 |
| ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟΥΔΙΟΥ |
ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΒΑΡΔΑΚΑ
Μέσα δεκαετίας του 70 σουλατσάροντας στην παραλία της
φοιτητομάνας Θεσσαλονίκης. Ξένοιαστες στιγμές με καλαμπούρι και πειράγματα
νεανικά. Στην φοιτητοπαρέα όλοι χαζογελούσαν εκτός από δύο κολλητούς μου. Ο
Ανδρέας από την προσφάτως τότε κατεχόμενη Κυρήνεια και ο Κώστας από την
Κωνσταντινούπολη. Πονεμένες ιστορίες και οι δύο κρατούσαν την σοβαρότητα των
συζητήσεων βοηθώντας μας με τις επώδυνες εμπειρίες του να ισορροπήσουμε μέσα
στον “παραλογισμό”των χρόνων της δήθεν μεταπολίτευσης.
Έτσι τα λόγια τους τα κράτησα μαζί με την φιλία που
σφράγισε τον φοιτητικό μας χρόνο. Μπορεί να χαθήκαμε, αλλά δεν χάνονται οι
σοβαρές κουβέντες τους που μας μετέφεραν κατευθείαν μέσα στα νάματα της
πονεμένης Ρωμηοσύνης.
Τον Κώστα από την Πόλη τον θυμήθηκα πρόσφατα όταν διάβασα πριν από λίγες ημέρες τα παρακάτω.
Η μετατροπή των
ερειπίων της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Στουδίου σε τζαμί και η εξελισσόμενη
φιλολογία για τη μετατροπή και της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης σε τζαμί,
προβάλλονται στην Τουρκία ως εξελίξεις που ενθουσιάζουν τα συντηρητικά στρώματα
της τουρκικής κοινωνίας.
Πράγμα που είναι και στόχος της τουρκικής κυβέρνησης εν όψει των κρίσιμων δημοτικών εκλογών του
προσεχούς Μαρτίου.
Το ενδιαφέρον ως προς τη Μονή του Στουδίου, που λειτουργεί
ως μουσείο, πέρα από την ιστορική σημασία του ναού, σχετίζεται με το γεγονός
ότι διοικητικά η Μονή υπάγεται στο μουσείο της Αγίας Σοφίας.
Η Μονή κρατά από τον πέμπτο αιώνα. Μετατράπηκε σε τζαμί
μετά την Άλωση, αλλά από το 1908 και αφού μεσολάβησαν σεισμοί και πυρκαγιές,
εγκαταλείφθηκε, με αποτέλεσμα να λειτουργεί σήμερα ως μουσείο, αλλά σε μορφή
ερειπίων.
Η απόφαση για επισκευή της Μονής Στουδίου και της
μετατροπής της σε τζαμί ελήφθη από το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο τον
περασμένο Ιανουάριο. Θα λειτουργήσει ως τζαμί «Ιμραχόρ Ιλγιάς Μπέϊ», όπως
ανακοίνωσε ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων, Αντνάν Ερτέμ, ο
οποίος διευκρίνισε πως το έργο της επισκευής θα αρχίσει το 2014.
Τα λόγια του φίλου μου ήρθαν και φτερούγισαν μέσα στο
μυαλό μου.
Ήταν οι ενθυμήσεις των παιδικών του χρόνων στην Πόλη…μικρό
παιδάκι επισκεπτόμουν την γιαγιά στο πατρικό μας που έβλεπε φάτσα- φόρα το
ύψωμα του Ξηρολόφου.
-Ξέρεις συνονόματε τι βρισκόταν πάνω σε αυτόν τον λόφο;
-Που να ξέρω βρέ φίλε , του απαντούσα.
-Ήταν η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Στουδίου, γνωστή και ως Μονή Στουδίου ή των ΑΚΟΙΜΗΤΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ. Ήταν σπουδαίο
μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, χτισμένο στον Ξηρόλοφο, τον
έβδομο λόφο της Κωνσταντινούπολης και είχε σημαντική συμβολή στη θρησκευτική, πολιτική
και πνευματική ζωή της Βασιλεύουσας.
Στην διάρκεια των
αιώνων απέκτησε μεγάλη φήμη και αναδείχθηκε ως την πλέον πολυπληθέστερη Μονή
της Πόλης συνιστώντας πνευματικό κέντρο
της Αυτοκρατορίας.
Οι μοναχοί της ονομάζονταν Στουδίτες και η οργάνωση του
μοναστικού βίου τους αποτέλεσε πρότυπο για την κοινοβιακή ζωή των Αγιορείτικων
μονών. Τρεις Αυτοκράτορες αποσύρθηκαν εκεί και έγιναν Στουδίτες, ενώ τρεις
Στουδίτες έγιναν Πατριάρχες.
Το 1481, η Βασιλική
της Ιεράς Μονής μετετράπη σε τέμενος. Μετά κάηκε, αργότερα μου έλεγε η γιαγιά επλήγη από σεισμό και πριν την καταστροφή της
Μικράς Ασίας το 20 ξανακάηκε και έγινε ερειπιώνας.
Έτσι κάθε φορά την Πρωτομαγιά πηγαίναμε με την γιαγιά στο
«Τζαμί του ιπποτρόφου» όπως το έλεγαν τώρα και μαζεύαμε κόκκινες
παπαρούνες που φύτρωναν στο πανέμορφο
ψηφιδωτό δάπεδο που διασώθηκε με τα σχέδια και τις μινιατούρες των ζώων και των
πουλιών που ήταν εκτεθειμένα στον αέρα και την βροχή.
Η γιαγιά μάζευε λουλούδια από όλο το χορταριασμένο περίτεχνο ψηφιδωτό, εκτός από το τμήμα αυτού
που αντιστοιχούσε στο ΙΕΡΟ ΒΗΜΑ, Και σε εμάς απαγόρευε να πατάμε το κομμάτι
αυτό.
Την τελευταία Πρωτομαγιά της, την επόμενη κοιμήθηκε, η
γιαγιά μάζεψε τα περισσότερα λουλούδια. Όταν επιστέψαμε στο σπίτι, μας είπε...
“όταν οι Τούρκοι θελήσουν να ξανακάνουν τζαμί στο μέρος που μαζεύουμε λουλούδια θα βγούνε από εκεί τα φαντάσματα του και θα γεμίσει με αυτά η Πόλη και τότε αλλοίμονο τους !!!”
-Παγώσαμε, κατατρομάξαμε στο άκουσμα αυτό σαν παιδάκια και
αρχίσαμε αμέσως τις ερωτήσεις.
-Ποια φαντάσματα γιαγιά θα βγούνε;
-Είναι αληθινά γιαγιά τα φαντάσματα;
-Στην αρχή η γιαγιά σιώπησε αλλά γρήγορα έλυσε τις απορίες
μας.
“Αυτά τα φαντάσματα παιδάκια μου είναι ΑΚΟΙΜΗΤΑ, πολλές φορές τα είδα μες στην νύχτα να ψέλνουν και να λειτουργούν μέσα σε ένα Υπερκόσμιο ΦΩΣ που περιέβαλλε τις ερημόπετρες απέναντι. Είναι οι Ρωμηοί Καλογέροι που ποτέ δεν έφυγαν από εκεί.”
-Είχαμε ανοίξει το στόμα σαν να ακούγαμε παραμύθι, αλλά δεν ήταν παραμύθι γιατί η γιαγιά μας εκμυστηρεύθηκε κάτι που έγινε πραγματικότητα την επόμενη χρονιά που έφυγε από κοντά μας.
“του χρόνου θα πάτε να μαζέψετε λουλούδια μόνα σας, δεν θα είμαι μαζί σας, αλλά θα είμαι με τους ΑΚΟΙΜΗΤΟΥΣ φίλους μου” και στρεφόμενη σε εμένα από όλα τα εγγόνια της μου είπε...
“εσύ Κώστα θα γίνεις μάστορας και θα ξανακτίσεις το σπίτι των ΑΚΟΙΜΗΤΩΝ”
Εδώ φίλοι μου τελειώνει η ιστορία του φίλου μου Κώστα από
την Πόλη. Δεν μπορώ να γράψω άλλο γιατί με έπιασε η συγκίνηση και σε σχέση με
όλα αυτά που βιώνουμε σήμερα.
Σημειωτέον ότι ο φίλος
μου σπούδαζε ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ.
ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΡΔΑΚΑΣ