Βγαίνοντας ἀπὸ τὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ στὴν Πόλη τὰ λόγια του
Ρωμιοῦ συνάδελφου Βύρωνα Ματαράγκα, μαζὶ μὲ τὸν ὁποῖο καὶ μὲ ἄλλους συναδέλφους
συνοδεύσαμε ὁμάδα φοιτητῶν τοῦ Παντείου Πανεπιστημίου γιὰ μία συνεργασία μὲ τὸ
μὴ κρατικὸ καὶ ὑπερσύγχρονο Πανεπιστήμιο Μπιλκί, ἐπανέρχονται συνεχῶς στ’αὐτιά
μου. “Όταν περιοδεύσεις τὴν Ἁγία Σοφία, ὅταν συγκεντρωθεῖς καὶ μελετήσεις τὴν
πνευματικότητα τοῦ ναοῦ, τὴ μεγαλοπρέπειά του, τὴν ἁγία του σοφία, θὰ
ἀντιληφθεῖς τὴ μοναδικότητα...τοῦ στὸν κόσμο τῆς χριστιανοσύνης καὶ τῆς παγκόσμιας
ἀρχιτεκτονικῆς καί, παρεμπιπτόντως, ἂν εἶχες τὴν ἐπιλογή, δὲν θὰ ξαναμπαινες σὲ
ἄλλη ἐκκλησία γιὰ νὰ προσευχηθεῖς!”.
Μπορεῖ ἡ πάρα πάνω κρίση νὰ εἶναι ὑποκειμενική. Ἀλλὰ καὶ ὁ
εὐγενέστατος Τοῦρκος συνοδὸς ἦταν καὶ αὐτὸς ἀπόλυτος σὲ ὅτι ἀφορᾶ στὸ μεγαλεῖο
καὶ στὴν ἀρχιτεκτονική του κτιρίου. “Δεν ὑπάρχει”, τόνισε, “παρόμοιο
ἀρχιτεκτόνημα πουθενὰ στὸν κόσμο ποὺ νὰ ἔχει ἀντέξει στὴ φθορὰ τοῦ χρόνου καὶ
νὰ στέκεται τόσο ἐπιβλητικὸ γιὰ περίπου 1500 χρόνια”! Μᾶς εἶπε, ἐπίσης ὅτι, ὅλη
ἡ ἀρχιτεκτονική της Πόλης μετὰ τὴν Ἅλωση, τὰ τζαμιὰ (τὸ Μπλὲ τζαμί, τὸ τζαμὶ
τοῦ Σουλεϊμᾶν τὸ Γενὶ τζαμί, εἶναι ὅλα, στὸ περίπου, ἀντιγραφὲς τῆς Ἁγιὰ
Σοφιᾶς. Μόνο ἕνα τέμενος, μᾶς τόνισε, αὐτὸ τῆς Ἀδριανούπολης πλησιάζει κάπως τὸ
μεγαλεῖο της Ἁγιᾶς Σοφιᾶς. Καὶ αὐτὸ ὄχι τυχαία. Τὸ ἔχτισε ὁ μεγάλος Σινᾶν,
ἀρχιτέκτονας τοῦ Σουλτάνου, Ἕλληνας χριστιανὸς μὲ καταβολὲς ἀπὸ τὴν Κεντρικὴ
Μικρὰ Ἀσία, ἀντιγράφοντας τὴν....Ἁγιὰ Σοφιά. (Ὅταν κατακτήθηκε
ἡ Κύπρος τὸ 1571 καὶ δόθηκαν ἐντολὲς γιὰ τὸν ἀποικισμό της, τὸ χωριὸ καὶ ἡ
οἰκογένεια τοῦ Σινᾶν ἑξαιρέθηκαν ἀπὸ αὐτὸν τὸν καταναγκασμὸ μὲ προσωπικὴ
παρέμβαση τοῦ Σουλτάνου κατόπιν παράκλησης τοῦ Σινᾶν). “Νενίκηκά σὲ Σολομών”
ὑποτίθεται ὅτι εἶπε ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστινιανός, μόλις ἀντικρυσε ὁλοκληρωμένο
τὸ ἀφιέρωμά του καὶ προφανῶς δὲν ὑπερέβαλλε.
Ἡ Τουρκία σήμερα, χωρὶς τὴ Βασιλεύουσα καὶ τὸν Ἑλλήσποντο,
κυρίως τὴν εὐρωπαϊκὴ πλευρὰ τῶν Στενῶν, θὰ ἦταν ἕνα κράτος καὶ μία χώρα κάτι
μεταξὺ Αἰγύπτου καὶ Πακιστᾶν. Ἡ Μικρὰ Ἀσία στὸ σύνολό της ἦταν καὶ παραμένει
ἕνα σημαντικὸ γεωστρατηγικὸ σημεῖο ἀναφορᾶς. Ἀλλὰ χωρὶς τὴν Ρούμελη (τὴν
εὐρωπαϊκὴ πλευρὰ) ἡ σημερινὴ Τουρκία δὲν θὰ εἶχε τὸ εἰδικὸ βάρος ποὺ ἔχει
σήμερα, οὔτε καὶ δείγματα γραφῆς τοῦ μεγαλείου τῶν Ὀθωμανῶν καὶ τῶν Βυζαντινῶν.
Ἡ Πόλη σήμερα μπορεῖ νὰ ἔχει καὶ 20 ἐκ. κατοίκους! Κάθε χρόνο 400-500 χιλιάδες
ἐσωτερικοὶ μετανάστες καταλήγουν ἐκεῖ ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ ἀναζητώντας τὴν τύχη
τους. Ἡ μεγάλη πλειοψηφία τοὺς εἶναι Κοῦρδοι. Ἡ Πόλη σήμερα, ἴσως, νὰ εἶναι ἡ
μεγαλύτερη σὲ πληθυσμὸ κουρδικὴ πόλη τῆς Τουρκίας.
Στὴν Πόλη ἀποτυπώνεται καὶ ἡ σύγχρονη Τουρκία. Παντοῦ νέοι
ἄνθρωποι (ὁ μέσος ὅρος στὴν ἡλικία τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Τουρκίας εἶναι κάτω ἀπὸ τὰ
25), πανζουρλισμός, μὲ ὑπερμοντέρνα κτίρια καὶ συστήματα καθαριότητας καὶ
παραδίπλα ὁ κόσμος τῆς Ἀνατολῆς, μαντῆλες, ταλαιπωρία καὶ κακομοιριά. Χλιδὴ καὶ
οἰκονομικὸς γιγαντισμός, ἀπὸ τὴ μία, μαζὶ μὲ τὴ φτώχεια καὶ τὴν ὑπανάπτυξη ἀπὸ
τὴν ἄλλη.
Δείγματα γραφῆς ἀναφορικὰ μὲ τὴν ἀνερχόμενη δύναμη τῶν
ἰσλαμιστῶν ὑπάρχουν παντοῦ: τζαμιά, τὸ κάλεσμα γιὰ προσευχὴ τοῦ μουεζίνη,
μαντῆλες καὶ φοιτητὲς θρησκευτικῶν σχολείων. Ἀλλὰ περισσότερο ἐμφανὲς εἶναι καὶ
τὸ κεμαλικὸ δεβλέτι -τὸ κράτος καὶ ἡ ἰσχὺς τοῦ- ὁ στρατὸς πού, μεταξὺ ἄλλων,
κατέχει ὅλα τὰ φιλέτα γὴς καὶ κτιρίων ἔνθεν καὶ ἔνθεν του Βοσπόρου). Νὰ
τονιστεῖ σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο ὅτι οἱ κεμαλιστὲς δὲν πρόκειται νὰ ἀφήσουν τὰ
ἐκπληκτικὰ προνόμιά τους, δηλαδὴ τὴν καλοζωία, τὴν καλοφαγία καὶ μία ὑπερφίαλη,
σχεδόν, γελοία συμπεριφορὰ ποὺ περιστρέφεται γύρω ἀπὸ τὸν κεμαλικὸ φετιχισμό
τους.
Ἐκεῖ ποὺ συνεχίζουν νὰ ἔχουν τὸ πάνω χέρι οἱ κεμαλιστὲς
εἶναι στὴν καλλιέργεια τοῦ ἀκραίου ἐθνικισμοῦ καὶ τοῦ σωβινισμοῦ. Τὸ τελευταῖο
δεῖγμα γραφῆς τοὺς εἶναι τὸ «Πρόγραμμα τῶν Δέκα Σημαιῶν». Δέκα πελώριες καὶ συνεχῶς
φωτιζόμενες σημαῖες ἀναρτήθηκαν πρόσφατα καὶ μὲ ἀφορμὴ τὸ κουρδικό, σὲ ὁλόκληρη
τὴν Πόλη, ὁρατὲς ἀπὸ παντοῦ. Τέσσερις δεσπόζουν σὲ στρατηγικὰ σημεῖα τοῦ
Βοσπόρου, μία στὴν γνωστὴ πλατεία Ταξὶμ καὶ οἱ ὑπόλοιπες σὲ ἄλλα σημεῖα. Καὶ ἂς
εἶναι Ἑπτὰ οἱ Λόφοι τῆς Πόλης. Ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἐπίφαση παραμένουν ἀναπόσπαστο
στοιχεῖο τῆς σύγχρονης, δηλαδή, τῆς κεμαλικῆς Τουρκίας.
http://vatopaidi.wordpress
orthodoxia-ellhnismos
