«Αν ο Νταβούτογλου δεν φύγει ή δεν μαζέψει τα μυαλά του,
θα φέρει μεγάλα ντέρτια στην Τουρκία και στον Ερντογάν. Να το θυμάστε…»,
καταλήγει ο Τούρκος αρθρογράφος της Milliyet Μετίν Μουνίρ σε πρόσφατο
άρθρο του. Ο Μετίν Μουνίρ χαρακτηρίζει βλακώδη την πολιτική του Τούρκου ΥΠΕΞ,
τον οποίο κατηγορεί πως μέσα σε ελάχιστα χρόνια κατάφερε να κάνει όλες τις
χώρες εχθρικές απέναντι στην Τουρκία. Και δεν είναι το μόνο δημοσίευμα που
καταφέρεται με βαριούς χαρακτηρισμούς εναντίον του Αχμέτ Νταβούτογλου, μάλιστα
δεν λείπουν και φήμες για αντικατάστασή του. Ένας από τους
γνωστότερους στρατηγικούς αναλυτές, ο Έντουαρντ Λούτβακ, όταν ρωτήθηκε σε
συνέντευξή του για τη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία και τις επιδιώξεις της
Άγκυρας απάντησε: «Η Χίλαρι Κλίντον και το επιτελείο της δεν είναι χαζοί. Οπότε θα
πρέπει να γνωρίζουν ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είναι βλάκας. Τον ξέρω
προσωπικά. Ο άνθρωπος είναι ηλίθιος».
Μιλώντας στο τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNNTÜRK, ο
πρώην αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Γκιουρσέλ Τεκίν δήλωσε
ότι την τελευταία περίοδο στους πολιτικούς κύκλους της Άγκυρας κυκλοφορεί η
φήμη ότι η τουρκική κυβέρνηση ετοιμάζεται για την απομάκρυνση του κ.
Νταβούτογλου από το αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών. Τις φήμες ενισχύει και το
γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Ερντογάν αναβάθμισε τον ρόλο του στενού συνεργάτη
και συμβούλου του Ιμπραχίμ Καλίν στο πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Τώρα πλέον ο καθηγητής Καλίν εκτός από καθήκοντα Δημοσίων Σχέσεων και
σχεδιασμού θα έχει ενεργό ρόλο στη χάραξη της στρατηγικής σε διάφορα πεδία της
τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Πολλοί πιστεύουν ότι ο κ. Καλίν προετοιμάζεται
να διαδεχθεί τον κ. Νταβούτογλου στο αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών, ενώ
διάδοχος του Νταβούτογλου φέρεται επίσης ο πρώην «πρέσβης» της «ΤΔΒΚ» στην
Άγκυρα Ναμίκ Κορχάν.
Τι συνέβη και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου, που μέχρι
πρόσφατα μετρούσε πολλούς θαυμαστές εντός και εκτός Τουρκίας, που είχε
παρουσιαστεί ως σοβαρός καθηγητής διεθνών σχέσεων και ως ο Κίσινγκερ της
Τουρκίας, ο συγγραφέας του βιβλίου Στρατηγικό βάθος και εμπνευστής
του νεοοθωμανισμού, δέχεται τέτοια σφοδρή κριτική; Πολύ απλά, οι φιλοδοξίες που
είχε καλλιεργήσει πως η Τουρκία μπορεί να ηγηθεί του ισλαμικού κόσμου ως
προστάτης των μουσουλμάνων ενώ παράλληλα να έχει ρόλο σημαντικού παίκτη στη
διεθνή σκηνή, καθώς η Οθωμανική Αυτοκρατορία θα αναβιώνει, καταρρέουν. Τα προβλήματα στην πολιτική του Νταβούτογλου είχαν ήδη
αρχίσει να φαίνονται νωρίτερα, όταν οι συμφωνίες με την Αρμενία δεν
ολοκληρώθηκαν, όταν η Άγκυρα απέτυχε ως διαμεσολαβητής που θα συνέβαλε σε μια
προσέγγιση της Συρίας και του Ιράν με τις ΗΠΑ, όταν κατά την επίσκεψη του
Ερντογάν στην Αίγυπτο, μετά την πτώση του Μουμπάρακ, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι
φρόντισαν να τον προειδοποιήσουν να μην επιχειρήσει να αναμειχθεί στα της
Αιγύπτου.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι με την πολιτική
Νταβούτογλου, και παρά την περίφημη θεωρία του περί μηδενικών προβλημάτων, τα
προβλήματα έχουν πολλαπλασιαστεί, και μια σειρά χώρες που άλλοτε ήταν
σημαντικοί σύμμαχοι της Τουρκίας περιλαμβάνονται σήμερα στις εχθρικές για την
Άγκυρα, με σημαντικές επιπτώσεις ‒ όπως το Ισραήλ, η Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.
Η πολιτική της Άγκυρας για τη Συρία, η εχθρότητα προς τον άλλοτε σύμμαχό της
Άσαντ και η ολόπλευρη στήριξη της συριακής αντιπολίτευσης φέρνουν την Τουρκία
αντιμέτωπη με τον χειρότερο εφιάλτη της: το Κουρδικό.
Ο Σύριος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ, προκειμένου να
δημιουργήσει ανάχωμα στους αντάρτες του Ελεύθερου Συριακού Στρατού που μάχονται
για την ανατροπή του, αλλά και ως εκδίκηση για την τουρκική στήριξη στη
σουνιτική αντιπολίτευση της Συρίας που μάχεται εναντίον του, απέσυρε τις
δυνάμεις του από τις περιοχές των Κούρδων στις βορειοανατολικές περιοχές της
Συρίας που συνορεύουν με το τουρκικό Κουρδιστάν, παραδίδοντας ουσιαστικά την
περιοχή στους Κούρδους της Συρίας και στο ΡΚΚ, και επιτρέποντας στο τελευταίο
να μετατρέψει τις περιοχές των Κούρδων της Συρίας σε ιδανικό ορμητήριο για τις
επιχειρήσεις του κατά της Τουρκίας.
Με σιγουριά πλέον για τις δυνατότητές του, το ΡΚΚ έχει
αλλάξει την τακτική του και αντί του «χτυπάω και φεύγω» που συνήθιζε ως τώρα,
εφαρμόζει πλέον το «χτυπάω και μένω», πολιορκώντας στις περιοχές αυτές τα
τουρκικά στρατόπεδα και τα κυβερνητικά κτίρια. Έτσι, σε μικρό χρονικό διάστημα
και χωρίς να αντιμετωπίσει ιδιαίτερα προβλήματα, έχει καταφέρει να ελέγχει σημαντικές
περιοχές, όπως τις επαρχίες Σεμντινλί και Τσκούρτζα του νομού Χακιάρι ‒που
ονομάζεται Ανατολικό Κουρδιστάν, κατά το ήμισυ συνορεύει με το Νότιο Κουρδιστάν
(στο Βόρειο Ιράκ) και κατά το άλλο ήμισυ με το Ιράν‒ και τον νομό Σιρνάκ
που συνορεύει με το Β. Ιράκ και τη Συρία. Την ίδια στιγμή, τα θύματα για τον
τουρκικό στρατό είναι πολλά‒ κυρίως μόνιμοι και επαγγελματίες υπαξιωματικοί και
οπλίτες.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Σελαχαντίν Ντεμίρτας, πρόεδρος
του φιλοκουρδικού κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας της τουρκικής Βουλής,
προέβηκε σε συγκλονιστικές δηλώσεις μέσα στο τουρκικό κοινοβούλιο περί ελέγχου
του τουρκικού εδάφους από το ΡΚΚ σε βάθος 400 χλμ. στη Νοτιοανατολική Τουρκία
και αποκάλυψε ότι ο τουρκικός στρατός το «μόνο που μπορεί να κάνει είναι να προμηθεύει
τα φυλάκια με ελικόπτερα» καθώς όλοι οι δρόμοι είναι υπό τον έλεγχο της
κουρδικής οργάνωσης. Και πρόσθεσε: «Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν
πραγματοποιούν καν στρατιωτικές επιχειρήσεις όπως ανακοινώνονται. Για να το
κρύψουν αυτό, κάνουν διάφορες ψευδείς ανακοινώσεις. Ο νομάρχης της πόλης
Χακιάρι λέει ότι τελείωσαν οι επιχειρήσεις, αλλά επιχειρήσεις δεν έγιναν. Το
ότι το PKK δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποδείχτηκε με τις μάχες στο Σεμντινλί
οι οποίες κατέληξαν όλες σε ήττα του τουρκικού στρατού εδώ και 40 ημέρες».
Τις δηλώσεις του επιβεβαιώνει σχετική ανακοίνωση του PKK
στην οποία αναφέρεται ότι: «Η δράση του τουρκικού στρατού βασίζεται κυρίως στις
από αέρος επιχειρήσεις και στη χρήση πυροβολικού, καθώς οι χερσαίες δυνάμεις
του παραμένουν καθηλωμένες και πολιορκούνται από τους μαχητές του ΡΚΚ. Κατά συνέπεια,
το PKK ΔΕΝ θα εγκαταλείψει τη γη την οποία κατέχει, όπως έπραττε κατά το
παρελθόν, και θα περιμένει τη μεγάλη επανάσταση του κουρδικού λαού».
Η δημιουργία του κουρδικού κράτους, που προβλεπόταν και
στο σχέδιο για την «Ευρύτερη Μέση Ανατολή», φαίνεται να υλοποιείται, γεγονός
που αλλάζει εντελώς τις ισορροπίες στην περιοχή.
Οι επιτυχίες των Κούρδων της Τουρκίας οφείλονται σε δύο
λόγους. Πρώτον, στην αποδυνάμωση του τουρκικού στρατού από τους μαζικούς
«αποκεφαλισμούς» εκατοντάδων ανώτερων και ανώτατων αξιωματικών οι οποίοι
φέρονται αναμεμειγμένοι στις υποθέσεις Εργκενεκόν, Βαριοπούλα κλπ.
και αντιμετωπίζουν κατηγορίες για συνωμοσία. Και δεύτερον, στην υποστήριξη που
έχουν οι Κούρδοι σε εξοπλισμό όχι μόνο από τη Συρία αλλά και από το Ισραήλ, που
επιπλέον τους βοηθά σε εκπαίδευση, προμήθειες και πληροφορίες για τις κινήσεις
του τουρκικού στρατού, και έτσι, μέσω των Κούρδων, μπορεί να παρεμβαίνει
απευθείας μέσα στη Συρία αλλά και στην Τουρκία.
Η τουρκική εφημερίδα Akşam επιπλέον αναρωτιέται:
«Πίσω από την αυξανόμενη δραστηριότητα του PKK βρίσκεται το Ιράν; Μήπως η
Τεχεράνη άνοιξε τον φάκελο του PKK ως αντίδραση στις εξελίξεις στη Συρία; Οι
τουρκικές αρχές εστιάζουν την προσοχή τους στο Ιράν», έγραψε αποτυπώνοντας την
επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Τεχεράνης.
Παρά το κυνήγι που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση εναντίον
όσων διαφωνούν με την πολιτική της για τη Συρία, πολίτες εκδηλώνουν έντονα τις
διαφωνίες τους για τους χειρισμούς στην εξωτερική πολιτική της χώρας, και τα
κόμματα της αντιπολίτευσης επικρίνουν την κυβέρνηση με σκληρούς χαρακτηρισμούς.
Ο ηγέτης του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κατήγγειλε την κυβέρνηση Ερντογάν για παραβίαση του
διεθνούς δικαίου αλλά και του τουρκικού συντάγματος (το οποίο απαγορεύει την
εγκατάσταση ξένων στρατευμάτων στην τουρκική επικράτεια χωρίς την έγκριση της
Εθνοσυνέλευσης), υποστηρίζοντας ότι στο Χατάι εδρεύουν ένοπλα μέλη του
Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Πράκτορες των ΗΠΑ, του Ισραήλ,
της Βρετανίας και άλλοι έχουν συρρεύσει στα νότια σύνορα της Τουρκίας, ενώ
δεκάδες χιλιάδες Σύριοι πρόσφυγες βρίσκονται εντός του τουρκικού εδάφους με
μεγάλο αριθμό τους να κατοικοεδρεύει πλέον στην ιστορική Αντιόχεια.
Μια τουρκική παροιμία λέει: Στην Τουρκία υπάρχουν
εβδομηνταδυόμισι εθνότητες. Σε έρευνα του Πανεπιστημίου της Τυβίγγης για τις
εθνοτικές ομάδες στη σημερινή Τουρκία («Ethnic groups in the Republic of
Turkey») αναφέρεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 52 εθνότητες με ξεχωριστά
γλωσσικά, θρησκευτικά και εθνολογικά χαρακτηριστικά, και το παράδειγμα των
Κούρδων ίσως θελήσουν να ακολουθήσουν και άλλες, ιδιαίτερα αν τύχουν
υποστήριξης από τρίτους. Προφανώς, δεν είναι άσχετο γεγονός το ότι μια οργάνωση
που είχε ξεκινήσει τη δράση της το 1976 και είχε εξαφανιστεί από το 1985, ο
«Μυστικός Αρμενικός Στρατός για την απελευθέρωση της Αρμενίας» (ASALA),
επανεμφανίστηκε, απειλώντας μέσω ανακοίνωσης την Τουρκία με αντίποινα σε
περίπτωση που βλαφθεί, έμμεσα ή άμεσα, η αρμενική κοινότητα της Συρίας!
Το σκηνικό σίγουρα είναι εκρηκτικό, και η παγίδα στην
οποία μόνη της κατάφερε να πέσει η Τουρκία δεν αποκλείεται να είναι για την
ίδια πέρα από κάθε φαντασία καταστροφική.
logia-tou-aera
