Αρκεί η απτή απόδειξη των 80.000 πιστών χριστιανών που, σύμφωνα με μέτριους υπολογισμούς, συνέρρευσαν προ ημερών στο Προκόπι της βόρειας Εύβοιας, κατά το τετραήμερο εορτασμού της μνήμης (27 Μαΐου) του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου. Πολλοί από αυτούς έφτασαν περπατώντας πάνω από 60 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα, σε έναν δύσκολο δρόμο, μέσα στα βουνά (μιάμιση ώρα με αυτοκίνητο), χωρίς να υπολογίσουν κόπο και κίνδυνο. Μάλιστα, η προσέλευση των οδοιπόρων προσκυνητών και γενικών των επισκεπτών δεν έχει σταματήσει αρκετές ημέρες μετά τη γιορτή, όπως διαπιστώσαμε ανεβαίνοντας προχθές Σάββατο στο Προκόπι.
Ο επιμελητής του Ιερού Προσκυνήματος Αγίου Ιωάννη του Ρώσου Γιώργος Βερνέζος, μιλώντας στη «δημοκρατία», κάνει λόγο για «θαύμα που συντελείται στη μνήμη του» και για θεοκίνητο λαό. Σημειώνει δε ότι η ζωντανή παρουσία του Αγίου προκύπτει και από την αδιάκοπη, καθημερινή επικοινωνία των ορθοδόξων, που με επιστολές και τηλεφωνήματα ζητούν τη βοήθειά του.
Οσο για τη φήμη των θαυμάτων του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου, ο κ. Βερνέζος καταθέτει με έκδηλη συγκίνηση τη μαρτυρία του για δύο περιστατικά, προ ετών:
«Αφού είχε περάσει όλος ο λαός κάτω από τη λάρνακά του, είπα στους λαϊκούς ότι πρέπει να πάρουμε στους ώμους μας το ιερό λείψανο του Αγίου και να κατευθυνθούμε στον ναό. Η συγκίνηση των νέων ήταν μεγάλη κατά τη μεταφορά. Ενας εξ αυτών μου είπε ότι αισθάνεται σαν να τον χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα. Και όταν βάλαμε το ιερό λείψανο στη θέση του, το πρόσωπο του Αγίου ήταν ιδρωμένο».
«Είχε έρθει μια ομάδα προσκυνητών από την Κύπρο και ανάμεσά τους ήταν
μια συγκύπτουσα. Το μέτωπό της σχεδόν ακουμπούσε στα γόνατα. Μάθαμε ότι 15
χρόνια είχε αυτή τη φοβερή πάθηση. Οταν έφτασε στον Αγιο, ζήτησε να τη σηκώσουν
για να τον δει. Τότε η γυναίκα παρακάλεσε τον Αγιο να την απαλλάξει από τα
μαρτύριά της. Τη στιγμή που οι συμπατριώτες της προσκυνούσαν, ακούστηκε η φωνή
της: “Κάποιος με κρατά από τη μέση, γίνομαι καλά”. Ετριξε η σπονδυλική της
στήλη και επανήλθε στην αρχική της θέση, εν μέσω δακρύων».
Ο κ. Γιώργος Βερνέζος μας παρουσίασε και ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία για τον Αγιο Ιωάννη τον Ρώσο: Ο όσιος Ιωάννης γεννήθηκε στην περιοχή της Ουκρανίας το 1690, από Ρώσους ορθόδοξους γονείς. Το 1711 τον βλέπουμε να υπηρετεί την πατρίδα του ως στρατιώτης στον ρωσικό, τσαρικό στρατό. Εκείνη την περίοδο, από το 1711 έως το 1718, ξεσπά ο φοβερός Ρωσοτουρκικός πόλεμος, που καταλήγει σε νίκη της Τουρκίας. Πιάνονται χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες αιχμάλωτοι πολέμου και ανάμεσά τους ο Άγιος Ιωάννης. Οδηγούνται στην Κωνσταντινούπολη, οι Τούρκοι τους πωλούν σε σκλαβοπάζαρα και, όπως αναφέρεται, τον αγοράζει ένας Τούρκος ίππαρχος και τον οδηγεί ως σκλάβο στο Προκόπιο της Καππαδοκίας. Οταν φτάνουν, του λέει: «Σκλάβε, σε εξουσιάζω και σε διατάσσω να απαρνηθείς τον Χριστό και να προσκυνήσεις το κοράνι και τον Μωάμεθ». Η απάντησή του είναι: «Δεν προσκυνώ τον Μωάμεθ, προσκυνώ τον αληθινό Θεό. Εχεις στα χέρια σου μόνο το σώμα μου, η ψυχή μου δεν σου ανήκει». Ξεκινά μια σειρά από βασανιστήρια που υπέμεινε στωικά ο Αγιος. Είναι χαρακτηριστικό ότι καταδικάζεται να ζει στον στάβλο, ενώ Τούρκοι στρατιώτες πυρώνουν ένα μεταλλικό πιάτο και το εναποθέτουν στο κεφάλι του.
Στα χρόνια δουλείας του ο Αγιος, διά της προσευχής του, επιτελεί πολλά θαυμαστά σημεία, ακόμα και προς τον ίδιο τον Τούρκο αξιωματούχο, ο οποίος, αναγνωρίζοντας την αγιότητα του κρατουμένου, σταματά τα βασανιστήρια. Στις 27 Μαΐου του 1730 παραδίδει το πνεύμα του στα χέρια του Ιησού Χριστό. Το λείψανό του το παίρνουν οι πιστοί χριστιανοί και το ενταφιάζουν. Τον Νοέμβριο του 1733, ένα ουράνιο φως καλύπτει τον τάφο του Αγίου, μαζεύονται όλοι οι κάτοικοι και ο γέροντας ιερέας που τον εξομολογούσε τους λέει ότι είδε τρεις φορές σε όραμα τον Ιωάννη να τον καλεί να γίνει η εκταφή και τότε θα βρεθεί ακέραιο το σώμα του.
Αυτό και συμβαίνει. Κατόπιν οι πιστοί φτιάχνουν ναό προς τιμήν του στο Προκόπιο.
Επειτα από 100 χρόνια, το 1832, ο Οσμάν Πασάς, διερχόμενος με πολύ στρατό από το Προκόπιο με προορισμό την Αίγυπτο, βρίσκει αντίσταση, λεηλατεί την περιοχή και διατάσσει να κάψουν το ιερό λείψανο του Αγίου. Οι στρατιώτες παίρνουν τη λάρνακα, ανάβουν τεράστια φωτιά, τη ρίχνουν μέσα και τότε βλέπουν έντρομοι τον Αγιο να κινείται. Ολα αυτά σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ίδιων των Τούρκων. Τους καταλαμβάνει φόβος και εγκαταλείπουν το ιερό σκήνωμα στη φωτιά. Οταν επιστρέφουν οι χριστιανοί από τα γύρω βουνά, πιστεύουν ότι δεν θα έχει μείνει τίποτα. Ομως αναμερίζοντας τις στάχτες, το λείψανο βρίσκεται ακέραιο, διότι, σύμφωνα με την παράδοση, είναι εντολή Θεού να παραμείνει ως ευλογία μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία.
Στο Προκόπι Ευβοίας μεταφέρθηκε το 1924, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το πρώτο μέλημα των κατοίκων του Προκοπίου της Μικράς Ασίας ήταν να ιδρύσουν εδώ το ιερό προσκύνημα. Θεμελίωσαν τον ιερό ναό το 1930 και τον ολοκλήρωσαν το 1950.»
