά,
γνωρίζει στη λησμονιά, λάθη των ανθρώπων να αφήνει. Έμεινα προ της ιεράς και
θαυματουργής εικόνας αρκετή ώρα. Δεν Της είπα τίποτα! Μόνο ατένιζα με θαυμασμό
την «ωραιότητα της Παρθενίας της», την «αγλαόμορφη μορφή της», την «Άχραντη και
γλυκύτατη Σκέπη της». Εκεί, στην ησυχία της Ιεράς Μονής των Ιβήρων, προσμέτρησα
στιγμές και χρόνο και άφησα νωχελικά τον εαυτό μου, να με παρασύρει αποδέχθηκα,
η θαλάσσια αύρα του πελάγους. Άλλωστε, τι να σου κάμνει ένα πέλαγος
μπροστά στις τόσες μύχιες σκέψεις και ενθυμήσεις σου!
Και διαβάζω σήμερα νοσταλγικά όσα, τότε, «εμπιστεύτηκα»
στην αγία Εικόνα Της, όσα κατέγραψα, απ᾿ όσα βέβαια, κατάφερα, ακόμη και
σήμερα, στη ρεμβάζουσα μνήμη μου να διασώσω: «Πέρασε καιρός από την τελευταία
μου επίσκεψη στην Ιερά Μονή, μα ενθυμούμαι, ωσάν εχθές, κάθε βήμα μου εκεί,
κάθε μου λογισμό και σκέψη, κάθε μου υπόσχεση, κάθε απάντηση στις εναγώνιες
απορίες μου. Ω φιλομόναχε προσκυνητά του Άθωνος, φιλέρημη και φιλήσυχη
αγωνιούσα υπέρ του κόσμου καρδία! Ενθυμήσου το θεοφρούρητο μοναστήρι των
Ιβήρων, μη λησμονήσεις την ιερά Εικόνα της Κυρίας Πορταϊτίσσης. Και κάθε φορά
που θα σταθείς ενώπιον της Παναγίας Μορφής Της, είτε στον Άθωνα είτε στον
κόσμο, τούτο έχω να σου πω:
«Μάνα ούσα η Κυρία
Θεοτόκος, γνωρίζει πόνο να προσπερνά, γνωρίζει στη λησμονιά, λάθη των ανθρώπων
ν᾿ αφήνει». Έμεινα προ της ιεράς και θαυματουργής εικόνας αρκετή ώρα. Δεν Της
είπα τίποτα! Μόνο Την ατένιζα με λαχτάρα και θαυμασμό!» (Αυτόθι, σελ. 50-51).
Η δε φροντίδα της Κυρίας Θεοτόκου προς όλους, ακόμη
περισσότερο σε όσους αφιερώθηκαν στην άσκηση ένεκα της αγάπης τους προς τον
Κύριο Ιησού Χριστό, τον Υιό και Θεό Της, είναι έκδηλη και καθημερινή. Εκείνη,
πρώτη, βεβαίωσε τον Όσιο Πέτρο τον Αθωνίτη, τον πρώτο ασκητή και ερημίτη του
Άθωνα, πως θα παραμένει εσαεί «Άμαχος σύμμαχος, των πρακτέων υφηγητής, των μη
πρακτέων ερμηνευτής, κηδεμών, ιατρός, τροφεύς…»
Ο Αγιορείτης Ανδρέας μοναχός,
αναφέρεται σε αυτή την ιδιαίτερη φροντίδα της Κυρίας Θεοτόκου, ειδικότερα, προς τους αγιορείτες μοναχούς: «Από πολλά χρόνια,
ευλαβείς χριστιανοί έχουν αφιερώσει αργυροεπίχρυση Κανδήλα που κρέμεται μπροστά
στην ωραία Πύλη του κεντρικού Ναού της Μονής (των Ιβήρων). Η Κανδήλα αυτή, που το
βάρος του υπερβαίνει τα τρία κιλά, κατά καιρούς στη μνήμη της "Κοιμήσεως"
της Κυρίας Θεοτόκου που γίνεται πανηγυρική αγρυπνία και σε μεγάλες Δεσποτικές εορτές,
κάνει από μόνο του διάφορες κινήσεις, τελείως αδικαιολόγητες, υπερφυσικές και ανεξήγητες.
Έχουν δε παρατηρήσει, τόσον οι μοναχοί όσο και πολλοί ευλαβείς προσκυνητές καθώς
και ο γράφων, ότι μετά από κάθε κίνηση της Κανδήλας αυτής, θα ακολουθήσει χαρμόσυνο
ή καταστροφικό γεγονός, όπως η καταστροφή της Γερμανικής Κατοχής, που η Κανδήλα
αυτή κινείτο επί δέκα ημέρες» (Ανδρέου Μοναχού Αγιορείτου, Το Γεροντικό του Αγίου
Όρους, εκδ. Άθως, Αθήνα 2009, σελ. 346-347).
Άλλοτε πάλι, έχουν να λένε
οι αγιορείτες για τις πολλές εμφανίσεις της Κυρίας Θεοτόκου, όπου η Παναγία σαν
μάνα φρόντιζε και φροντίζει τους μοναχούς, τόσο στην τράπεζα, στο ζύμωμα του ψωμιού,
στην καθαριότητα των κελιών και της αυλής των Μονών και γενικότερα σε κάθε αγιορείτικη
διακονία και μοναστική ενασχόληση.
Και ψελλίζω σήμερα νοσταλγικά
όσα, τότε, "εμπιστεύτηκα" στην αγία Εικόνα Της, όσα κατέγραψα, απ᾿ όσα
βέβαια, κατάφερα, ακόμη και σήμερα, στη ρεμβάζουσα μνήμη μου να διασώσω: «Την πύλην
μοι, της ζωής υπάνοιξον, αφαρπάζουσα πυλών με του Άδου, η Πυλωρός της Μονής των
Ιβήρων, ονομασθήναι θελήσασα Δέσποινα, αποκοπήν μοι των χρεών, των πολλών μου ευσπλάγχνως
βραβεύουσα».
Κυρά μου Πορταΐτισσα, Κυρά
μου Πορταΐτισσα, «Σωμάτων σε, ιατήρα άμισθον και ψυχών θεραπευτήν κεκτημένοι...»
Δημητρίου Π. Λυκούδη