Γράφει ο Νίκος
Χειλαδάκης
Για να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει. Το μεγάλο
παιχνίδι Τουρκίας, Κατάρ και ΗΠΑ, που προκάλεσε τα εκατοντάδας χιλιάδες θύματα
του αιματηρού εμφύλιου στην Συρία. Ο αγωγός φυσικού αερίου με την ονομασία
«Ισλαμικός Αγωγός», η κατασκευή του οποίου είχε υπογραφεί στις 27 Ιουλίου
2011 μεταξύ των χωρών Ιράν, Ιράκ και Συρία, και ο οποίος προέβλεπε να
διοχετεύει το ιρανικό φυσικό αέριο από το Assaloyeh του Ιράν προς Βαγδάτη,
Δαμασκό, Βηρυτό, Κύπρο και στη συνέχεια στην Ελλάδα για να προεκταθεί στην
δυτική Ευρώπη, είναι ο βασικός λόγος για την έκρηξη του εμφύλιου πολέμου στη
Συρία.
Η αποκάλυψη αυτή έρχεται κατ αρχή από την πολύ γνωστή
τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα, «İnternethaber», η οποία επικαλείται
σχετική αναφορά της ιστοσελίδας της Deutsche Welle, καθώς και εκπομπή σχετική
με το θέμα του αραβόφωνου καναλιού Al Jazeera. Η προέκταση του αγωγού
αυτού, (ο οποίος από το Ιράν είχε ονομαστή χαρακτηριστικά, «Doştluk Boru
Hattı», δηλαδή, «Αγωγός Φιλίας»), στην Ελλάδα, ήταν μια από τις βασικές αιτίες
για την απότομη και για πολλούς ανεξήγητη αλλαγή της στάσης τη Τουρκίας,
η οποία μέχρι τότε ήταν στενή φίλη χώρα της Συρίας και ο Ερντογάν
αποκαλούσε τον Άσαντ «αδελφό» του σε κάθε ευκαιρία.
Η υπογραφή αυτής της συμφωνίας έφερε τα πρώτα σύννεφα μεταξύ Τουρκίας και
Συρίας και ξαφνικά ο Ερντογάν άρχισε να γίνεται πολύ «ευαίσθητος» για τις
δημοκρατικές ελευθερίες στην Συρία του μέχρι τότε «αδελφού» του Άσαντ. Οι
Τούρκοι δεν ήθελαν με τίποτα να γίνει αυτός ο αγωγός γιατί θα ακύρωνε τις
όλες τις προσπάθειες τους να περνούν από το έδαφος τους οι ενεργειακοί αγωγοί
της Μέσης Ανατολής όπως ο περίφημος «ΤΑΡ», για τον οποίο πανηγύρισε η ελληνική
μνημονιακή κυβέρνηση. Ο ιρανικός αγωγός θα είχε σαν συνέπεια την ενεργειακή
αναβάθμιση της Ελλάδας, κάτι που δεν γίνονταν με τίποτα αποδεκτό από την
Άγκυρα. Παράλληλα η συμφωνία αυτή για τον «Αγωγό Φιλίας», προκάλεσε την οργή
των ΗΠΑ που έβλεπαν να σπάει το εμπάργκο κατά του Ιράν, ειδικά από μια χώρα
όπως το Ιράκ το οποίο μέχρι τότε θεωρούνταν ότι είναι υπό αμερικανική
επιρροή και για το οποίο οι ΗΠΑ είχαν εξοδεύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να
κάνουν την πολεμική επέμβαση στην χώρα αυτή. Από την άλλη ο βασικός
ανταγωνιστής του Ιράν στο ζήτημα των ενεργειακών αγωγών, δηλαδή το Κατάρ,
εξοργίστηκε γιατί έβλεπε να παραμερίζεται από το παιχνίδι κάτι που θα έβλαπτε
καίρια τα ζωτικά οικονομικά συμφέροντα του. Η επιδίωξη του Κατάρ σε συνεννόηση
με την Τουρκία ήταν η κατασκευή ενός μεγάλου ενεργειακού αγωγού για το φυσικό
αέριο του Κατάρ ο όποιος μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας, Συρίας και
Τουρκίας, θα προωθούσε στην Ευρώπη το φυσικό αέριο του Κατάρ. Φυσικά προϋπόθεση
για την κατασκευή του αγωγού αυτού θα ήταν η συμμετοχή της Συρίας, η οποία όμως
με την συμφωνία που είχε υπογράψει με το Ιράκ και το Ιράν έβγαζε έξω από το
παιχνίδι το Κατάρ. Για τον λόγο αυτό θα έπρεπε να ανατραπεί ο Άσαντ. Έτσι με
τις «ευλογίες» των Κατάρ, ΗΠΑ και Τουρκιάς, αλλά και με την συμβολή των
ευρωπαϊκών χωρών Αγγλίας, Γαλλίας, που δεν θα ήθελαν με τίποτα να εξαρτώνται
από το φυσικό αέριο του Ιράν και παράλληλα από το φυσικό αέριο της Ρωσίας,
άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος για τα υποτιθέμενα «δημοκρατικά δικαιώματα» των
Σύριων πολιτών. Δηλαδή η σφαγή της Συρίας με την εισβολή έξωθεν και κυρίως από
τα τουρκικά σύνορα, δεκάδων χιλιάδων εξτρεμιστών ισλαμιστών δολοφόνων. Όσον
άφορα το Ισραήλ, το οποίο είναι επίσης βασικός παίκτης στο όλο ενεργειακό πάζλ
της Μέσης Ανατολής υπήρξε από την αρχή έντονη διαφωνία στο να σπάσει το
εμπάργκο κατά του Ιράν που θωρείται ο βασικός εχθρός του στην περιοχή. Από την
άλλη μόλις άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος στην Συρία και με τη προσδοκία της
γρήγορης ανατροπής του Άσαντ, Οι Ισραηλινοί ανακάλυψαν τότε «ξαφνικά» τα
τεράστια ενεργειακά κοιτάσματα φυσικού αερίου του Λεβιάθαν, ενώ υπέγραψαν και
τις πρώτες ενεργειακές συμφωνίες με την Κύπρο για την εκμετάλλευση των
κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Η προφανής επιδίωξη του Τελ Αβίβ,
σύμφωνα με τους Τούρκους, ήταν να συνδυαστεί ο αγωγός του Κατάρ-Τουρκίας με ένα
αγωγό Ισραήλ-Τουρκίας, έτσι ώστε να διαμορφωθεί ένα τεράστιος αγωγός φυσικού
αερίου που θα αποδέσμευε ενεργειακά την Ευρώπη από το Ιράν και την Ρωσία.
Ένα άλλο στοιχείο όμως που δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος και αποκαλύπτεται από
την ιδία την τουρκική ιστοσελίδα, είναι ότι τον Αύγουστο του 2011, δηλαδή λίγο
μετά την υπογραφή της συμφωνίας κατασκευής του «Αγωγού Φιλίας», η
Δαμασκός είχε αναγγείλει την ανακάλυψη τεραστίων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που
υπολογίζονταν στα 284 δισεκατομμύρια κυβικά στην περιοχή της πόλης Χομς, (Humus
στα τουρκικά), γεγονός που ανέβαζε ακόμα περισσότερο το θερμόμετρο στον εμφύλιο
που μόλις είχε αρχίσει να φουντώνει. Δεν είναι ίσως άσχετο το γεγονός ότι στην
περιοχή της πόλης αυτής γίνονται οι πιο σκληρές μάχες εδώ και μήνες μεταξύ των
ανταρτών και του τακτικού συριακού στρατού.
Για να καταλάβουμε καλύτερα την σημασία του «Αγωγού Φιλίας» του Ιράν θα πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής : Η συμφωνία για τον «Αγωγό Φιλίας» υπεγράφη στις 27/7/2011 στην ιρανική πόλη Assaloyeh, στην επαρχία Μπουσίρ. Από την αρχή ο σχεδιαζόμενος αγωγός θεωρήθηκε ανταγωνιστικός στα σχεδία των αγωγών τόσο του Nabucco όσο και του South Stream και φυσικά και στον αγωγό TAP, στον οποίο μετέχει τώρα και η Ελλάδα. Το κόστος κατασκευής αυτού του αγωγού υπολογίζονταν στα 10 δις δολ., ενώ η συμφωνία αφορούσε την εξαγωγή ιρανικού φυσικού αερίου από το πεδίο South Pars, στον Περσικό Κόλπο, προς την Ευρώπη μέσω Ιράν, Συρίας και Λιβάνου και στην συνέχεια μέσω Κύπρου και Ελλάδας, (αν βέβαια υπήρχε συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών του αγωγού). Το βασικό τμήμα του αγωγού που θα συνδέει το Assaloyeh με τη πρωτεύουσα της Συρίας, Δαμασκό, θα είχε μήκους 1.500 χλμ. Η δυναμικότητα του αγωγού θα είναι 110 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου την ημέρα, ή περίπου 40 bcm κατ’ έτος ενώ υπολογίζονταν να φτάσει τα 1,2 δισεκ. κυβ. μέτρα μετά και την ενεργοποίηση των νέων φάσεων του South Pars μέσα στο 2012.
Εντύπωση προκαλεσε τότε το γεγονός ότι το Ιράν είχε προχωρήσει στην σύναψη αυτής της συμφωνίας, παρά το διεθνές εμπάργκο εναντίον του. Ακόμη πιο σημαντικό θεωρήθηκε το γεγονός ότι στη συμφωνία συμμετείχε το Ιράκ, το οποίο είχε ομαλές σχέσεις με την Δύση, και, επιπλέον, τότε τελούσε υπό αμερικανική κηδεμονία. Όπως είχε γίνει τότε γνωστό μέχρι την ημέρα της υπογραφής της συμφωνίας είχαν ήδη κατασκευαστεί 661 χλμ του αγωγού εντός του Ιράν. Η πρώτη αυτή επίσημη συμφωνία για εξαγωγή και μεταφορά φυσικού αερίου μεταξύ Ιράν, Ιράκ και Συρίας υπεγράφη τότε από τον Ιρακινό υπουργό Πετρελαίου, Abdul Karim al-Luaibi, τον Σύριο υπουργό Πετρελαίου και Μεταλλευμάτων, Sofian Allaw και τον προσωρινό Ιρανό υπουργό Πετρελαίου Mohammad Aliabadi. Η εξαγωγή φυσικού αερίου αναμένονταν να πραγματοποιηθεί προς την Ευρώπη με την μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου από εγκαταστάσεις υγροποίησης που θα κατασκευάζονταν επί συριακού εδάφους. Η χρηματοδότηση αναμένονταν να προέλθει από κοινοπραξία των τριών χωρών Ιράν, Ιράκ και Συρίας, καθώς και ξένες από εταιρείες, (;;;) ενώ διεθνής σύμβουλος θα αναλάμβανε την εκπόνηση της σχετικής μελέτης. Ας σημειωθεί ότι ιρανικές κυβερνητικές πηγές ανέφεραν τότε ότι ήδη πέντε διεθνείς επενδυτές είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για άμεση συμμετοχή στην κατασκευή του ιρανικού «Αγωγού Φιλίας».
Ενδιαφέρων παρουσιάζει η όλη στάση της Τουρκίας η οποία έβλεπε με την κατασκευή αυτού του αγωγού να καταρρέουν τα μεγαλεπήβολα σχέδια της για να καταστεί παγκόσμιο ενεργειακό κέντρο με την επιδίωξη το φυσικό αέριο της Κασπίας, του Ιράν, του Ιράκ, της κεντρικής Ασίας, ακόμα και της Ρωσίας, να διοχετεύονται μέσω του εδάφους της προς τις δυτικές χώρες. Η αναγγελία της κατασκευής του «Αγωγού Φιλίας», εξόργισε την Άγκυρα και σύμφωνα με την τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα αυτό θεωρήθηκε σαν αιτία πολεμίου από την Τουρκία προς την Συρία του Άσαντ, η οποία συγκέντρωνε τα μαζικά πυρά και των άλλων ενδιαφερόμενων για δήθεν παραβίαση των «δημοκρατικών δικαιωμάτων» των Σύριων πολιτών. Ο Τούρκος πρωθυπουργός άρχισε τότε υπόγειες διαβουλεύσεις με τις κυβερνήσεις του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και φυσικά των Ηνωμένων Πολιτειών και σαν πρώτη κίνηση είχε προειδοποιήσει τον Άσαντ για την κατασκευή του αγωγού αυτού, ενώ δημόσια είχε τότε διαδώσει ότι είχε κάνει συστάσεις στον Σύριο πρόεδρο για την… αποκατάσταση της δημοκρατίας στην χώρα του. Δηλαδή ένα υποκριτικό παιχνίδι με τα υποτιθέμενα δημοκρατικά δικαιώματα. Παράλληλα η Τουρκία άρχισε να συγκεντρώνει τις πρώτες μεγάλες ομάδες των εξτρεμιστών ισλαμιστών στο έδαφος της για να εισβάλουν στην Συρία για την ανατροπή του Άσαντ. Αλλά στο θέμα της διασύνδεσης της Τουρκιάς με τους ισλαμιστές αντάρτες που συνδέονται και με την Αλ Καιντα έχει ασχοληθεί σε μεγάλη έκταση η τουρκική επιθεώρηση Aydınlık. Στις 9/9 η Aydınlık δημοσίευσε δυο αποκαλυπτικά άρθρα με τους τίτλους, «AKP EL NUSRA’ YA SİLAH GÖNDERDİ 400 tonluk silah sevkiyatı», δηλαδή, «Το ΑΚΡ, (το κόμμα του Ερντογάν), παρέδωσε 400 τόνους οπλισμό στην ΑΛ ΝΟΥΣΡΑ», και, «GEYLANPINARDAKİ TİĞEM ARAZISI EL NUSRA YA MI TAHSİS EDILDI ?», δηλαδή, «Η περιοχή του TİĞEM στα σύνορα Τουρκίας Συρίας παραχωρήθηκε για να γίνει αρχηγείο στην ΑΛ ΝΟΥΣΡΑ», ενώ στις 12/9 δημοσίευσε ένα πολύ αποκαλυπτικό δημοσίευμα με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «NUSRA TÜRKIYE DE SARİN ÜRETTİ», δηλαδή το γνωστό χημικό όπλο SARIN που χρησιμοποιεί η ΑΛ ΝΟΥΣΡΑ, παράγεται στην Τουρκία, (για να παραδοθεί στη συνέχεια στην εξτρεμιστική αυτή ισλαμική οργάνωση .
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
