Με δεμένα χέρια και όλους απέναντι ο Ερντογάν στη Συρία

Ο πρόεδρος Ερντογάν συγκρούεται με τις ΗΠΑ για την σημασία της απειλής του Ισλαμικού Κράτους. Πέραν όμως από το να εκφράζει την αγανάκτησή του, ελάχιστα μπορεί να πράξει, καθώς η Ουάσινγκτον ακολουθεί στη Συρία πολιτικές αντίθετες με τις επιθυμίες του.

Του SEMIH IDIZ

ΠΗΓΗ: www.al-monitor.com
Απόδοση κειμένου: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΡΥΚΑΣ

Η Ρωσία και το Ιράν είναι δύο δυνάμεις κλειδιά, η επιρροή των οποίων στη Μέση Ανατολή ξεπερνά την επιρροή της Τουρκίας. Οι δύο αυτές δυνάμεις προβάλλουν επιπλέον προσκόμματα στην πολιτική της Τουρκίας. Και δύο αυτές χώρες εξακολουθούν να αντιτίθενται στην τουρκική πολιτική για την Συρία, βασικός στόχος της οποίας είναι η αποπομπή του προέδρου της χώρας Άσαντ. Με τον τρόπο αυτό έχουν ανατρέψει τα όνειρα του Ερντογάν που ήλπιζε να ηγηθεί του σουνιτικού Ισλάμ.

Η Ρωσία και το Ιράν έχουν διαφορετικά σχέδια, από τις ΗΠΑ, για το μέλλον του Άσαντ. Παρόλα αυτά ο Ερντογάν αντιμετωπίζει την κοινή καταδίκη της πολιτικής του από Ουάσιγκτον, Μόσχα και Τεχεράνη, που θεωρούν ότι προτεραιότητα σήμερα στην Συρία είναι η συντριβή του Ισλαμικού Κράτους. Για αυτό ο Ερντογάν δεν μπορεί πλέον να κρύψει την απογοήτευσή του.

Επιστρέφοντας από επίσημη επίσκεψη στη Λεττονία, στις 26 Οκτωβρίου, ο Ερντογάν είπε στους δημοσιογράφους πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να μην δεσμεύονται για την αποπομπή του Άσαντ,καθώς ανησυχούν για το ποίος θα τον διαδεχθεί.

Οι δηλώσεις αυτές του Ερντογάν φανερώνουν πως δεν έχει αλλάξει, κατά κεραία, τις θέσεις του για την Συρία. Όταν μάλιστα δήλωσε μάλιστα ότι ο νέος ηγέτης της Συρίας θα εκλεγεί από τη θέληση του λαού της, άφησε να εννοηθεί ότι αναμένει ο διάδοχος του Άσαντ να προέρχεται από την σουνιτική πλειοψηφία στη Συρία, χωρίς να λαμβάνει φυσικά υπόψη του ούτε τον μεγάλο αριθμό των αλεβιτών, ούτε των χριστιανών που ζουν στη χώρα αυτή.

Λόγω του στενού δεσμού του με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Αιγύπτου, τις ενέργειες των οποίων συνεχίζει να υπερασπίζεται, κατάφερε να βρεθεί απέναντι στη μεγάλη πλειοψηφία των αραβικών κυβερνήσεων. Ο δεσμός του όμως αυτός φανερώνει και τι είδους κυβέρνηση ονειρεύεται, στην μετά Άσαντ εποχή, για την Συρία.

Ο πρώην πρέσβης Τεμέλ Ισκίτ, ερωτώμενος σχετικά, είπε πως ο Ερντογάν είναι συνεπής στην σουνιτική ιδεολογία και συνεχίσει να επιδιώκει την ηγεσία του σουνιτικού κόσμου. «Γνωρίζει πως αν φύγει ο Άσαντ η εξουσία θα έρθει στους σουνίτες. Για αυτό η παρουσία του Άσαντ αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για τον Ερντογάν», τόνισε ο έμπειρος διπλωμάτης.

Η στάση του Ερντογάν, σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο τα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Συρία, είναιεπιεικώς αφελής, ειδικά αν πιστεύει πως μετά από την έξωση Άσαντ, ως αποτέλεσμα ενός τόσο σκληρού πολέμου, θα μπορέσουν οι Σύριοι, νηφάλια να εκλέξουν νέα κυβέρνηση.

Η Δύση αντίθετα θεωρεί πως αν ο Άσαντ εκδιωχθεί χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ένα σταθερό διάδοχο καθεστώς θα υπάρξει ένα κενό εξουσίας, το οποίο θα σπεύσουν να καλύψουν οργανώσεις όπως του ΙΚ. Πριν το ΙΚ κυριαρχήσει στην διεθνή ατζέντα, ΗΠΑ και Ρωσία είχαν συμφωνήσει πως το καθεστώς Άσαντ, με ή χωρίς τον ίδιο, ως φυσικό πρόσωπο να εμπλέκεται, θα έπρεπε να έχει συμμετοχή στη διαδικασία μετάβασης προς το νέο καθεστώς.

Ο Ερντογάν, στη συνέντευξή του, είπε πως παρά τις επαφές του με τη Μόσχα, η Ρωσία συνεχίζει να στηρίζει τον Άσαντ. Με τον τρόπο αυτό παραδέχτηκε, εμμέσως, την αποτυχία του να πείσει τη Μόσχα. Ο Ερντογάν όμως είναι εξοργισμένος με τη Ρωσία και γιατί η τελευταία αντιδρά στα σχέδιά του περί εφαρμογής ζωνών ασφαλείς και ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στην Συρία.

Η Μόσχα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα επιτρέψει να υπάρξει τέτοια απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουμε μια τέτοια κίνηση», είχε διαμηνύσει, επισήμως, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, ήδη από τον περασμένο Ιούνιο.

Ο Ερντογάν επιτέθηκε και στο Ιράν, το οποίο κατηγόρησε ότι τηρεί «άτιμη» στάση σε Συρία και Ιράκ, μιλώντας για ιρανικό «δογματισμό», ο οποίος εμποδίζει την προσέγγιση με την Τουρκία. Οι δηλώσεις του Ερντογάν προκάλεσαν και τις ανάλογες απαντήσεις από την Τεχεράνη, η οποία κατηγόρησε με την σειρά της την Άγκυρα πως υποστηρίζει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και τις άλλες σουνιτικές ομάδες, των εξτρεμιστικών ΙΚ και αλ Νούσρα, περιλαμβανομένων.

Το Ιράν, όπως και η Ρωσία, στηρίζει τον Άσαντ και αντιτίθεται στα τουρκικά σχέδια για ζώνες ασφαλείας και απαγόρευσης πτήσεων. Ο λόγος είναι ότι αν οι ζώνες αυτές επιβληθούν θα υπάρξει παρουσία ξένων δυνάμεων σε συριακό έδαφος και επίσης οι συριακές δυνάμεις θα στερηθούν της αεροπορικής υποστήριξης που τους παρέχει η αεροπορία τους, χάρη στη οποία σημειώνουν συνεχείς επιτυχίες κατά των ανταρτών, περιλαμβανομένων και του υποστηριζόμενου από τη Δύση Ελεύθερου Συριακού Στρατού.

Από όλα τα παραπάνω μοιραία προκύπτει το ερώτημα: Με ποιόν τρόπο ελπίζει ο Ερντογάν να έχει λόγο στις περιφερειακές εξελίξεις όταν η Τουρκία έχει διαφορετική άποψη από όλες, σχεδόν, τις δυνάμεις που επηρεάζουν τις εξελίξεις στην περιοχή;

Ο Τούρκος στρατηγικός αναλυτής Μεχμέτ Γεκίν απαντά πως, η Τουρκία πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ του τι θέλει και του τι μπορεί, αν θέλει να έχει επιρροή στην περιοχή. «Δεν είναι δυνατό να ικανοποιηθούν όλες οι τουρκικές επιθυμίες. Μπορείς όμως να ικανοποιήσεις κάποιες από αυτές,συνεργαζόμενος με βασικούς δρώντες στην περιοχή. Φυσικά αυτό απαιτεί νέα ατζέντα, ευελιξία και στενές σχέσεις με τους συμμάχους σου», είπε ο Γεκίν.

«Δεν έχει νόημα να επιμένεις σε πρακτικές που, ξεκάθαρα, απέτυχαν να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα», τόνισε και κατέληξε λέγοντας πως υπάρχει διεθνώς διάχυτη η άποψη, πως η Τουρκία έχει αγαθές σχέσεις με το ΙΚ και παρόμοιες σουνιτικές ομάδες, τις οποίες προτιμά έναντι των Κούρδων της Συρίας.

«Μπορεί να βελτιώσει την εικόνα της Τουρκίας το να επιτρέψει στους Πεσμεργκά να περάσουν στην Συρία για να πολεμήσουν κατά του ΙΚ, αλλά θα χρειαστεί χρόνος για να βελτιωθεί η εικόνα της Τουρκίας στη Δύση και ακόμα περισσότερο στα μάτια των Κούρδων».

Κατά τον Ισκίτ, ο Ερντογάν δεν ακολουθεί την πολιτική που ακολουθεί μόνο λόγω σουνιτικού δογματισμού, αλλά και λόγω του μίσους του για τους Κούρδους. «Η απέχθειά του για τους Κούρδους και το σε βαθμό εμμονής μίσος του για τον Άσαντ ήρθαν για να μείνουν», κατέληξε ο Τούρκος αναλυτής.

www.defence-point.gr