Της Έρσης Βατού*
Επρόκειτο να συζητηθεί σε Επιτροπή του Αμερικανικού
Κογκρέσου την Τετάρτη 18 Ιουνίου στις 10 το πρωί ώρα Ουάσινγκτον, πήρε όμως
αναβολή για το μέλλον για αδιευκρίνιστους λόγους. Ο λόγος για μια ιστορικής
σημασίας «Πράξης Λογοδοσίας» της Άγκυρας, για τα πεπραγμένα της έναντι των
θρησκευτικών μειονοτήτων και την μη προστασία των χριστιανικών λατρευτικών
χώρων και μνημείων στην Τουρκία και την κατεχόμενη Κύπρο.
«Επιστρέψτε τις εκκλησίες και τα κλεμμένα κειμήλια»
Η «Πράξη για τη λογοδοσία της Τουρκίας αναφορικά με τους Χριστιανικούς Ναούς» (Turkey Christian Churches Accountability Act-H.R. 4347) προωθήθηκε από τον Καλιφορνέζο πρόεδρο της Επιτροπής, Ρεπουμπλικανό Εντ Ρόις και το Νεοϋορκέζο Δημοκρατικό Έλιοτ Εντζελ.
Ζητά από τον υπουργό εξωτερικών να συντάσσει ετήσια έκθεση προς το Κογκρέσο, η οποία θα αναφέρεται στα «πεπραγμένα της κυβέρνησης των ΗΠΑ ως προς την παρακολούθηση και τη διασφάλιση της επιστροφής, προστασίας και αποκατάστασης των κλεμμένων, κατασχεμένων ή με άλλον τρόπο μη επιστραφέντων χριστιανικών περιουσιακών στοιχείων στη Δημοκρατία της Τουρκίας και στις περιοχές που σήμερα βρίσκονται υπό κατοχή από τουρκικά στρατεύματα, στη βόρεια Κύπρο».
Εάν η αναβολή επετεύχθη χάρη στις πιέσεις της Τουρκίας, κανείς δεν θα το μάθει. Μπορεί πάντως να το εικάσει ωστόσο με σχετική ασφάλεια αν και ο αρθρογράφος της εφημερίδας Χουριέτ, Τολγκά Τανίς, την αποδίδει στην έκτακτη κατάσταση που επικρατεί στο Ιράκ.
«Αγριότητες και διωγμοί ξερίζωσαν τους Έλληνες από την πατρίδα τους»
Επισήμως, η Άγκυρα δεν τοποθετείται, στα ΜΜΕ όμως κυρίως των ΗΠΑ αλλά και στα αγγλόφωνα τουρκικά, η θέση της πέρασε θαυμάσια. Και ήταν να υποβαθμίσει πλήρως τα επιχειρήματα των εισηγητών του νόμου, τα οποία φυσικά είχαν αποδέκτες τους Αμερικανούς βουλευτές οι οποίοι θα καλούντο να τον υπερψηφίσουν. Όπως π.χ. ότι προκύπτει συμβατικά για την κυβέρνηση των ΗΠΑ υποχρέωσή της να καταδικάζει διεθνώς την παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών και να προστατεύει θρησκευτικές μειονότητες. Η επιχειρηματολογία των εισηγητών ωστόσο κινήθηκε και σε άλλες, πολύ πιο ενοχλητικές για την Τουρκία, γραμμές.
Ειδικότερα, επικρίνεται η γενικότερη πολιτική της Τουρκίας στη διάρκεια δεκαετιών ενώ γίνεται λόγος για «ιστορικές αγριότητες και βίαιους διωγμούς» εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης και μάλιστα επί σειρά ετών, συνέπεια των οποίων είναι «στα αρχαία αυτά εδάφη που επί χιλιάδες χρόνια αποτελούσαν την εστία γηγενούς χριστιανικού πληθυσμού… οι Χριστιανοί να αντιπροσωπεύουν σήμερα μόλις το 1% του συνολικού πληθυσμού της Τουρκίας». Στην φρασεολογία της Αμερικανικής Επιτροπής, πάντως, δεν περιλαμβάνεται πουθενά ο όρος «γενοκτονία» και αυτό θα πρέπει να σημειωθεί.
Η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει τη διεθνή υπόσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου
Στο σκεπτικό της Επιτροπής επισημαίνεται επίσης ότι «κατά παράβαση των διεθνών νομικών υποχρεώσεών της, η κυβέρνηση της Τουρκίας αρνείται να αναγνωρίσει το διεθνές καθεστώς του υπερδισχιλιετούς Οικουμενικού Πατριαρχείου, έχει κατάσχει τη μεγάλη πλειοψηφία των περιουσιακών στοιχείων και των ακινήτων του (σ.σ. καθώς και) ελληνικά πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα ενώ ζητεί οι υποψήφιοι για τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη να είναι Τούρκοι πολίτες». Ακόμα, η κυβέρνηση της Άγκυρας εξακολουθεί να αρνείται την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης εμποδίζοντας έτσι την κατάρτιση και στελέχωση του ελληνορθόδοξου κλήρου στην Τουρκία.
Ειδικά για το ιστορικό, εθνολογικό υπόβαθρο πολλών περιοχών της Τουρκίας, στο σκεπτικό του εισηγητή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Βουλής αναφέρεται επίσης ότι «εντός τουρκικών συνόρων περιλαμβάνονται σημαντικά ιστορικά χριστιανικά εδάφη, περιλαμβανομένων των ιερών εδαφών της Αρμενίας (σήμερα Ανατολία), όπου μείζονα γεγονότα έλαβαν χώρα κατά τα πρώιμα χριστιανικά χρόνια και όπου βρίσκονται ιεροί τόποι, όπως το όρος Αραράτ, βουνό όπου κατά τη Βίβλο κατέληξε η Κιβωτός του Νώε».
Χλευάζουν για να υποβαθμίσουν τις καταγγελίες, οι Τούρκοι
Εδώ είναι ένα σημείο που διαλέγει… τυχαίως, Αμερικανός πολίτης τουρκικής καταγωγής, για να υποβαθμίσει την προσπάθεια της Αμερικανικής Επιτροπής, εξευτελίζοντάς την.
Σε επιστολή του στην ιστοσελίδα benningtonbanner.com, ο Γκιουβέν Γιαλτσιντάς, αφού δηλώνει εξαρχής ότι αντιτίθεται στην Πράξη Λογοδοσίας, την οποία βρίσκει «θρασεία και προσβλητική» -την αποδίδει μάλιστα σε «ρατσιστικά κίνητρα» (άκουσον άκουσον!)- λέει ότι ο θρύλος περί Κιβωτού ουδέποτε αποδείχτηκε. Συνεπώς, κατά τη λογική του, αυτό το «απαύγασμα παραλογισμού», όπως το αποκαλεί, συνιστά ούτε λίγο ούτε πολύ «προσπάθεια παράδοσης μέρους της διαφορετικής ιστορικής και πολιτιστικής κουλτούρας της Τουρκίας σε ορισμένους δήθεν δικαιούχους»!
Η αναφορά σε έναν μόνον Τούρκο σχολιαστή δεν είναι προφανώς εξαντλητική του σκεπτικού των γειτόνων, η έρευνά μας όμως επιβεβαίωσε ότι το πνεύμα του είναι αντιπροσωπευτικό.
Η Ογιά Μπεν της ιστοσελίδας που απευθύνεται στους Τούρκους της Αμερικής turkishny.com, εκτιμά ότι οι εισηγητές του νόμου «επιχειρούν να επαναφέρουν τη Συνθήκη των Σεβρών με σύγχρονους κανόνες».
Θα θυμάστε πιθανώς από το σχολείο ότι η Συνθήκη των Σεβρών του 1920 ήταν η ταφόπλακα της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ψήφισμα του 2011 είχε ανοίξει το δρόμο για το αμερικανικό νομοσχέδιο
Της αναβληθείσας, πλέον, συζήτησης στην Επιτροπή είχε προηγηθεί, στις 13 Δεκεμβρίου 2011, η έγκριση από την Ολομέλεια της Αμερικανικής Βουλής του ψηφίσματος 306, με υπερκομματική υποστήριξη. Με αυτό η Βουλή των Αντιπροσώπων καλούσε τον (εκάστοτε ουσιαστικά) Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ να τονίζει σε κάθε επαφή του με την τουρκική ηγεσία και άλλους Τούρκους αξιωματούχους ότι η Άγκυρα οφείλει να τερματίσει κάθε είδους θρησκευτική διάκριση, περιορισμούς στην εκπαίδευση, το διορισμό και τη χειροτονία Χριστιανών κληρικών, να επιστρέψει όλες τις χριστιανικές Εκκλησίες και περιουσία στους νόμιμους δικαιούχους τους και να σεβαστεί πλήρως το δικαίωμα των Χριστιανών να εκφράζουν ελεύθερα τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Αρμενικές και ελληνοαμερικανικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων οι ΑΧΕΠΑ, συνεχάρησαν τότε το Κογκρέσο για την έγκριση του ψηφίσματος.
Μεταξύ των προσωπικοτήτων που ήταν προγραμματισμένο να καταθέσουν στην Επιτροπή, το πρωί της Τετάρτης 18 Ιουνίου, ήταν η δρ. Ελίζαμπεθ Προδρόμου, από τη Σχολή Νομικής Επιστήμης και Διπλωματίας Φλέτσερ, του πανεπιστημίου Ταφτς και ο Χατζίγκ Μουραντιάν, συντονιστής του Προγράμματος Αρμενική Γενοκτονία, του Κέντρου για τη Γενοκτονία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του πανεπιστημίου Ράτζερς.
Αρμένιοι, Πόντιοι και άλλοι Έλληνες ενωμένοι στον αγώνα
Άξια αναφοράς είναι ανακοίνωση της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Αμερικής (ANCA) πριν από λίγες ημέρες, με την οποία χαιρέτισε την προώθηση του νόμου στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. Ο πρόεδρος της ANCA Κεν Χατζικιάν εξέφρασε τη χαρά του για την κοινή δράση «όλων όσων πιστεύουν στη θρησκευτική ελευθερία –Κυπρίους, Έλληνες, Ποντίους, και Ασσυρίους αδελφούς» καλώντας τους πολίτες των ΗΠΑ να ζητήσουν από τους βουλευτές τους στήριξη, όταν ο νόμος φθάσει στην Επιτροπή και στην Ολομέλεια της αμερικανικής Βουλής.
*Η Έρση Βατού είναι δημοσιογράφος
Το άρθρο είναι ειδικά γραμμένο για το pontos-news.gr