«Η προσδοκία των
εθνών» (Π)
Το πρόσωπο της Θεοτόκου υπήρξε για αιώνες η προσδοκία των εθνών. Καθώς γνωρίζει κανείς την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα των διαφόρων λαών, βλέπει ολοένα και περισσότερο τη βαθειά νοσταλγία της χριστιανικής ανθρωπότητος για την έλευσι του Σωτήρος, για την οποία πρωτεύοντα ρόλο θα έπαιζε η Θεοτόκος. Η ανθρωπότης περιμένει τον Χριστό μαζί με την μητέρα Του. Τα δάκρυα που έχυναν όλες οι μητέρες των ανθρώπων ήταν ικεσία στην μεγάλη μητέρα. Η κάθε μητέρα, κρατώντας στην αγκαλιά της το βρέφος της ήταν μια προεικόνισις της Παναγίας Βρεφοκρατούσας. Η Παρθένος Μαρία μετά τον Ευαγγελισμό θα πη: «από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί»! Στην πραγματικότητα όμως την Θεομήτορα την περίμεναν και τη νοσταλγούσαν όλες οι γενεές και πριν απ’ την εμφάνισί της. Εκτός από τον Κύριο Ιησού, κανένα άλλον δεν περίμενε τόσο η ανθρωπότης όσο το πρόσωπο της Πανάγνου. Σ’ αυτήν αναφέρονται προφητικά οι στίχοι του Άσματος: «είδοσαν αυτήν θυγατέρες και μακαριούσιν αυτήν βασίλισσαι και αινέσουσιν αυτήν» (στ' 9).
Αν κάθε μητέρα ήταν τύπος της Θεομήτορος πριν ακόμα Εκείνη γεννηθή και εμφανισθή στην ιστορία, πόσο περισσότερο αυτό ισχύει για κάθε μητέρα που ζη ύστερα από τη γέννησι κι εμφάνισι της Θεοτόκου! Κι αν οι μητέρες της προχριστιανικής εποχής, χωρίς να το ξέρουν, ατένιζαν την μορφή της Θεομήτορος, πόσο περισσότερο οι χριστιανές μητέρες, πρέπει ν’ ατενίζουν στην εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας και να αναθέτουν σ’ Αυτήν όλες τις ελπίδες τους, λέγοντας με θερμή πίστι: «την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι, μήτερ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπην σου» (Ω) .
«Χαίρε, κλίμαξ
επουράνιε, δι’ ης κατέβη ο Θεός» (Ω)
Η κλίμαξ του Ιακώβ είναι η πιο παλαιά και πιο
χαρακτηριστική προφητική προεικόνησις της Θεοτόκου. Σ’ αυτήν ο προφήτης βλέπει
μια υπερφυσική σκάλα που πατούσε στη γη κι έφθανε μέχρι τον ουρανό, ο δε Θεός
στηριζόταν επάνω της, προφανώς για να κατέβη στη γη (Γεν. κη' 12 –13) .
Την ωραία αυτή προτύπωσι ο Ι. Δαμασκηνός σχολιάζει ως
εξής: «Ο γιός του μαραγκού, ο παντεχνίτης Λόγος του Θεού,... έχοντας με το Άγιο
Πνεύμα σα δάχτυλό του ακονίσει το στομωμένο σκεπάρνι της φύσεως, έφτιαξε για
τον εαυτό του έμψυχη σκάλα, που η βάσι της στηρίζεται πάνω στη γη και το κεφάλι
της ακουμπάει στον ουρανό, που πάνω της αναπαύεται ο Θεός, που τον τύπο της
αντίκρυσε ο Ιακώβ. Απ’ αυτή αφού κατέβηκε, χωρίς να μετακινηθή από τη θέση του
ο Θεός,... «φανερώθηκε πάνω στη γη και συναναστράφηκε τους ανθρώπους... πάνω
στη γη στηρίχθηκε η νοητή σκάλα, η Παρθένος· γιατί γεννήθηκε από τη γη· και η
κεφαλή της φθάνει στον ουρανό. Η κεφαλή βέβαια κάθε γυναίκας είναι ο άνδρας·
για την Παρθένο όμως, μια και δεν γνώρισε άνδρα, έγινε κεφαλή της ο Θεός και
Πατέρας» (Δ, 71 –73)
Η «σκάλα» όμως που κατασκεύασε ο «υιός του τέκτονος»
(Ματθ. ιγ' 55) στήθηκε στη γη όχι μόνο για να κατεβή ο Θεός στους ανθρώπους,
αλλά και για ν’ ανέβουν οι άνθρωποι στον ουρανό. Η γη όπου στηρίζεται η ουράνια
αυτή σκάλα είναι η Εκκλησία. Μέσα απ’ το χώρο της Εκκλησίας μπορεί κανείς
εύκολα ν’ αρχίση ν’ ανεβαίνη στον Ουρανό. Η Θεοτόκος και οι άγιοι Άγγελοι που
«ανεβαίνουν και κατεβαίνουν» στον ιερό χώρο της Εκκλησίας βοηθούν τους πιστούς
στο ανέβασμά τους προς τον Ουράνιο Πατέρα. Αρκεί κανείς να βρη τη «σκάλα» και
να πατήση το πρώτο σκαλί της...
(Μητροπολίτου
Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 33-34 ) sostis
