Για την καλύτερη
προσέγγιση του φαινομένου του αποκρυφισμού, τη θεολογική και ψυχοπαιδαγωγική
θεώρησή του, είναι αναγκαίο να προηγηθεί μελέτη της ιστορικής εξέλιξης και
επικράτησης του αποκρυφισμού στον ελλαδικό χώρο κατά τον εικοστό αιώνα.
Στις αρχές του αιώνα μας η Ελλάδα, κατά το ήμισυ περίπου, βρισκόταν κάτω από Τουρκική κυριαρχία. Το πυκνό σκοτάδι της δουλείας ευνόησε και υπέθαλψε αρκετές δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Έξαρση παρουσίασε η μαγεία και η μαντεία, αφού είχε αναγκάσει τον Νικόδημο τον Αγιορείτη (1749-1809 μ.Χ.), δύο αιώνες πριν, να ασχοληθεί με το θέμα αυτό και να συντάξει εκτενή λόγο περί μαγείας. Σκοπός του ήταν η περιφρούρηση των χριστιανών από εκδηλώσεις σατανικές και δαιμονιώδεις, όπως η γοητεία, η γητειά, η επαοιδία, η φαρμακεία, η οιωνοσκοπία, η νεφοδιωκτική, η αστρολογία, τα φυλακτάρια και τα αναστενάρια.
Με πόνο ψυχής ο άγιος
Νικόδημος υψώνει τη φωνή του προς τους σκοτεινούς ανθρώπους, τους ψευδομάντεις
και μάγους της εποχής του, και τους λέγει απειλητικά: "Ουαί και αλλοίμονον
εις τους ποιούντας το τοιούτον σατανικόν επιτήδευμα. Αχ και δεν ηξεύρουν οι
ταλαίπωροι ποίαν φοβεράν κόλασιν έχουν να κληρονομήσουν". Απευθυνόμενος
δε προς τους χριστιανούς εκείνους, οι οποίοι ασχολούνταν με τη μαγεία και τα
συναφή της, τους λέγει: "Τις δεν θέλει ομολογήσει ότι είναι αξία πολλών
θρήνων και αναστεναγμών η τωρινή κατάστασις των Χριστιανών; Διότι αυτοί με
τους κληδονισμούς και φαρμακείας και φυλακτήρια όπου μεταχειρίζονται και με τα
άλλα σατανικά και μαγικά παρατηρήματα όπου κάμνουν, σπουδάζουν πάλιν να
ανακαινίσουν την πάλαι καταργηθείσαν των δαιμόνων λατρείαν. Και αγκαλά εις το
φανερόν λατρεύουσι τον αληθινόν Θεόν, εις το κρυφόν όμως αρνούνται τον Θεόν και
λατρεύουν τον διάβολον... Ω, πλάνη μεγάλη! Όσον απατηλή, τοσούτον ψυχοβλαβής
και θανατηφόρος"[169].
Παρόμοια συσκότιση και
θρησκευτική σύγχυση[170] παρατηρήθηκε τον δέκατο ένατο και μέχρι τις αρχές του
εικοστού αιώνα. Ο συγκρητισμός προέρχονταν κυρίως από το χώρο του αποκρυφισμού.
Η ποιμαντική και
κατηχητική εργασία της Εκκλησίας που έγινε μέχρι σήμερα, όπως και η έκδοση
ενημερωτικών εντύπων, έχει περιορίσει σημαντικά τη διάδοση αποκρυφιστικών
ιδεών μεταξύ των συμπατριωτών μας. Παρ' όλες τις διαφωτιστικές προσπάθειες,
δεν έπαυσαν να υφίστανται τα φαινόμενα των εκατοντάδων και χιλιάδων
μάγων[171], οι παραπλανήσεις και αποπλανήσεις αθώων ανθρώπων, κυρίως νέων, σε
δρόμους σκοτεινούς και σε τελετές σατανικές[172].
Το δημοκρατικό
πολίτευμα της χώρας μας ευνόησε την ελεύθερη διακίνηση και διάδοση των διαφόρων
ιδεολογικών ρευμάτων. Το καθεστώς αυτό εκμεταλλεύτηκαν οι παραθρησκευτικές
ομάδες, εγκαθίδρυσαν παραρτήματα σε πόλεις της Ελλάδος και άρχισαν να αγρεύουν
οπαδούς, με απώτερο στόχο τη διάδοση της αποκρυφολογίας.
Στις αρχές του
εικοστού αιώνα παρουσιάσθηκε έντονη διάδοση της θεοσοφίας και του
πνευματισμού. Στην Αθήνα ιδρύθηκε θεοσοφικός εκδοτικός οίκος, ο οποίος
μετέφρασε και κυκλοφόρησε έργα της Α. Besant, του C. W. Leadbeater, του Th.
Pascal και άλλων γνωστών θεοσοφιστών. Από την Ευρώπη κατέφθασε και στην Ελλάδα,
την ίδια περίοδο, ο λεγόμενος "τυπτολογικός"[173], στη συνέχεια ο
"γραφολογικός" και κατόπιν ο "βλέπων" πνευματισμός. Κάθε
μία από τις μορφές αυτές δεν καταργούσε τις ήδη υπάρχουσες, αλλά μάλλον τις
συμπλήρωνε.
Στά μέσα του αιώνα
μας, στους αποκρυφιστικούς κύκλους διαδίδεται μία άλλη μορφή πνευματισμού, το
"παγκόσμιο ρεύμα"[174] (fluide universelle), από τον Αρ.
Παπασταύρου[175] και τον Β. Τσινούκα[176]. Είχαν προηγηθεί και οι
"ψυχικές έρευνες" του πνευματιστή Αγγ. Τανάγρα[177] γύρω στο 1930. Ο
τελευταίος υποστήριξε ότι κάποια ανθρώπινη ραδιενέργεια εκπέμπεται από τον
οργανισμό ορισμένων ατόμων και η οποία είναι ζωϊκή ραδιενέργεια, που δεν έχει
ακόμη ανακαλυφθεί. Τότε δόθηκε το έναυσμα της δημιουργίας
"Παραψυχο-κοινωνιολογικών Εταιριών", με αποτέλεσμα πολλοί να
διεκδικούν τον τίτλο του μάγου και του αστρολόγου.
Όλοι αυτοί
ισχυρίζονταν ότι κατείχαν πανεπιστημιακά διπλώματα, ότι ήταν ερευνητές
πολύπλοκων ψυχικών φαινομένων και γνώστες των ανθρωπίνων προβλημάτων.
Κατόρθωσαν με τον τρόπο αυτό να πείσουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων ότι μπορούσαν να
επιλύσουν τα προβλήματά τους. Οι θεωρίες τους βρήκαν πρόσφορο έδαφος και γι'
αυτό τα μέντιουμ, οι αστρολόγοι, οι μάγοι, οι υπνωτιστές, οι ψυχικοί ερευνητές
και αναλυτές απέκτησαν[178] πελατεία μεγάλη και χρήμα πολύ.
Στο χώρο του μυστικισμού-αποκρυφισμού
και ειδικότερα του πνευματισμού κατά το πρώτο ήμισυ του αιώνα μας αισθητή
έγινε η εμφάνιση του Σπ. Μακρή, ο οποίος υπήρξε και πρόεδρος της
"Παραψυχο-κοινωνιολογικής Εταιρίας Ελλάδος". Οι εκδόσεις του
κάλυπταν ευρύτατο φάσμα στο χώρο αυτό. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές
παραφυάδες του πνευματισμού, οι οποίες συχνά αντιφάσκουν μεταξύ τους σε
ουσιώδη σημεία. Άλλες δηλώνουν ότι ταυτίζονται[179] με τον Χριστιανισμό και
άλλες, με εμπνεύσεις βουδιστικές και ειδωλολατρικές, πολεμούν και
αντιμάχονται[180] τη χριστιανική πίστη και διδασκαλία.
Από τις αρχές του
εικοστού αιώνα έδρασε στην Ελλάδα και ο τεκτονισμός ή μασσωνισμός, ο οποίος
χαρακτηρίσθηκε από την Ελλαδική Εκκλησία[181] ως "σύστημα
αντιχριστιανικόν και πεπλανημένον"[182].
Η Ιεραρχία της
Εκκλησίας της Ελλάδος, κατά τη συνεδρίαση της 12ης Οκτωβρίου 1933, αποφάσισε
ομόφωνα την καταδίκη της μασσωνίας, αφού αυτή "αποτελεί μυσταγωγικόν
σύστημα, όπερ υπομιμνήσκει τας παλαιάς εθνικάς θρησκείας ή λατρείας, από των
οποίων κατάγεται και των οποίων συνέχειαν και αναβίωσιν αποτελεί... Η Μασσωνία
αποδεδειγμένως τυγχάνει θρησκεία μυστηριακή, όλως διάφορος, κεχωρισμένη και
ξένη της χριστιανικής θρησκείας... στηρίζει δε το ηθικόν οικοδόμημα αυτής επί
μόνων των φυσικών δυνάμεων του ανθρώπου, προς φυσικούς όλως κατατείνουσα
σκοπούς". Η απόφαση της Ι.Σ.Ι.Ε.Ε. καταλήγει: "Ομοφώνως και ολοψύχως
άπαντες... αποφαινόμεθα, ότι δέον... τα πιστά της Εκκλησίας τέκνα, όπως απέχωσι
του Μασσωνισμού... οι τυχόν δε εμπλακέντες εις την μύησιν των Μασσωνικών
μυστηρίων, του λοιπού να απόσχωσι πάσης επικοινωνίας προς τας Μασσωνικάς Στοάς
και εργασίας..."[183].
Στην πρόσφατη
διακήρυξη εναντίον της Μασσωνίας, 4 Οκτωβρίου 1996, προέβησαν τα μέλη της
Ι.Σ.Ι.Ε.Ε., λόγω των ισχυρισμών του Προέδρου μασσωνικής στοάς Αθηνών, ότι
κάποια μέλη της Ι.Σ.Ι.Ε.Ε. είναι και μέλη της Μασσωνίας. Στή διακήρυξη
αναφέρουν: "Ομοφώνως και ενυπογράφως διακηρύσσομεν: α) ενστερνιζόμεθα και
επιβεβαιούμεν τας κατά της Μασσωνίας, ως παγανιστικής θρησκείας, ασυμβιβάστου
προς τον Χριστιανισμόν, αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας των ετών 1933
και 1972, κατ' ακολουθίαν δε β) ουδείς εξ ημών έχει οιανδήποτε σχέσιν με τον
Μασσωνισμόν, τον οποίον ανεπιφυλάκτως και πάλιν καταδικάζομεν ως αντίχριστον
σύστημα"[184].
Ο μασσωνισμός, ο
οποίος έχει θρησκευτικό παγανιστικό χαρακτήρα[185], εφεύρε στη συνέχεια και
άλλες διόδους και εισήγαγε τη μυστικιστική και μυστικοπαθή κοσμοθεωρία[186] του
σε ευρύτερα στρώματα, μέσα από οργανώσεις, (όπως Ρόταρυ, Λάιονς[187] κ.λπ.),
απ' όπου και ελκύει οπαδούς.
Η μαγεία, (λευκή και
μαύρη), συνεχίζει το έργο της στον αιώνα της επιστήμης, όπως αποκαλέσθηκε ο
εικοστός αιώνας, μέσα από λαϊκές αντιλήψεις, δεισιδαιμονίες[188], κατάρες,
αναθέματα, μαγγανείες και άλλες αποκρυφιστικές τελετές, αφού στα δίκτυά της
περιέπλεξε πλήθος ανθρώπων. Στις ημέρες μας η μαγεία έχει διαδοθεί και μεταξύ
των νέων, διότι τον σύγχρονο άνθρωπο τον διακρίνει άγνοια σχετικά με τη
χριστιανική διδασκαλία και πίστη. Έτσι, εύκολα γίνεται θύμα κυρίως της μαύρης
μαγείας και των ποικίλων δαιμονικών αντιλήψεων[189].
Η αστρολογία βρίσκει
μεγαλύτερο έδαφος και διαδίδεται σε ανηλίκους και ενηλίκους, επειδή
πολλαπλασιάζονται τα καθημερινά προβλήματα του ανθρώπου. Η περιέργεια, η
ανασφάλεια, η ανεργία και το άγχος έχουν κυριεύσει τον άνθρωπο της εποχής μας
και ο τρόπος ψυχαγωγίας του δεν τον ικανοποιεί. Ο σύγχρονος άνθρωπος συνεχώς
δέχεται δελεαστικές υποσχέσεις περί του μέλλοντός του μέσα από ποικίλα
έντυπα[190], το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, τα οποία φιλοξενούν αστρολόγους
και μέντιουμ με απαντήσεις για όλα τα θέματα[191], τα οικογενειακά προβλήματα
και τις άγνωστες πτυχές της ανθρώπινης ζωής.
Μετά τη μεταπολίτευση,
(1974), άρχισαν να κάνουν έντονη την παρουσία τους στον ελλαδικό χώρο ποικίλες
παραθρησκευτικές οργανώσεις και κινήματα, με προέλευση κυρίως ανατολική. Τα
περισσότερα απ' αυτά σχετίζονται με τον γκουρουϊσμό, τον εσωτερισμό, τον
νεο-σατανισμό και τη "Νέα Εποχή". Στην αρχή εμφανίσθηκαν με μανδύα
φιλοσοφικό, κοινωνικό, οικολογικό[192], επιστημονικό και διαλεκτικό.
Σιγά-σιγά, όμως, άρχισε να αποκαλύπτεται[193] η δράση και η αποκρυφιστική
ιδεολογία τους.
Σήμερα παρουσιάζεται
πρωτοφανής δραστηριότητα, κυρίως των σατανιστών με πράξεις οι οποίες
προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας.
Στην πατρίδα μας "δρουν εννέα σατανιστικές κινήσεις με κύρια αυτήν του
εωσφορισμού. Ο σατανισμός και η μαύρη μαγεία εισχώρησαν ακόμη και στα σχολεία.
Πολύς λόγος γίνεται και για παρακλάδια των σατανιστών σε πολλές περιοχές της
χώρας μας"[194].
Η ευρεία εξάπλωση του
αποκρυφισμού τα τελευταία χρόνια οδήγησε την Ι.Σ.Ι.Ε.Ε. στο να ενημερώσει με
την υπ' αριθμ. 2565 (αρ. πρωτ. 215/78/24-1-1995) εγκύκλιο, την οποία απηύθυνε
προς τον Ορθόδοξο ελληνικό λαό, και να καταδικάσει όλες τις μορφές του
αποκρυφισμού. "Η χώρα μας εξελίσσεται, ως μη όφειλε, εις μίαν τεραστίαν
αποκρυφιστικήν αγοράν και εις τούτο, δυστυχώς, συμβάλλουν και τα μέσα
ενημερώσεως. Εξάλλου από μέρους πολλών αποκρυφιστών γίνεται η απαράδεκτος
διάκρισις μεταξύ των δήθεν καλών και των κακών μορφών
αποκρυφισμού..."[195].
Επίσημα πλέον ο διάβολος κηρύσσεται[196] και στην Ελλάδα ως "σωτήρας του κόσμου", δίδονται όρκοι υποταγής στον Αντίχριστο και οργανώνονται ειδικές Σχολές Ανώτερου Σατανισμού, όπου διδάσκεται η βία, το σεξ, η αιμομιξία, η μοιχεία και ακούονται συνθήματα εναντίον του Χριστού και της Εκκλησίας Του.
Αποκρυφισμός ΜΕΡΟΣ Δ’
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΜΕΛΙΣΣΟΧΩΡΙΟΥ
Αριστοφάνη Δ.
Ζαμπακίδη
Καθηγητού Ανωτέρας
Εκκλ. Σχολής Κρήτης