Η απόφαση του ΝΑΤΟ να
βοηθήσει στην διακοπή της ροής των προσφύγων στο Αιγαίο γίνεται εν τέλει ως μια
πολιτική κίνηση από μέρους της Ατλαντικής Συμμαχίας η οποία εξυπηρετεί
διαφορετικούς σκοπούς.
Πρώτον, φαίνεται ότι σηματοδοτεί την ενίσχυση της προσοχής
της Συμμαχίας προς την νότια περιοχή της Ευρώπης και επίσης σε συνδυασμό με την
απόφαση των υπουργών Άμυνας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ να στηρίξουν τον
αγώνα των ΗΠΑ κατά του ISIS πιο τολμηρά, κυρίως μέσω της χρήσης AWACS.
Υπό το πρίσμα αυτό, ο ΝΑΤΟϊκός «άξονας του Αιγαίου» είναι επίσης μέρος μιας κάπως προκλητικής πράξης εξισορρόπησης μεταξύ των Ανατολικών και Νότιων «μετώπων» των σημερινών πολιτικών ασφάλειας της Συμμαχίας εντός και γύρω από την Ευρώπη. Ιδιαίτερα μετά την ουκρανική κρίση έχει ωθήσει το ΝΑΤΟ για μια εκ νέου θέση ως ο τελικός εγγυητής της εδαφικής άμυνας των Ανατολικών Ευρωπαϊκών κρατών μελών, εν μέρει εις βάρος της εξωτερικής προβολής του αλλού, συμπεριλαμβανομένης της - δυνητικά τουλάχιστον, και όχι κατ ' ανάγκη όπως είδαμε στην αεροπορική εκστρατεία του 2011 στη Λιβύη – Νότιας περιοχής.
Σε ένα πιο «ενδο-ΝΑΤΟ» πολιτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, η απόφαση έχει επίσης ως στόχο να κατευνάσουν τις διαφορετικές αλλά παράλληλες ανησυχίες της Γερμανίας και της Τουρκίας σχετικά με την ολοένα και πιο δύσκολη διαχείριση των προσφυγικών ρευμάτων από τον νότο προς την Ευρώπη, τόσο στις εσωτερικές όσο και τις εξωτερικές διαστάσεις της . Παράλληλα, η κίνηση αυτή έχει επίσης την πρόθεση να επανεξετάσει, να αναζωογονήσει, αν και για διαφορετικούς λόγους, την μακροχρόνια και σχεδόν αόρατη επιχείρηση «Active Endeavour» που ξεκίνησε από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ το 2001.
Ενώ το πολιτικό σκεπτικό μιας τέτοιας κίνησης είναι σχετικά σαφές και κατανοητό, αν μπορεί να προσφέρει πραγματικά θα το δούμε. Μια σειρά από αβεβαιότητες, που εκτείνονται από την νομική μέχρι και τη λειτουργική πολυπλοκότητα της εντολής αυτής - ιδίως στην περίπτωση της “συνάντησης” με βάρκες μεταναστών στο Αιγαίο Πέλαγος - θα παίξουν μεγάλο ρόλο στις μελλοντικές εκβάσεις της παρούσας απόφασης. Συνολικά, ενώ η συμμετοχή του ΝΑΤΟ μπορεί να προσφέρει μια προσωρινή λύση για μερικούς από τους κινδύνους ασφαλείας που σχετίζονται με την παράνομη διακίνηση ανθρώπων, το σκεπτικό πίσω από αυτό το βήμα δεν φαίνεται να είναι συναφών με την ασφάλεια, αλλά έχει μάλλον ως βάση τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Παρά τις πολύτιμες δυνατότητές του, το ΝΑΤΟ δεν είναι ένα γραφείο διαχείρισης των συνόρων, όπως είναι η FRONTEX της ΕΕ. Αυτό που χρειάζεται, στην πραγματικότητα, είναι μια πιο μακροπρόθεσμη και πιο αποτελεσματική πολιτική ανταπόκριση μέσω μιας ισχυρότερης ενδο-ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης και επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων, την αναζήτηση και διάσωση, μεταξύ άλλων - κάτι που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αρχίσει να αναπτύσσει ήδη, αν και ακόμα με ανεπαρκή αποτελέσματα. Γενικότερα, η Ευρώπη στο σύνολό της χρειάζεται να συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια του φαινομένου στις χώρες καταγωγής και διέλευσης, και εδώ είναι που μπορεί και πρέπει το ΝΑΤΟ να διαδραματίσει εάν καθοριστικό ρόλο, μαζί με άλλους παίκτες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, του ΟΗΕ και των περιφερειακών φορέων. Αν δεν γίνει με αυτόν τον τρόπο, η σημερινή απόφαση του ΝΑΤΟ κινδυνεύει να είναι απλά “παρηγοριά” σε ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα.
DefenceMatters.org
