Το εν λόγω νομοσχέδιο – και πλέον νόμος – που ανατρέπει
όλο το θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης και ελέγχου των επιχειρήσεων (αξίζει να
διαβάσετε εδώ την άποψη της Γενικής Διεύθυνσης Φυσικού Πλούτου
του ΥΠΕΚΑ) είχε πάνω του «καρφιτσωμένες» 18 τροπολογίες. Άλλες 5 είχαν
αφαιρεθεί από τον Υπουργό κ. Χατζηδάκη ως «μη επείγουσες» πριν ξεκινήσει η
συζήτηση του νομοσχεδίου. Δικαιολογούμενος για το πλήθος των τροπολογιών ο κ.
Χατζηδάκης είπε στο σώμα της Βουλής:
«Πράγματι, λοιπόν εχθές αποσύρθηκαν πέντε τροπολογίες και
έχουν μείνει τροπολογίες που είτε έχουν μνημονιακό χαρακτήρα είτε εξυπηρετούν
επείγουσες ανάγκες».
Η συγκεκριμένη τροποποίηση του Μεταλλευτικού Κώδικα
προφανώς εντάσσεται στιςμνημονιακές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, όπως είναι
φανερό και από την «Αιτιολογική Έκθεση» της Τροπολογίας 1457/68 5.5.2014:
«Καταργούνται αναχρονιστικές διατάξεις του Μεταλλευτικού
Κώδικαμε τις οποίες δινόταν η εξουσία στον Υπουργό να υποχρεώνει τους
εκμεταλλευτές μεταλλείων να προμηθεύουν με το σύνολο των εξορυσσομένων
προϊόντων Ελληνικές Μεταλλουργικές Βιομηχανίες επί ποινή έκπτωσης του
δικαιώματος εκμετάλλευσης και αντίστοιχα του Υπουργικού Συμβουλίου να υποχρεώνει
σε αναγκαστική εκμίσθωση των μεταλλείων από Ελληνικές Μεταλλουργικές
Βιομηχανίες. Η εν λόγω παρέμβαση σε ιδιωτικής φύσης δραστηριότητες κρίνεται
δυσανάλογη του σκοπού και δεν συνάδει με τους κανόνες του ελεύθερου
ανταγωνισμού αλλά και της ελευθερίας άσκησης οικονομικής δραστηριότητας. Για το
λόγο αυτό και προς ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου προτείνεται η κατάργηση των
διατάξεων αυτών».
Οι συγκεκριμένες διατάξεις που καταργήθηκαν ως
«αναχρονιστικές» ήταν θεμελιώδους σημασίας διότι εξέφραζαν τη βούληση του
νομοθέτη για κάθετη αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου με εγχώρια μεταλλουργία. Στόχος
τους ήταν η διασφάλιση επάρκειας πρώτων υλών για τις βιομηχανίες
μας, υφιστάμενες και υπό ίδρυση, και η στήριξη της βιωσιμότητάς τους.
Αναχρονιστικά πράγματα.
Κανένα μεταλλουργικό εργοστάσιο δεν πρόκειται να
κατασκευαστεί αν δεν υπάρχουν τα συμπυκνώματα που θα το τροφοδοτήσουν. Επίσης κανένα
υφιστάμενο εργοστάσιο στην Ελλάδα δεν θα επιβιώσει αν πρέπει να αγοράζει
(βλέπε εισάγει) συμπυκνώματα ή μεταλλεύματα από την ελεύθερη αγορά και να
ανταγωνιστεί με μεγαθήρια, την ίδια στιγμή που οι πολυάριθμοι μεταλλειοκτήτες
των Ελληνικών παραχωρήσεων μεταλλείων είτε θα τα διατηρούν σε αργία είτε θα
εξάγουν ακατέργαστα τα ίδια μεταλλεύματα και συμπυκνώματα. Με αυτούς τους όρους
φυσικά κανένα νέο εργοστάσιο δεν μπορεί να ιδρυθεί. Με άλλα λόγια, ο
ορυκτές πρώτες ύλες που τροφοδοτούν το εργοστάσιο είναι μέρος της αξίας του και
αυτό θα γίνει άμεσα και οδυνηρά αντιληπτό στην περίπτωση της ΛΑΡΚΟ. Το
εργοστάσιο της Λάρυμνας θα είναιένα άχρηστο κουφάρι αν αποσπαστεί από τα
μεταλλεία σιδηρονικελιούχου λατερίτη της Εύβοιας και της Καστοριάς που το
τροφοδοτούν, πράγμα που είναι μαθηματικά σίγουρο ότι θα συμβεί με τα σενάρια
ιδιωτικοποίησης που έρχονται στο φως από το ΤΑΙΠΕΔ. Χωρίς την ασφαλιστική
δικλείδα του άρθρου 85Α&Β, αν η μελλοντική Διοίκηση της εταιρείας, ως
μεταλλειοκτήτης, θεωρήσει ότι είναι πιο επικερδές να πουλήσει τα μεταλλεύματα
στο εξωτερικό παρά να τροφοδοτήσει με αυτά ένα εργοστάσιο που χρειάζεται
σημαντικές επενδύσεις για εκσυγχρονισμό, προστασία του περιβάλλοντος και νέα
τεχνολογία επεξεργασίας, το ήδη οριακό οικονομικά εργοστάσιο δεν μπορεί παρά να
κλείσει. Την επόμενη φορά που θα κλαίγονται οι κυβερνητικοί βουλευτές της
περιοχής για το κλείσιμο της ΛΑΡΚΟ, ας θυμηθούν την τροπολογία που
ψήφισαν στις 7/5/2014…
Τα άρθρα που καταργήθηκαν αποσκοπούσαν στην εξυπηρέτηση
του δημοσίου συμφέροντος. Η μεταλλουργία είναι «δημοσίου συμφέροντος» διότι
προσελκύει μεγάλες επενδύσεις στη χώρα και παράγει προϊόντα υψηλής εγχώριας
προστιθέμενης αξίας, μέρος της οποίας εισπράττει το Δημόσιο με τη μορφή φόρων.
Η εξόρυξη και εξαγωγή χαμηλής αξίας μεταλλευμάτων και συμπυκνωμάτων δεν είναι
«δημοσίου συμφέροντος» και όποιος νομίζει ότι μπορεί, ας μας αποδείξει το
αντίθετο. Χωρίς μεταλλουργία δεν υπάρχουν έσοδα για το Δημόσιο
και αυτό έχουμε δει ότι ήδη συμβαίνει με την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, η οποία εξάγει
το χρυσοφόρο συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη της Ολυμπιάδας σε μεταλλουργίες της Κίνας,
παρουσιάζοντάς το ως φτηνή πρώτη ύλη για την παραγωγή θειϊκού οξέος (δείτε εδώ). Η απόληψη των πολύτιμων μετάλλων δεν γίνεται στην
Ελλάδα και δεν φορολογείται στην Ελλάδα.
Με έγγραφό της στις 2.12.2010 (εδώ) η Διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του
ΥΠΕΚΑ, επικαλούμενη το άρθρο 85Α, είχε αποδείξει ότι δεν είναι επιτρεπτή η
εξαγωγή συμπυκνωμάτων εφ’οσον επίκειται η ίδρυση μεταλλουργίας. Η υπηρεσία
είχε εισηγηθεί τα συμπυκνώματα αυτά να προγραμματιστούν για την τροφοδοσία του
εργοστασίου ώστε να μεγιστοποιηθεί το δημόσιο όφελος, κάτι που αγνοήθηκε
επιδεικτικά. Για τον ίδιο λόγο, η Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. που λειτουργούσε το
μεταλλείο της Ολυμπιάδας από το 1976, στοκάριζε το χρυσοφόρο συμπύκνωμα για να
χρησιμοποιηθεί ως τροφοδοσία στο εργοστάσιο μεταλλουργίας χρυσού της ΜΕΤΒΑ που
το 1987 σχεδιαζόταν να κατασκευαστεί στην Ολυμπιάδα. Τα συμπυκνώματα αυτά,
300.000 τόνοι, πουλήθηκαν ως είχαν τελικά από την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ προς ίδιον
όφελος χωρίς το Δημόσιο να εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τον
περιεχόμενο χρυσό και άργυρο. Με τον ίδιο τρόπο και όλα τα νέα συμπυκνώματα,
όλη δηλαδή η παραγωγή των μεταλλείων Ολυμπιάδας, Σκουριών, Φισώκας, Τσικάρας,
Πιάβιτσας κ.λ.π. θα κάνουν φτερά διότι εργοστάσιο μεταλλουργίας ΔΕΝ θα υπάρχει
στη Χαλκιδική, αφού η μεταλλουργία flash smelting αδειοδοτήθηκε μεν αλλά
όλα δείχνουν ότι δεν θα κατασκευαστεί (δείτε εδώ),
με τον τεχνολογικά ανορθόδοξο τρόπο που σχεδιάστηκε. Χωρίς το άρθρο 85Α, δεν
υπάρχει τίποτα πλεον που να εμποδίζει την εταιρεία να πουλάει επ’αόριστον τα
συμπυκνώματα και χωρίς τα συμπυκνώματα δεν θα υπάρχει πλεον λόγος να
κατασκευαστεί μεταλλουργία (που έτσι κι αλλιώς δεν συμφέρει την εταιρεία γιατί
απαιτεί μεγάλη επένδυση κεφαλαίου). Υπενθυμίζουμε ότι ο ορυκτός πλούτος
της Χαλκιδικής είναι ο μεγαλύτερος της χώρας και ότι το Δημόσιο με την πώλησή
του το 2003 υποτίθεται ότι επεδίωκε την επένδυση στη μεταλλουργία και την
καθετοποίηση της παραγωγής για λόγους δημοσίου οφέλους. Μια τρύπα στο νερό…
Αυτό το μοντέλο “ανάπυξης” που στηρίζεται στην εξόρυξη
και εξαγωγή ανεπεξέργαστων ορυκτών, είναι ακριβώς το είδος της “ανάπτυξης” που
έχει καταληστέψει τόσες και τόσες χώρες του τρίτου κόσμου που, αν και
προικισμένες με πλούσιους ορυκτούς πόρους, πάμφτωχες ήταν και πάμφτωχες
παραμένουν. Εδώ και χρόνια όμως πολλές από αυτές τις φτωχές και αδύναμες χώρες
που ήταν έρμαια των πολυεθνικών παρεμβαίνουν νομοθετικά, καθιστώντας
υποχρεωτική την εγχώρια μεταλλουργική επεξεργασία και απαγορεύοντας την εξαγωγή
συμπυκνωμάτων, ώστε να υλοποιήσουν μέσα στη χώρα όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος
της προστιθέμενης αξίας των ορυκτών τους.
Πλέον πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Ινδονησίας,
μιας από τις μεγαλύτερες παραγωγούς ορυκτών πρώτων υλών παγκοσμίως, με τεράστια
κοιτάσματα λατεριτών. Στις 12.1.2014 η κυβέρνηση της χώρας απαγόρευσε
όλες τις εξαγωγές ακατέργαστων μεταλλευμάτων για να δώσει ώθηση στην εγχώρια
επεξεργασία και την παραγωγή προϊόντων μεγαλύτερης αξίας. Ήδη εκτιμάται
ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν ολοκληρωθεί εννέα εργοστάσια
μεταλλουργίας νικελίου, ενώ μέχρι το 2017 μπορεί να έχουν κατασκευαστεί μέχρι
και 63 μεταλλουργίες, νικελίου, χαλκού και άλλων μετάλλων (πηγή: Nickel ban spurs smelting plants). Αυτό ΕΙΝΑΙ «αξιοποίηση
του ορυκτού πλούτου» και μπορεί να μας αρέσει ή να μη μας αρέσει ως
αναπτυξιακός προσανατολισμός γιατί έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις, όμως ΑΝ
αυτή είναι η επιλογή της χώρας, ΑΥΤΟΣ είναι ο τρόπος να γίνει.
Η Ελλάδα πηγαίνει στην αντίθετη κατεύθυνση κατ’εντολήν
της Τρόικας και των εγκατεστημένων ή με βλέψεις στην Ελλάδα ξένων “επενδυτών”,
δηλαδή των Καναδών της ELDORADO και των υποψήφιων αγοραστών (ή καλύτερα
εκκαθαριστών) της ΛΑΡΚΟ. Είναι «αναχρονιστικά» αυτά τα άρθρα, λέει η κυβέρνηση.
«Δε συνάδουν με τον ελεύθερο ανταγωνισμό». Το δημόσιο συμφέρον είναι μια
αναχρονιστική έννοια για αυτήν την κυβέρνηση. Τώρα λοιπόν που δεν είμαστε
πλέον αναχρονιστικοί και έχουμε ελεύθερο ανταγωνισμό, οι μεταλλευτικές
πολυεθνικές θα έρχονται, θα ρημάζουν τον τόπο, θα μας αφήνουν εκατομμύρια
τόνους τοξικά απόβλητα και θα στέλνουν όλο τον μεταλλευτικό πλούτο στο
εξωτερικό χωρίς καμμία επεξεργασία, άρα χωρίς να αφήσουν τίποτα στα κρατικά
ταμεία. Αυτό έχουν το θράσος να μας το πασάρουν ως «ανάπτυξη» και «αξιοποίηση
του ορυκτού πλούτου».
Η Βουλευτής Κοζάνης του ΣΥΡΙΖΑ κα Ευγενία Ουζουνίδου,
προς τιμήν της, ήταν η μόνη μέσα στο Κοινοβούλιο που αναφέρθηκε σε αυτό το
θέμα.
Καλωσορίσαμε στην Αφρική και στό οξύμωρο της φτώχιας των
ορυκτών πόρων.
