Θ.Π.: Το απόσπασμα αυτό το δημοσιεύουμε για τους
Ορθόδοξους αδελφούς που ασπάζονται τις ιερές εικόνες μέσα στους Ναούς φορώντας
μάσκα. Επίσης το δημοσιεύουμε γι αυτούς τους αδελφούς που παίρνουν μαζί
τους υγρά μαντηλάκια και τις σκουπίζουν πρώτα προτού τις ασπαστούν. Και
τέλος για αυτούς τους αδελφούς που απλά τις προσπερνούν χωρίς να τις
ασπάζονται, φοβούμενοι να μην κολλήσουν τίποτα !!!
«……..Οι Πατέρες ερεύνησαν και διαπίστωσαν την θέση της Παράδοσης πάνω στο θέμα των εικόνων.
Ο Μέγας Βασίλειος χαρακτηρίζει την παράδοση της Εκκλησίας για τις ιερές εικόνες «αποστολική». Δηλαδή, οι εικόνες υπήρχαν από την εποχή των Αποστόλων.
Οι εικόνες δεν έχουν καμιά σχέση με τα είδωλα, και ο
σεβασμός προς αυτές δεν έχει λατρευτικό χαρακτήρα. Ποια η διαφορά της εικόνος
από το είδωλο;
H εικόνα απεικονίζει αυτό που
πραγματικά υπάρχει, το είδωλο δεν έχει αυτή την δυνατότητα. Ο Θεός απαγόρευσε
στους Εβραίους να κατασκευάζουν είδωλα και έδωσε την εντολή στον Μωϋσή να
διακοσμήσει την Σκηνή του Μαρτυρίου και να κατασκευάσει δύο ομοιώματα χερουβείμ
πάνω από την Κιβωτό της Διαθήκης.10
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης λέει ότι η εικόνα είναι
ομοίωση με το υπαρκτό, ενώ το είδωλο είναι ομοίωση με το ανύπαρκτο. Τα είδωλα
είναι δημιούργημα της φαντασίας. Η εικόνα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να
θεωρηθεί ως είδωλο, γιατί δεν ταυτίζεται με το εικονιζόμενο πρόσωπο, λέει ο
Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός11.
Η εικόνα κατά την Ορθόδοξη θεολογία επομένως δεν είναι
είδωλο, ούτε αντικείμενο λατρείας. Ο κίνδυνος της ειδωλολατρίας με τη χρήση των
εικόνων είναι ανύπαρκτος για τους χριστιανούς. Ο Χριστός έσωσε με την
ενανθρώπησή του τους ανθρώπους από την πλάνη των ειδώλων, διδάσκοντάς τους την
λατρεία και προσκύνηση του αληθινού Θεού. Το ίδιο κάνει και η Εκκλησία σ’ όλες
τις εποχές.
Η τιμή και η προσκύνηση των εικόνων αποδίδεται με ένα
ορισμένο τρόπο στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Τις εικόνες τις προσκυνούμε δεν τις
λατρεύουμε.
Η προσκύνηση είναι σημείο υποταγής, ταπεινώσεως. Δεν
αποδίδεται λατρεία στην ύλη αλλά στο πρόσωπο που παριστάνεται. Προσκυνούμε
τιμητικά τις ιερές εικόνες, που χαράχθηκαν, κατά την έκφραση του ιερού
υμνογράφου, στους τοίχους και πίνακες και στα Ιερά Σκεύη «αποβαλλόμενοι»
συγχρόνως «την δυσσεβή των κακοδόξων θρησκείαν»12.
Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει «η γαρ της εικόνος τιμή επί το
πρωτότυπον διαβαίνει»13, δηλαδή η τιμή της εικόνος αναφέρεται στο πρωτότυπο.
Την μεγάλη αξία των εικόνων υπογραμμίζει και η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος
στον 82ο Κανόνα της.
Ο 82ος κανών της Συνόδου θεωρεί αυτονόητη την ήδη
καθιερωμένη στη θεία λατρεία εικονογραφική παράδοση, τα θεολογικά κριτήρια της
οποίας προβάλλει για να απαγορεύσει τη διατήρηση στην Εκκλησία της Δύσεως της
εθιμικής συμβολικής εξεικονίσεως του Χριστού ως αμνού14.
Μία εικόνα μεταγγίζει στον άνθρωπο την άκτιστη θεία χάρη
που τόσο έχουμε ανάγκη και που μας ανάγει στο «πρώτο κάλλος», δηλαδή, μας
αποκαλύπτει την δόξα του Θεού.
Γι’ αυτό και γράφεται στο Συνοδικό της Εβδόμης
Οικουμενικής Συνόδου ότι αγιάζονται δια των θείων εικόνων «τα όμματα των
ορώντων και ανάγεται δε δι’ αυτών ο νους προς θεογνωσίαν»15.
Είναι μεγάλη μας τιμή, είναι καύχημά μας να ομολογούμε την
πίστη μας και να ονομαζόμαστε Χριστιανοί, να φέρουμε το όνομα του Χριστού.
Πρέπει να μας κάνει υπερήφανους αυτό και όχι να μας
ντροπιάζει. Όμως, είναι μεγάλη ευθύνη για να βιώσουμε την Ορθοδοξία. Μεγάλη
ευθύνη για να γίνει η Ορθοδοξία ορθοπραξία γιατί Ορθοδοξία χωρίς
ορθοπραξία είναι μεγαλύτερο από την αίρεση.
«Ο Χριστιανός είναι πίστη όποιος λοιπόν προσέρχεται με
πίστη, θα κερδίσει πολλά, ενώ όποιος αμφιβάλλει, μοιάζει με κυματισμό θαλάσσης,
που τον παίρνει ο άνεμος»16….»
ΑΠΌΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ
«Αύτη η πίστις την Οικουμένην εστήριξε»
Του Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης
Φοιτητή Θεολογίας ΑΠΘ
romfea
