Η κατάσταση στην Ευρώπη είναι πολύ σοβαρή. Ποιος θα
περίμενε πως ακόμη κι ο ΒρετανόςπρωθυπουργόςDavid Cameron θα
ζητούσε από τις χώρες της ευρωζώνης να βρουν το κουράγιο να συστήσουν μια
δημοσιονομική ένωση, με κοινό προϋπολογισμό, κοινή φορολόγηση και συλλογικά
εγγυημένα δημόσια χρέη; Μάλιστα, επιμένει πως ο μόνος τρόπος διάσωσης του
ευρώ, είναι η περαιτέρω πολιτική ενοποίηση! Κι αυτά τα λέει ένας
συντηρητικό πρωθυπουργός! Ο ευρωπαϊκός οίκος καίγεται και το Λονδίνο ζητά μια
λογική και συνετή επέμβαση της πυροσβεστικής. Δυστυχώς όμως, ο αρχηγός της
πυροσβεστικής είναι το Βερολίνο, με την Μέρκελ στο τιμόνι. Το αποτέλεσμα είναι
να προσπαθούν να σβήσουν την φωτιά με… βενζίνη (λιτότητα), και για αυτό, μέσα
σε τρία μόλις χρόνια, μια οικονομική κρίση μετατράπηκε σε κρίση επιβίωσης της
Ευρώπης.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Αν καταρρεύσει το ευρώ, καταρρέει
και η ΕΕ, που αποτελεί την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη. Kαι η πτώση της
θα προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικονομική κρίση. Η Ευρώπη
βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου και σίγουρα θα πέσει μέσα αν δεν κάνουν κάτι
οι Γερμανία και Γαλλία. Οι τελευταίες εκλογές στην Γαλλία και στην Ελλάδα, μαζί
με τις τοπικές στην Ιταλία, σε συνδυασμό με την αναστάτωση στην Ισπανία και
στην Ιρλανδία, απέδειξαν πως οι λαοί έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη προς την
πολιτική λιτότητας που τους επέβαλλε η Γερμανία. Η συνταγή της Μέρκελ πάει
κόντρα στην πραγματικότητα, και στην δημοκρατία.
Για μια ακόμη φορά, ο κόσμος μαθαίνει ότι σε περίοδο
κρίσης, η λιτότητα οδηγεί μόνο σε ύφεση. Αυτό θα έπρεπε να το ξέρουν όλοι.
Είναι ένα κλασικό μάθημα που εξήχθη από τις πολιτικές λιτότητας του
προέδρου Herbert Hoover των ΗΠΑ και του καγκελάριου Heinrich Brüning της Γερμανίας.
Δυστυχώς όμως, ακόμη και η Γερμανία ξέχασε αυτό το μάθημα.
Η συνέπεια της λιτότητας είναι το χάος στην Ελλάδα, και το
ενδεχόμενο πολλαπλών bank runs στην Ισπανία, στην Ιταλία και στη Γαλλία, που θα
προκαλέσουν με την σειρά τους μια κατολίσθηση που θα θάψει την Ευρώπη. Και
μετά τι; Μήπως θα πρέπει να σβήσουμε κατακτήσεις δυο γενεών Ευρωπαίων;
Να σβήσουμε όλα αυτά που οδήγησαν στην πιο πετυχημένη
περίοδο ειρήνης και ευημερίας στην ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου;
Ένα είναι σίγουρο: Η διάλυση του ευρώ και της ΕΕ θα
σημάνει την αποχώρηση της Ευρώπης από την κεντρική διεθνή σκηνή. Αν σκεφτούμε
τις αρνητικές πολιτικές και οικονομικές συνέπειες που θα έχει η Γερμανία, τότε
η όλη πολιτική της μοιάζει απίθανα παράλογη.
Το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται πλέον από την Μέρκελ και
τον Ολάντ.
Η Γερμανία θα πρέπει να αλλάξει την οικονομική πολιτική
της και η Γαλλία να συμφωνήσει σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις και σε πολιτική
ενοποίηση.
Η Γαλλία θα πρέπει να πει το ναι στην πολιτική ένωση.
Δηλαδή σε μια κοινή κυβέρνηση, με κοινό κοινοβουλευτικό έλεγχο για την
ευρωζώνη. Ήδη οι κυβερνήσεις της ΟΝΕ δρουν συλλογικά στην αντιμετώπιση της
κρίσης. Αυτό που ξεκίνησε πρακτικά, θα πρέπει τώρα να επισημοποιηθεί.
Από την πλευρά της η Γερμανία σίγουρα θα συμφωνήσει στην
δημοσιονομική ένωση. Αυτό θα σημαίνει πως η επιβίωση της ευρωζώνης θα έχει την
εγγύηση της γερμανικής οικονομικής ισχύος και περιουσίας. Η ΕΚΤ θα αγοράζει
απεριόριστα κρατικά ομόλογα των κρατών μελών και το χρέος όλων θα είναι κοινό
μέσω των ευρωομολόγων. Τα κοινά προγράμματα ανάπτυξης θα βοηθήσουν στην
ανάκαμψη και θα βοηθήσουν στην απομάκρυνση από την ύφεση.
Φανταζόμαστε όμως και την γκρίνια που κάτι τέτοιο θα
προκαλέσει στην Γερμανία: «Κι άλλο χρέος; Απώλεια του ελέγχου των περιουσιακών
μας στοιχείων; Πληθωρισμός; Αυτά δεν λειτουργούν»!
Και όμως λειτουργούν. Η ανάπτυξη της Γερμανίας, που
βασίζεται στις εξαγωγές της, πέτυχε επειδή ακριβώς οι αγορές στις οποίες
απευθύνεται, εφαρμόζουν τέτοιου είδους προγράμματα. Αν η Κίνα και οι ΗΠΑ δεν
είχαν ρίξει δανεικό χρήμα στις οικονομίες τους το 2009, θα πλήττονταν καίρια η
γερμανική οικονομία.
Οι Γερμανοί λοιπόν θα πρέπει να αναρωτηθούν, αν αυτοί που
κέρδισαν τα περισσότερα από την ευρωπαϊκή ενοποίηση, θέλουν να την δουν να
διαλύεται, ή να πληρώσουν κάτι για να την σώσουν;
Πέρα από την πολιτική και δημοσιονομική ενοποίηση, και τις
βραχυπρόθεσμες αναπτυξιακές στρατηγικές, οι Ευρωπαίοι χρειάζονται επειγόντως
θεσμικές μεταρρυθμίσεις για να πετύχουν την ανταγωνιστικότητα. Δηλαδή,
χρειάζονται όλα αυτά, για να ξεπεράσει η ήπειρος την υπαρξιακή της κρίση.
Αντιλαμβάνονται οι Γερμανοί την ευρωπαϊκή τους ευθύνη; Δεν
φαίνεται. Η Γερμανία είναι σήμερα πιο απομονωμένη από ποτέ. Κανένας δεν
κατανοεί την γερμανική συνταγή της αυστηρής λιτότητας, που πάει ενάντια
σε κάθε ιστορική εμπειρία, και που δεν οδηγεί παρά μόνο στον όλεθρο. Δεν είναι
αργά για αλλαγή πορείας, όμως τα χρονικά περιθώρια στενεύουν αφάνταστα.
Η Γερμανία αυτοκαταστράφηκε, καταστρέφοντας και την
ευρωπαϊκή τάξη, δυο φορές μέσα σε έναν αιώνα και στη συνέχεια έπεισε την Δύση
ότι έμαθε το μάθημά της. Μόνο έτσι, μπόρεσαν οι Γερμανοί να πετύχουν την
συναίνεση που χρειάζονταν, για να ενώσουν και πάλι την χώρα τους.
Σήμερα θα αποτελούσε τραγωδία, αν όχι ειρωνεία, η
αναμορφωμένη Γερμανία, με καλές προθέσεις, να καταστρέψει για μια ακόμη φορά
την ευρωπαϊκή τάξη, όχι με πόλεμο, αλλά με ειρηνικό τρόπο…
project-syndicate.org
