Του Υποστρατήγου ε.α. ΚΩΣΤΑ ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ*
Η λεκάνη της Μεσογείου και ιδιαίτερα το ανατολικό αυτής τμήμα έχει διαχρονικά για συγκεκριμένους λόγους κάθε εποχή, ιδιαίτερη στρατηγική βαρύτητα και οπωσδήποτε δεν περιμέναμε τον Τούρκο ΥΠΕΞ ή τον Τούρκο Α/ΓΕΝ να το επισημάνει. Λόγω όμως των ιδιαιτεροτήτων και των εσωτερικών ανταγωνισμών (φυλετικών, θρησκευτικών κλπ)κάθε κράτους, του ανταγωνισμού των δύο Υπερδυνάμεων κατά τον Ψυχρό Πόλεμο και φυσικά του Παλαιστινιακού προβλήματος δεν κατέστη δυνατόν να αναπτυχθεί ένα σταθερό σύστημα περιφερειακής ασφαλείας, παρομοίων των ευρωπαϊκών, που θα κάλυπτε την νότια πλευρά της λεκάνης και θα εγκαθιστούσε μία σταθερή ειρήνη. Αυτό μέχρι σήμερα έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει γεωπολιτικά, μία αστάθεια και οι όποιες δονήσεις να επηρεάζουν την ευρύτερη περιφέρεια. Αριθμός στρατηγικών αναλυτών του αγγλοσαξονικού κατεστημένου για πολλά χρόνια είχαν την τάση να μειώνουν την στρατηγική αξία της χώρας μας, αλλά τα τελευταία γεγονότα στην γειτονία μας με αποκορύφωμα την κρίση στην Λιβύη αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα έχει όντως «γερό» γεωστρατηγικό χαρτί μέσα στην προαναφερθείσα αστάθεια της νότιας Μεσογείου και κάλλιστα μπορεί να το «παίξει» προς όφελος των εθνικών της συμφερόντων.
Αυτό σημαίνει χωρίς περίσσια φιλολογία ότι η χώρα μας πρέπει να είναι παρούσα στις διαλαμβανόμενες εξελίξεις για να μπορεί πρωτίστως να τις επηρεάσει, και κατόπιν να υπηρετήσει τα εθνικά της συμφέροντα η δε απουσία της συνεπικουρούμενη από οποιαδήποτε καιροσκοπισμό στην παρούσα συγκυρία μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να έχει. Η παρουσία και η συμμετοχή μας, η οποία δεν σημαίνει απαραίτητα και βαθιά στρατιωτική εμπλοκή, είναι και ηθικά νομιμοποιημένη (μετά τις μαζικές σφαγές αμάχων από το καθεστώς Καντάφι) αλλά κυρίως νομικά καλυμμένη από το ψήφισμα 1973 του ΣΑ/ΟΗΕ, το οποίο μάλιστα προήλθε ύστερα από πρωτοβουλία του Αραβικού Συνδέσμου.
Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός αλλά και όπως φαίνεται από τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και άλλες «επίσημες» διαρροές στον τουρκικό Τύπο, η Τουρκία επιδιώκει να αναλάβει την διοίκηση των ναυτικών δυνάμεων «για τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Βεγγάζης και Κρήτης». Αυτό εκτιμάται ότι είναι μία όχι ευνοϊκή εξέλιξη. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει για μία ακόμα φορά τις νεοοθωμανικές και ηγεμονικές φιλοδοξίες των γειτόνων μας. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, αν βρεθούμε «εκτός αιθούσης» ποια πρέπει να είναι η απάντηση σε αυτή την εξέλιξη όταν η συγκεκριμένη περιοχή ταυτίζεται σε ένα πολύ μεγάλο μέρος με την «ακήρυχτη» ελληνική ΑΟΖ! Από την στιγμή που η όλη επιχείρηση περάσει σε Νατοϊκό έλεγχο, ίσως μέχρι την Τρίτη 29 Μαρτίου, τότε τα πράγματα θα είναι διαφορετικά για όλους. Βέβαια θα πρέπει σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι εφόσον τελικά το Αεροπορικό Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στην Σμύρνη (CC Air/JFC Naples) αναλάβει την ευθύνη της Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων (NFZ) αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή γεωγραφικά βρίσκεται στην Τουρκία αυτή η χώρα θα έχει και τον επιχειρησιακό έλεγχο των αεροπορικών επιχειρήσεων. Σημαίνει όμως ότι το συγκεκριμένο Στρατηγείο αναβαθμίζεται και κατά πάσα πιθανότητα φαίνεται ότι θα έχει ρόλο και στην υπό συγκρότηση νέα δομή. Παράλληλα είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι το CAOC 7 στην Λάρισα υποστηρίζει το CAOC 5 στην Ιταλία (Pogio Renatico) και εδώ η χώρα μας να τονίσει την σημασία του για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν για το Νατοϊκό Αεροπορικό Στρατηγείο της Σμύρνης.
Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός αλλά και όπως φαίνεται από τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και άλλες «επίσημες» διαρροές στον τουρκικό Τύπο, η Τουρκία επιδιώκει να αναλάβει την διοίκηση των ναυτικών δυνάμεων «για τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Βεγγάζης και Κρήτης». Αυτό εκτιμάται ότι είναι μία όχι ευνοϊκή εξέλιξη. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει για μία ακόμα φορά τις νεοοθωμανικές και ηγεμονικές φιλοδοξίες των γειτόνων μας. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, αν βρεθούμε «εκτός αιθούσης» ποια πρέπει να είναι η απάντηση σε αυτή την εξέλιξη όταν η συγκεκριμένη περιοχή ταυτίζεται σε ένα πολύ μεγάλο μέρος με την «ακήρυχτη» ελληνική ΑΟΖ! Από την στιγμή που η όλη επιχείρηση περάσει σε Νατοϊκό έλεγχο, ίσως μέχρι την Τρίτη 29 Μαρτίου, τότε τα πράγματα θα είναι διαφορετικά για όλους. Βέβαια θα πρέπει σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι εφόσον τελικά το Αεροπορικό Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στην Σμύρνη (CC Air/JFC Naples) αναλάβει την ευθύνη της Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων (NFZ) αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή γεωγραφικά βρίσκεται στην Τουρκία αυτή η χώρα θα έχει και τον επιχειρησιακό έλεγχο των αεροπορικών επιχειρήσεων. Σημαίνει όμως ότι το συγκεκριμένο Στρατηγείο αναβαθμίζεται και κατά πάσα πιθανότητα φαίνεται ότι θα έχει ρόλο και στην υπό συγκρότηση νέα δομή. Παράλληλα είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι το CAOC 7 στην Λάρισα υποστηρίζει το CAOC 5 στην Ιταλία (Pogio Renatico) και εδώ η χώρα μας να τονίσει την σημασία του για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν για το Νατοϊκό Αεροπορικό Στρατηγείο της Σμύρνης.
Εκτιμάται ότι η χώρα μας έγκαιρα προχώρησε σε μια ρεαλιστική επανατοποθέτηση της πολιτικής της στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και ειδικότερα με την ανάπτυξη της συνεργασίας με το Ισραήλ επιτυγχάνοντας πολιτικά αλλά στρατιωτικά οφέλη και αναπτύσσει πλέον ισόρροπα τις σχέσεις της με το σύνολο των χωρών της περιφέρειας στην οποία αναφερόμαστε. Με τις λεγόμενες παραδοσιακά «φιλικές χώρες» υπήρξαν ομολογουμένως διαφορετικές προσεγγίσεις σε ένα αριθμό θεμάτων όπως πχ η ΑΟΖ που σαφώς δεν μας ευνοούσαν. Συντελούνται σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις που σχετίζονται κυρίως με τα ενεργειακά αποθέματα. Η Ελλάδα εφόσον ανακηρύξει ΑΟΖ θα ελέγχει οικονομικά τεράστιες εκτάσεις και αναμφίβολα θα έχει αξονικό ρόλο τόσο στην παραγωγή όσο και για την μεταφορά στην Ευρώπη. Επιβάλλεται λοιπόν τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και μέσα από τις συμμαχικές διαδικασίες στο NATO (Μεσογειακός Διάλογος) ή λοιπές εταιρικές στην Ε.Ε. να ενεργοποιηθεί και να καταστεί βασικός συντελεστής σταθερότητας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Ολοκληρώνοντας αυτή την παρέμβαση κρίνεται σκόπιμο να επαναληφθεί η γνωστή φράση του Henry John Temple Palmerston Υπουργού Εξωτερικών και Πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας τον 19ο αιώνα : « Δεν έχουμε αιωνίους συμμάχους, ούτε διηνεκείς εχθρούς. Τα συμφέροντα μας είναι αιώνια και διηνεκή και είναι καθήκον μας να τα ακολουθούμε».
*Ο Υποστράτηγος ε.α. Κώστας Λουκόπουλος έχει υπηρετήσει συνολικά 6 έτη σε θέσεις του ΝΑΤΟ ( NATO SCHOOL στο Oberammergau στην Γερμανία ως Καθηγητής και Υπεύθυνος για την συνεργασία με χώρες PfP και Μεσογειακού Διαλόγου και στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ως Συντονιστής Αμυντικής Σχεδίασης) ενώ έχει διατελέσει και εκπρόσωπος τύπου του Α/ΓΕΕΘΑ. Από τον Μάιο 2010 είναι Αναλυτής-Ερευνητής στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Άμυνας και Ασφάλειας. (I-SDA http://www.i-sda.org/)
http://www.onalert.gr
