Γράφει
ο Δρ. Κωνσταντίνος Βαρδάκας
Είναι
αναγκαίο να κάνουμε ολική επίθεση φιλίας
στους σκοπιανούς. Σύντομα θα βρεθούν λόγω μεγάλων γεωπολιτικών
ανακατατάξεων στα δυτικά βαλκάνια σε δεινή θέση.
Αλλά πρέπει να τους επισημάνουμε ότι ο
Έλληνας είναι φιλότιμος και φιλόξενος ανέκαθεν δίχως να το εκλάβουν αυτό ως
θέση αδυναμίας.
Γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Αλβανός
καραδοκεί από τα δυτικά , ο Βούλγαρος από τα ανατολικά και ο Σέρβος
λιγουρεύεται από τα βόρεια, όσο για τον τούρκο θέλει να τους μπερδέψει.
Τους απομένει να έρχονται να κάνουν τα
μπάνια τους στην Χαλκιδική και να τρώνε μπουγάτσα στην Ελληνική Θεσσαλονίκη.
Αλλά και να επισκέπτονται την Βεργίνα ,
το Δίον ,την Αμφίπολη και το ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ για να αισθάνονται
όμορφα.
Ποτέ δεν είναι αργά για να μετανοήσει
κανείς.
Περιμένουμε …αλλά μέχρι τότε πάμε στα
συλλαλητήρια που θα γίνουν για να
ανάψουμε κεριά σε προγόνους που έγγραψαν
πολιτισμική ιστορία στα δυτικά βαλκάνια και να βροντοφωνάξουμε « κάτω τα
ξερά σας επιτέλους από την μία και μοναδική ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
Πάμε για να πούμε στους διεθνείς χορηγούς
της παγκόσμιας ανομίας ότι σας ξέρουμε, σας μάθαμε μέσα από αίμα και εθνικές
τραγωδίες , ποιοι είσαστε, τι ρόλο « βαράτε»
και που το πάτε το πράγμα σε σχέση με την Θεσσαλονίκη , την Μακεδονία –
την Δυτική και Ανατολική Θράκη και φυσικά τα γεωπολιτικά Στενά του Βοσπόρου.
Ιστορία Χιλιετιών μπολιάστηκε σε αυτό το
κρίσιμο κομμάτι της γης και δεν μπορεί να πλαστογραφηθεί για να εξυπηρετηθούν
σχεδιασμοί εις βάρος της.
Το ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ είναι η πνευματική και
πολιτισμική κορωνίδα της περιοχής αυτής .
Η ΠΑΝΑΓΙΑ της Μακεδονίας θα γίνει εμπόδιο
και θα τα πάρει όλα σβάρνα αν τυχόν τολμήσουν να συνοδοιπορήσουν σε άνομα
σχέδια.
Να γιατί είναι ανάγκη οι σκοπιανοί να
μάθουν νεότερη ιστορία γιατί στην ιστορία των κλασσικών χρόνων έχουν μείνει κατ
επανάληψη μετεξεταστέοι.
Θα τους χρειαστεί γιατί έρχονται δύσκολες
στιγμές σε αυτούς.
«ΠΟΛΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
Το ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ:
«Νύχτα μπήκαμε στο Μοναστήρι… Είναι μια
μεγάλη πολιτεία σερβική, που οι κάτοικοί της είναι Έλληνες… Μιλάνε ψιθυριστά,
περπατάνε τρομαγμένα…» (Στ. Μυριβήλης, “Η ζωή εν τάφω”).
Η σύσταση του πληθυσμού κατά την
Οθωμανική εποχή ήταν πολυεθνική, όπου κατοικούσαν Έλληνες, Βούλγαροι, Οθωμανοί
ποικίλων εθνοτήτων. Θρησκευτικά ήταν χριστιανοί, ορθόδοξοι, ελάχιστοι ουνίτες,
διαμαρτυρόμενοι, εβραίοι και μουσουλμάνοι.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο περιηγητής
Victor Berar να πως περιγράφει το Μοναστήρι: «Στη χριστιανική συνοικία του
Μοναστηριού είναι αδύνατο να μη νιώσεις τον Έλληνα σε κάθε σου βήμα. Τα μεγάλα
τετράγωνα σπίτια με τις τσίγκινες στέγες, τα παράθυρα και τα τζάμια, τα
bow-windows, τα πέτρινα μπαλκόνια φανερώνουν με την πρώτη ματιά την αγάπη του
Έλληνα για τον ήλιο και το φως. Έτσι είναι χτισμένη και η παραλία της Σμύρνης,
έτσι και οι πλατείες της Αθήνας…».
Την ονομασία του πήρε εξαιτίας ενός
μοναστηριού που υπήρχε κοντά και ήταν η έδρα του μητροπολίτη Πελαγονίας και Άνω
Μακεδονίας.
Το 1830 η πόλη αριθμούσε 25.000
κατοίκους, εκ των οποίων τα 2/3 ήταν Έλληνες, κυρίως βλαχόφωνοι. Το 1870 έχει
μετατραπεί ως το σημαντικότερο ελληνικό πολιτικό κέντρο.
Η οθωμανική απογραφή του 1910 αναφέρει
πληθυσμό 40.000 ατόμων, ενώ η ελληνική Μητρόπολη το 1912 τους ανεβάζει στα
43.000 άτομα.
Στις 5 Νοεμβρίου του 1912 καταλαμβάνεται
από τα σερβικά στρατεύματα. Από τότε αρχίζει ένας άγριος διωγμός και καταπίεση.
Άλλαξε ριζικά η φυσιογνωμία της πόλης. Υπολογίζεται ότι έως το 1935 είχαν
εγκατασταθεί στην περιοχή 19.000 οικογένειες Σέρβων και Βόσνιων, ενώ
περισσότερες από 8.000 ελληνικές κατοικίες δημεύτηκαν προς όφελος των εποίκων.
Το 1923 κλείνουν το προξενείο, το 1924 απαγορεύεται η ελληνική γλώσσα σε
δημόσιους χώρους και οι ελληνικές επιγραφές στα καταστήματα. Και πέντε χρόνια
αργότερα κλείνουν όλα τα ελληνικά σχολεία.
Χιλιάδες έλληνες πήραν το δρόμο της
προσφυγιάς, καταφεύγοντας στην Ελλάδα.
ΣΤΡΩΜΝΙΤΣΑ:
Εδώ στην αρχαιότητα υπήρχε η ελληνική
πόλη Αστραίον. Στη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο την συναντούμε ως
Τιβεριούπολη, όπου μαρτύρησαν το 362, επί Ιουλιανού, οι “δεκαπέντε μάρτυρες”.
Επικεφαλής των δεκαπέντε αυτών μαρτύρων ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Στρώμνιτσας
και μέλος της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.
Με βάση την οθωμανική στατιστική του
1905, εδώ κατοικούσαν 5.617 Έλληνες Ορθόδοξοι, 4.138 μουσουλμάνοι, 1.110
Βούλγαροι και 720 Εβραίοι.
Στις 24 Ιουνίου του 1913 ελευθερώθηκαν
από τον ελληνικό στρατό, αλλά με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου, περνάει
οριστικά στο σερβικό έλεγχο. Αναγκάστηκαν να φύγουν. Όσοι απόμειναν υπέστησαν
τη σερβική πολιτική εκσλαβισμού. Το 1925 έκλεισαν τα εναπομείναντα ελληνικά
σχολεία. Στην απογραφή του 1945 δεν αναφέρεται κανείς Έλληνες στην πόλη.
ΟΧΡΙΔΑ ή ΑΧΡΙΔΑ:
Η πόλη Αχρίδα βρίσκεται πάνω στα ερείπια
της αρχαίας ελληνικής πόλης Λυχνιδίου, που η ίδρυσή της τοποθετείται στον 6ο
αιώνα π.Χ. στα δε βυζαντινά χρόνια τη συναντάμε ως Ιουστινιανή. Το όνομα Οχρίδα
εμφανίζεται το 10ο αιώνα.
Στα μέσα του 19ου αιώνα την συναντάμε ως
Αχρίδα και είναι ένα μεγάλο ελληνικό κέντρο. Ο Γερμανός Hermann Wender την
ονομάζει «ακρόπολη του ελληνισμού». Ο Τσέχος καθηγητής Ιστορίας και υπουργός
Παιδείας του Βουλγαρικού κράτους Constantin Jizecekγράφει: «Η Αχρίδα ήταν από
τον 12οαιώνα προμαχώνας του ελληνισμού στη Μακεδονία». Ο δε Γάλλος συγγραφέας
VictorBerard, μας πληροφορεί: «Το 1850 οι Έλληνες της Αχρίδας ήσαν πολύ
πλούσιοι. Είχαν εις χείρας των ένα μέγα εμπόριον γουναρικών… Το σχολείο ήταν
ελληνικό και οι ιατροί Αθηναίοι ή Έλληνες στην ψυχή. Οι νέοι μετέβαιναν στο
Πανεπιστήμιο των Αθηνών, ουδείς ωμίλει την Βουλγαρικήν».
Κι εδώ, σύμφωνα με ελληνικές στατιστικές,
το 1913 άρχισε η σταδιακή συρρίκνωση της ελληνικής κοινότητας.
ΚΡΟΥΣΟΒΟ:
Το όνομα προέρχεται από το μακεδονικό
όνομα «Κρούσος». Η κοινότητα του Κρούσοβο ήταν μια από τις ανθούσες του
βορειομακεδονικού χώρου. Πληθυσμιακά το 1856 αριθμούσε 18.000 κατοίκους, κυρίως
βλαχόφωνους Έλληνες και ελάχιστους Αλβανούς και Βούλγαρους. Το 1903, λίγο πριν
την καταστροφή, στο Κρούσοβο κατοικούσαν 8.000 βλαχόφωνοι Έλληνες.
Την 20η Ιουλίου 1903 άρχισε η εξέγερση με
επιθέσεις των Βουλγάρων κομιτατζήδων κατά οθωμανικών στρατιωτικών στόχων.
Σύντομα, η εξέγερση κατεστάλη και οι Οθωμανοί με τον επικεφαλής Μπαχτιάρ Πασά
μπήκαν στο Κρούσοβο και άρχισαν τις σφαγές και τις καταστροφές. Κατεστράφη
σχεδόν όλη η Ελληνική συνοικία, ενώ η Βουλγαρική διασώθηκε. Πυρπολήθηκαν 366
σπίτια και 203 καταστήματα ελληνικά. Το βλαχόφωνο ελληνικό στοιχείο μειώθηκε
κατά πολύ και έφθασε τα 5.400 άτομα, ενώ αυξήθηκαν οι Βούλγαροι εξαρχικοί στους
2.160 και οι ρουμανίζοντες βλάχοι στους 650.
ΓΕΥΓΕΛΗ:
Η πόλη είναι χτισμένη στη θέση της
αρχαίας Ειδομένης. Βρίσκεται πολύ κοντά στα ελληνικά Σύνορα. Μετά την
Επανάσταση του 1821, η Οθωμανική διοίκηση μετέφερε από την Ανατολία μουσουλμάνους
για να δημιουργήσει δικούς της πληθυσμιακούς θύλακες. Η οθωμανική απογραφή του
1902 έδειξε ότι: Στη Γευγελή με τα 25 χωριά της κατοικούσαν 17.700 Έλληνες
Ορθόδοξοι, 17.500 μουσουλμάνοι και 8.100 Βούλγαροι εξαρχικοί.
Στις αρχές του 20ου αιώνα, λόγω της
οικονομικής ευμάρειας είχαν ιδρυθεί ευαγή ιδρύματα και φιλανθρωπικές
οργανώσεις. Στην πόλη λειτουργούσαν 5 ελληνικά σχολεία, 1 οθωμανικό και 1
Βουλγαρικό.
Η κατάληψη από τους Σέρβους σηματοδότησε
το τέλος της ακμής της. Το 1947 οι αρχές εκτόπισαν τους Σαρακατσάνους σε
απόσταση 160 χιλιομέτρων, από τα σύνορα. Ήταν ποινικό αδίκημα όποιος πλησίαζε
τα σύνορα. Το 1963-68, περίπου, 4.000 Σαρακατσάνοι, εκδιώχτηκαν από τον Τίτο
και εγκαταστάθηκαν στο Νέο Κορδελιό Θεσσαλονίκης.
ΜΕΓΑΡΟΒΟ:
Είναι μία αμιγώς ελληνική κωμόπολη, που
κατοικούνταν αποκλειστικά από βλαχόφωνους Έλληνες.
Οι κάτοικοι σε επιστολή τους – 12 Ιουνίου
1907 – περιγράφουν τους κινδύνους που παρουσιάστηκαν με την εμφάνιση του
σέρβικου και βουλγάρικου εθνικισμού:
«Η δική μας κοινότητα θεωρεί ιερό της
καθήκον να ενώσει μαζί με των άλλων αδελφών μας και τις δικές μας διαμαρτυρίες…
Λεγόμαστε Βλάχοι… Ήμασταν και θα είμαστε Έλληνες…»(ακολουθούν οι υπογραφές των
102 οικογενειών και των Ιερέων).
Η επιστολή δε των προκρίτων αναφέρει:
«Προφανούς πανταχόθεν επαπειλούντος τα πατρώα και πάτρια ημών κινδύνου και8 δη
από των εντεύθεν και εκείθεν του ίστρου…» και καταλήγει: «…αίρομεν κραυγήν
βαθείας οδύνης, κραυγήν αντλουμένην εκ της βαθείας συναισθήσεως της εξ Ελλήνων
ημών καταγωγής…».
Το 1913 αναφέρονται μόνο τρεις σλαβόφωνες
οικογένειες, ενώ ήταν 328 Ελληνόφωνες και βλαχόφωνες με σύνολο 2.417 άτομα.
ΒΕΛΕΣΣΑ:
Σήμερα είναι γνωστή ως Tito Veles, και
είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία ελληνική πόλη Βυλάζωμα. Το 1890 στην πόλη
κατοικούσαν περί τους 3.000 βλαχόφωνους Έλληνες. Κατά τον 19ο αιώνα, αγγλικές
προξενειακές πηγές αναφέρουν βίαιες αντιδράσεις Ελλήνων στις προσπάθειες των
Βουλγάρων εξαρχικών να αρπάξουν ελληνορθόδοξες εκκλησίες.
Από το 1913 αρχίζει το μαρτύριο του
ελληνικού στοιχείου από το βίαιο σερβικό εθνικισμό και από το 1945 άρχισε η
«μακεδονοποίηση» που εντάθηκε μετά την ανεξαρτητοποίηση τηςFYROM το 1992.
ΤΥΡΝΟΒΟ:
Είναι μία νέα πόλη που χτίστηκε στα μέσα
του 18ου αιώνα. Κατοικούνταν από 3.000 Έλληνες και 30 φιλορουμάνους. Υπήρχαν 3
ελληνικά σχολεία με 375 μαθητές και 1 Ρουμανικό με 15 μαθητές.
Μετά την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου η
ελληνική κοινότητα του Τυρνόβου βρέθηκε μέσα στην σύγκρουση του Βουλγάρικου και
Σέρβικου εθνικισμού. Το 1913 περνά η πόλη στον οριστικό έλεγχο των Σέρβων.
Ακολούθησε η εθνική καταπίεση και προσπάθεια αφομοίωσης όσων παρέμειναν και δεν
προσφυγοποιήθηκαν.
Σε επιστολή τους οι Πρόκριτοι ζητούν βοήθεια:
«… Διαβλέπομεν – γράφουν – κίνδυνον μέγιστον και δη όλεθρον επισειόμενον κατά
της εθνικής ημών καταγωγής…»! και καταλήγουν:«Διακηρύττομεν, όθεν, οικειοθελώς
και εν βαθεία συναισθήσει της εξ Ελλήνων ημών καταγωγής, ότι θα εμμένωμεν εις
τα πάτρια και ότι η βία και η πίεσις εκ μέρους των εθνικών ημών πολεμίων ως δεν
κατόρθωσαν, ουδέ θα κατορθώσωσι ποτέ να κλονίσωσι τας εθνικάς ημών
πεποιθήσεις…».
Εις το Μορίχοβον από τα 27 χωριά, τα 24
ήταν ελληνικά.
Απ’ όλα αυτά τα μέρη βγήκαν μεγάλοι
μακεδονομάχοι οπλαρχηγοί. Από αυτή την περιοχή αναδείχθηκαν διάσημοι
προσωπικότητες εις τον πνευματικόν, πολιτικόν και εργασιακόν χώρον της Ελλάδας.
Τα σχολεία ήταν μία πνευματική κυψέλη, που, δυστυχώς, οι φίλοι μας (!) οι
Σέρβοι τα έκλεισαν (όπως και τους ναούς) μετά την συνθήκην του Βουκουρεστίου.
Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά ονόματα
σπουδαίων Ελλήνων αυτών των περιοχών:
Από το Κρούσοβο κατάγονταν οι: Πρύτανις
του Παν. Αθηνών Ιωάν. Πανταζίδης (1891-1993), Πέτρος Παπαγεωργίου – καθ.
Φιλοσοφικής. Αλεξ. Σβώλος – καθ. Νομικής, Φιλώτας Παπαγεωργίου – αντιπρόεδρος
του ΣτΕ, Γ. Νιτσιώτας – καθ. Πολυτεχνικής, Αντ. Ταχιάος – καθ. της Θεολογικής,
και Δ. Τάχος – καθ. της Νομικής.
Από το Μοναστήριο οι: Ιωάν. Σούτης – καθ.
της Νομικής και Ακαδημαϊκής, Δ. Σούτης – Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, ο
Πέτρος Γέμπτος – πρύτανις του Παν. Αθηνών & Δήμαρχος Λάρισας Μιχ. Σάπκας.
Από την Αχρίδα οι: Αλέξανδρος Δήμιτσας –
πρόεδρος του ΣτΕ, Γ. Παπακωνσταντίνου – διευθυντής της Τραπέζης Ελλάδος
Θεσσαλονίκης, μια μεγάλη σειρά διπλωματών από την οικογένεια Πηλεών,
διακεκριμένοι δικηγόροι, γιατροί, καθηγηταί, δάσκαλοι κ.λ.π.
Αυτό είναι το ένδοξο ελληνικό παρελθόν
αυτής της περιοχής, που ονόμασαν κράτος “Μακεδονία” οι Σκοπιανοί,
εξαναγκάζοντας ή να εγκαταλείψουν οι γηγενείς Έλληνες τις πατρογονικές τους
εστίες ή να δηλώσουν “Μακεδόνες”, “Βλάχοι”, “Σαρακατσαναίοι” και “Πολιτικοί
Πρόσφυγες”.
Συνεπώς υπάρχει σήμερα αναντίρρητα
ελληνισμός στα Σκόπια, τον οποίο πρέπει να καταγράψουν οι κυβερνώντες και να
σταθούν δίπλα σ’ αυτή την ελληνική εθνική μειονότητα.» http://agiosioannisprodromos.blogspot.com/2018/06/blog-post_3.html
Με
Πίστη και Ελπίδα
Δρ.
Κωνσταντίνος Βαρδάκας
