Τι συμβαίνει με την Τουρκία, την υφαλοκρηπίδα και πόσο
αποτελεσματική είναι η ελληνική αντίδραση; Πολλές μπορεί να είναι οι
“αναγνώσεις” και οι απόψεις που εκφράζονται. Ωστόσο όπως προκύπτει από μια
ανάλυση της έμπειρης σ΄ αυτά τα θέματα δημοσιογράφου Κύρας Αδάμ, η ελληνική
αντίδραση δεν ήταν αυτή που θα έπρεπε. Όταν μάλιστα η Τουρκία ...εξαφανίζει το
Καστελόριζο!
Γράφει
η Κύρα Αδάμ σε άρθρο της στην εφημερίδα η Ελλάδα σήμερα:
“Στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο -ενημέρωση του
ΟΗΕ-περιορίστηκε η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης στην προκλητική απόφαση
της Τουρκίας (124/18 Φεβ 2013) να εξουσιοδοτήσει την κρατική τουρκική εταιρεία
ενεργειακών πόρων TRAO για τρίμηνη έρευνα υδρογονανθράκων.
Η «Ε» αποκαλύπτει τις δύο περιοχές της τουρκικής έρευνας
που φαίνονται στον χάρτη, νότια της Ρόδου, Μεγίστης και Στρογγυλής και
νοτιοανατολικά της Καρπάθου και της Κρήτης. Στις ίδιες αυτές περιοχές, η Τουρκία
διεξήγαγε 1Οήμερες έρευνες και στις 27 Απριλίου 2012.
Με τις έρευνες αυτές, οι οποίες αποτελούν την 8η κατά
σειρά ανάθεση στην TRAO και την 62η στο σύνολο από το 1978, η Τουρκία προσπαθεί
με πολιτική νομιμοποίηση της παρανομίας της να κατοχυρώσει σε αυτήν την περιοχή
δικαιώματα τουρκικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Με την περιοχή 5033 (όπως φαίνεται στον χάρτη) η Τουρκία
εξαφανίζει από τον χάρτη της ελληνικής επικράτειας το Καστελόριζο (Μεγίστη)
και τη Στρογγύλη, επικαλύπτοντας τα νησιά αυτά με την τουρκική
υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ. Με άλλα λόγια, η Tουρκία όχι μόνον θεωρεί ότι τα vnσιά αυτά
δεν έχουν ΑΟΖ, αλλά ούτε και χωρικά ύδατα και έτσι τα καθιστά... ανύπαρκτα. Δι'
αυτού του τρόπου υποστηρίζει και εφαρμόζει πλήρως τις δηλώσεις του Τούρκου
ΥΠ.ΕΞ. το 2010 στην Αθήνα, σύμφωνα με τις οποίες η περιοχή του Καστελόριζου αποτελεί
πολιτικό θέμα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Με τη δεύτερη περιοχή 5034, η οποία φτάνει μέχρι τα όρια
της ΑΟΖ της Αιγύπτου, η Τουρκία επιχειρεί να κατοχυρώσει τον ισχυρισμό της ότι
δεν μπορεί να γίνει οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου, χωρίς τη
συμμετοχή της Τουρκίας που απαιτεί για τον εαυτόν της ένα μεγάλο κομμάτι της
ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ . Στην πράξη, δηλαδή, η Τουρκία έχει ήδη
σπάσει μονομερώς την ελληνοτουρκική συμφωνία των διαπραγματεύσεων με τις
διερευνητικές επαφές Αθήνας - Άγκυρας και μέσω των ερευνών της επιχειρεί να
«επιβάλει» μονομερώς τουρκική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, η οποία δεν έχει συμφωνηθεί
διμερώς ή με διεθνή απόφαση.
Η ελληνική κίνηση να «ενημερώσει» τον ΟΗΕ γι' αυτές τις
βίαιες επιθετικές πράξεις της Τουρκίας σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας,
φανερώνει μια μεγάλη «αυτοσυγκράτηση» της κυβέρνησης και μια εμφανή αναδίπλωση
της στις προηγούμενες βαρύγδουπες, αλλά μη ρεαλιστικές εξαγγελίες περί
«ανακήρυξης» της ελληνικής ΑΟΖ - έννοια και πρακτική που δεν υπάρχει στο Δίκαιο
της θάλασσας.
Την ίδια μέρα
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκία ανακοίνωσε τις έρευνες
στις δύο αυτές περιοχές την ίδια ημέρα κατά την οποία ο πρόεδρος της Γαλλίας κ.
Ολλάντ δήλωνε ότι στηρίζει τις ελληνικές θέσεις για τα φυσικά κοιτάσματα στην
ΑΟΖ. Λίγες ημέρες νωρίτερα η Ουάσινγκτον με τον απεσταλμένο υφυπουργό Εξωτερικών
της έκανε γνωστό με όλους τους ανεπίσημους τρόπους, «χρησιμοποιώντας» μάλιστα
και την αξιωματική αντιπολίτευση, ότι δεν καλοβλέπει μια μονομερή κίνηση της
Αθήνας την ΑΟΖ, λόγω αντιδράσεων της Τουρκίας. Η Ουάσινγκτον, όμως, δεν έδωσε
καμιά ανάλογη «συμβουλή» και στην Άγκυρα, η οποία εξήγγειλε τις παράνομες έρευνες
της. Έτσι, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα βρισκόταν, ενδεχομένως, μπροστά σε
μια πλήρη εξέλιξη των τουρκικών ερευνών κατά τη μετάβαση του στην Άγκυρα στις
αρχές Μαρτίου, χωρίς περιθώριο να αντιδράσει επιτόπου.
Σε πρακτικό επίπεδο, η ελληνική «ενημέρωση» του ΟΗΕ δεν
προσθέτει τίποτα, αφού ο ΟΗΕ έχει ήδη ενημερωθεί για τις περιοχές της τουρκικής
έρευνας από τις NAVTEX (ναυτικές αναγγελίες) που υποχρεωτικώς εκδίδει η Τουρκία
πριν από την έναρξη των ερευνών.
Έτσι ενώ η Αθήνα ενημερώνει τον ΟΗΕ για τις παράνομες
κινήσεις της Άγκυρας σε περιοχές που περιλαμβάνουν και ελληνική κυριαρχία, εν
τούτοις δεν καταγγέλλει στον ΟΗΕ την Τουρκία για τις ενέργειες της αυτές. Μια
τέτοια κίνηση θα οδηγούσε πιθανότατα τις δύο χώρες στη διαιτησία υπό την αιγίδα
των Η.Ε. Τη διαιτησία, όμως, υπό τον ΟΗΕ αλλά και την προσφυγή στο Διεθνές
Δικαστήριο της Χάγης, η Τουρκία την αποφεύγει μέχρι στιγμής όπως ο διάβολος το
λιβάνι.
Αντιθέτως, μένει προσκολλημένη σε διάφορες μορφές
διερευνητικών ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων από το 1978 με στόχο να κερδίσει
χρό νο και να δημιουργήσει κεκτημένα σε βάρος της Ελλάδας, η οποία, ύστερα από
τόσες δεκαετίας, εξακολουθεί να εμφανίζεται ανέτοιμη να αντιμετωπίσει το μείζον
αυτό εθνικό θέμα.
«Φορτώνει»
Κατά τον χρόνο των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων η Τουρκία προσπαθεί, φορτώνοντας στο «καλάθι» και άλλα συναφή θέματα (περιοχή SAR, ζώνη αλιείας, γκρίζες ζώνες) που επηρεάζουν την οριοθέτηση της ΑΟΖ, να κατοχυρώσει δικαιώματα ώστε όταν έρθει «το πλήρωμα του χρόνου» να πετύχει μια ευνοϊκή γι' αυτήν απόφαση Διεθνούς Δικαστηρίου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι σε επίσημες ιστοσελίδες της προβάλλει κατά κόρον την πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης για τα Νησιά των Φιδιών στη Μαύρη θάλασσα, στο όριο της ΑΟΖ Ρουμανίας-Ουκρανίας, τα οποία καίτοι ανήκουν στην Ου κρανία στερήθηκαν χωρικών υδάτων και υφαλοκρηπίδας, προς όφελος της Ρουμανίας.
Άμεση ήταν η αντίδραση της Τουρκίας στο ελληνικό διάβημα-ενημέρωση στον ΟΗΕ για
τις παράνομες κινήσεις της Άγκυρας μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Με χθεσινή
ανακοίνωση το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναγγέλλει ότι και η Άγκυρα θα προχωρήσει
στις «κατάλληλες κινήσεις» στον ΟΗΕ για να απαντήσει «στους ισχυρισμούς της
Ελλάδας για την υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ. επιμένει από την πλευρά του ότι οι
ισχυρισμοί της Ελλάδας δεν έχουν βάση στο Διεθνές Δίκαιο και επικαλείται τις
άδειες (σ.σ.: ερευνών και χαρτογράφησης βυθού) που έχει δώσει η τουρκική
κυβέρνηση στην κρατική εταιρεία TRAO, για να υποστηρίξει ότι η Τουρκία έχει
κυριαρχικά δικαιώματα για εξορύξεις και εκμετάλλευση φυσικών πόρων στην
Ανατολική Μεσόγειο. Σημειώνει ακόμη ότι το θέμα της υφαλοκρηπίδας βρίσκεται σε
διμερή διαπραγμάτευση με την Ελλάδα, η οποία θα εξακολουθήσει.”