Οι εκλογές αρχιερέων
του Γιώργου Ν.
Παπαθανασόπουλου
Οι εκλογές των Αρχιερέων διέπονται από τους Ιερούς Κανόνες
και είναι σύμφωνες με τους Νόμους του Κράτους. Προ της συνεδρίασης της Ιεράς
Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, την 25η τρέχοντος μηνός
Ιουνίου 2014, με μοναδικό θέμα την πλήρωση των κενών εδρών των Μητροπόλεων
Ιωαννίνων, Φωκίδος, Ελασσώνος και Θεσσαλιώτιδος, ο Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης κ.
Συμεών σε άρθρο του ζήτησε από τον Αρχιεπίσκοπο και τα μέλη της ΙΣΙ την αλλαγή
του συστήματος εκλογής των αρχιερέων, ώστε, όπως γράφει, «να αποκαταστήσουμε
την ιερότητα και το κύρος των επισκοπικών εκλογών μας». Εξάλλου την αλλαγή του
τρόπου εκλογής των Αρχιερέων είχε ζητήσει, με επιστολή του προς τον μακαριστό
Αρχιεπίσκοπο κυρό Χριστόδουλο ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος, ως Μητροπολίτης Θηβών,
την 7η Ιανουαρίου 2000.
Σήμερα φέρνουμε στην επικαιρότητα συνέντευξη του
Μητροπολίτου Θηβών κ. Ιερωνύμου, την οποία είχε δώσει στην εφημερίδα «Βραδυνή»
και στον δημοσιογράφο κ. Κωστή Δήμτσα,
τότε διευθυντή της εν λόγω εφημερίδας
και σήμερα Γενικό Διευθυντή της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας της
Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου «Αποστολή». Η
συνέντευξη δημοσιεύθηκε στις 26
Ιανουαρίου του 2003, δηλαδή 4 χρόνια, 8 μήνες και 25 ημέρες μετά την ενθρόνιση
του μακαριστού Χριστοδούλου. Είπε τότε ο κ. Ιερώνυμος (Σημ. Οι υπογραμμίσεις
του γράφοντος):
«Ο νυν Αρχιεπίσκοπος φέρει βαρεία την ευθύνη που δεν
προχώρησε, παρά τις προτάσεις, μέχρι σήμερα, στην αλλαγή του τρόπου εκλογής των
αρχιερέων. Φαινόμενα όπως η σχεδόν επικύρωσις υπό της ιεραρχίας επιλογών
συγκεκριμένων προσώπων, όπως φαίνονται και σε δημοσιεύματα εφημερίδων μήνες προ
της εκλογής των, όπως επίσης το να ψηφίζει ο κάθε ιεράρχης με το γραφικό του
χαρακτήρα, αφού υποστεί προηγουμένως το βάσανο των πιέσεων, πρέπει, επιτέλους,
να τελειώσουν! Αλλιώς, θα συνεχίζουμε να εμπαίζουμε τον Θεό και τους ανθρώπους!
Τελικά, δεν είναι υπερβολικό το λεχθέν ότι, δεν πρόκειται για εκλογές ιεραρχών,
αλλά για διορισμό!».
Στη συνέχεια ο κ. Δήμτσας ερωτά:
«Σεβασμιώτατε, μου λέτε ότι η επιλογή των αρχιερέων δεν
γίνεται δια της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος;» Και ο τότε Μητροπολίτης
Θηβών και σήμερα Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος απαντά:
« Θα σας πω κάτι που είπε ο Ιερός Χρυσόστομος: <Το
Άγιον Πνεύμα πάντας χειροτονεί, αλλ’ ου πάντας εκλέγει>. Δυστυχώς… θα
πρόσθετα».
Ο κ. Δήμτσας επιμένει: «Έχω την εντύπωση, με όσα λέτε, ότι
τελικά η εκλογή νέων αρχιερέων αποσκοπεί μόνο στη δημιουργία προσωπικού στρατού
του Αρχιεπισκόπου…» και ο κ. Ιερώνυμος απαντά:
« Αυτό ακριβώς εννοώ με αυτό που σας είπα παραπάνω: ότι
απουσιάζει η θεολογική και εκκλησιολογική βάση. Δυστυχώς το ίδιο έκαναν και οι
μακαριστοί Αρχιεπίσκοποι Ιερώνυμος και Σεραφείμ».
Επί των όσων επισημαίνει ο τότε Μητροπολίτης Θηβών κ.
Ιερώνυμος σημειώνονται τα ακόλουθα:
Η κριτική προς τον μακαριστό κ. Χριστόδουλο για τη μη
αλλαγή του συστήματος εκλογής των αρχιερέων γίνεται περίπου στα 4 χρόνια και
εννιά μήνες μετά την εκλογή του. Στην αρχιεπισκοπία του κ. Ιερωνύμου έχουν ήδη
παρέλθει έξι και μισό περίπου χρόνια και δεν έχει υπάρξει αλλαγή του συστήματος
εκλογής των αρχιερέων.
Η επικύρωση της εκλογής από την Ιεραρχία των επιλογών του
αρχιεπισκόπου ισχύει πάντα. Και για τις τέσσερις Μητροπόλεις που θα γίνουν
εκλογές στις 25 Ιουνίου τα ονόματα των υποψηφίων που θα εκλεγούν είναι προ
πολλού γνωστά. Έχουμε δηλαδή ουσιαστικά, κατά τον πρώην Μητροπολίτη Θηβών και
σημερινό Αρχιεπίσκοπο, διορισμό και εμπαιγμό του Θεού και των ανθρώπων.
Τα περί ελλείψεως «εκκλησιολογικής και θεολογικής βάσης»
στα της αρχιερατικής εκλογής ισχύουν από την πρώτη εκλογή Αρχιερέως και για τον
σημερινό Αρχιεπίσκοπο. Είναι δηλαδή θέμα Αρχής και Εκκλησιαστικής
Συνείδησης η ικανοποίηση ή όχι του
αιτήματος των άμεσων συνεργατών και των κοντινών ή ευνοούμενων προσώπων… Αυτό
δεν σημαίνει ότι μεταξύ αυτών δεν υπάρχουν και άξια της αρχιεροσύνης πρόσωπα,
που για το καλό της Εκκλησίας πρέπει να προαχθούν. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις
συνεργατών που ισχύει ο νεποτισμός και η ευνοιοκρατία. Και βεβαίως θα πρέπει να
τίθενται στην κοινή συνείδηση τα προσόντα του καθενός υποψηφίου, το έργο που
έχει προσφέρει και βεβαίως όχι στο βιογραφικό του να αναφέρονται μόνο οι θέσεις
που έχει καταλάβει με αρχιερατικό του προϊστάμενο τον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο…
Πάντα η ψήφος στις εκλογές εξακολουθεί να είναι με το χέρι
του Αρχιερέως και πολλοί Μητροπολίτες πάντα ψηφίζουν με βάση την εκπεφρασμένη,
δια διαρροής ή προσωπικής ενημέρωσης, βούληση του Αρχιεπισκόπου.
Ήδη κοντινά πρόσωπα του σημερινού Αρχιεπισκόπου έχουν
προαχθεί σε Μητροπολίτες και αναμένεται η εκλογή ενός ακόμη στενού του
συνεργάτη, στην ιστορική Μητρόπολη Ιωαννίνων. Η εν λόγω Μητρόπολη γράφτηκε ότι
έχει κινήσει το ενδιαφέρον και του Φαναρίου, που προωθεί δικό του άνθρωπο. Όπως
οι επαΐοντες είχαν εντυπωσιαστεί από το ότι ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος
ανέλαβε την τοποτηρητεία της εν λόγω Μητροπόλεως, το ίδιο εντυπωσιάζονται με το
ενδιαφέρον όχι μόνο του Αθηνών, αλλά και του Κωνσταντινουπόλεως για την εν λόγω
Μητρόπολη. Το λυπηρό είναι ότι δεν συζητείται ποιος είναι ο ικανότερος, ο
αγιότερος, ο ιεραποστολικότερος κληρικός που να αναλάβει την ιστορική αυτή
Μητρόπολη με τα τόσα προβλήματα, αλλά απλώς το ποιος κληρικός θα εκλεγεί, ο
έμπιστος του Αθηνών ή του Κωνσταντινουπόλεως!...
Η Μητρόπολη Ιωαννίνων συζητείται περισσότερο για τον
πλούτο της και για τα υπ’ αυτήν αγαθοεργά καταστήματα της πόλεως των Ιωαννίνων,
για τις προστριβές που υπάρχουν με όσους επιδιώκουν να τα θέσουν υπό τον έλεγχό
τους, για τις μετοχές της Μητρόπολης στην Εθνική Τράπεζα . Όμως σε μια ζωντανή
και πνευματική Εκκλησία αυτά τα «προσόντα» της εν λόγω Μητρόπολης είναι
ελάσσονα. Τα μείζονα είναι ότι έχει από καιρό πνευματική ξηρασία, ότι έχει 249
ενορίες ( προς σύγκριση η Αρχιεπισκοπή Αθηνών έχει 145), στις οποίες υπάρχουν
57 κενά εφημερίων και από τις υπόλοιπες 192 ενορίες, τις 68 ποιμαίνουν κληρικοί
Δ΄ βαθμολογικής κατηγορίας (απόφοιτοι στοιχειώδους Εκπαίδευσης) και άλλες 63
ποιμαίνουν κληρικοί Γ΄ κατηγορίας (απόφοιτοι στοιχειώδους εκπαιδεύσεως με
παρακολούθηση κάποιας ιερατικής σχολής). Όλοι αυτοί εκτελούν τα στοιχειώδη
λειτουργικά καθήκοντα και τίποτε άλλο.
Όταν στον σημερινό Αρχιεπίσκοπο είχε τεθεί υπ’ όψη του η
επιστολή στον αείμνηστο Χριστόδουλο με την οποία του ζητούσε την αλλαγή του
τρόπου εκλογής των αρχιερέων είχε απαντήσει ότι αλλιώς έβλεπε τα ζητήματα ως
Μητροπολίτης και αλλιώς τα βλέπει ως Αρχιεπίσκοπος. Όμως αυτά που έλεγε δεν
ήταν απλώς μια άποψη που μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με τη θέση. Όλα όσα έλεγε
τα στήριζε σε Αρχές, σε Κανόνες, σε λόγια Πατέρων και ήταν ιδιαίτερα αυστηρός
προς τους προκατόχους του, που δημιουργούσαν «προσωπικό στρατό». Εκείνο λοιπόν
που επισημαίνει ο Μητροπολίτης Θηβών Ιερώνυμος στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο είναι
ουσιαστικά το «Αρχή άνδρα δείκνυσι».-
