Πόσο χρήσιμη εἶναι ἡ Τουρκία γιὰ τὴ δύση;

Γράφει ὁ Κωνσταντῖνος Χολέβας - Πολιτικὸς Ἐπιστήμων

Οἱ πρόσφατες ἐξελίξεις στὴ Μέση Ἀνατολὴ δείχνουν ὅτι ἡ λεγόμενη Ἀραβικὴ Ἄνοιξη τείνει νὰ μεταβληθεῖ σὲ φθινόπωρο, διότι ἤδη οἱ ἐλπίδες γιὰ κάτι καλύτερο φυλλορροοῦν. Γιὰ δὲ τὶς Χριστιανικὲς μειονότητες ὑπάρχει ἀνησυχία ὅτι ἀντὶ γιὰ Ἄνοιξη ἔρχεται Χειμώνας. Ὁ Τοῦρκος Πρωθυπουργὸς Ἐρντογᾶν προβληματίζεται μὲ τὰ μηνύματα ποὺ λαμβάνει ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, ὅπου ὁ Ἰσλαμιστὴς Μόρσι προσπάθησε νὰ ἀξιοποιήσει τὸν κοινοβουλευτισμὸ γιὰ νὰ ἐπιβληθεῖ, ἀλλὰ τελικὰ ἀνετράπη ἀπὸ τὴ συνεργασία τοῦ στρατοῦ καὶ τῶν «φιλελευθέρων» στοιχείων τῆς πολιτικῆς ζωῆς.

Πιστεύω, ὅμως, ὅτι τὸ πρόβλημα δὲν ἀφορᾶ μόνο τὸν Ἐρντογᾶν, ἀλλὰ γενικότερα τὴν Τουρκία, τῆς ὁποίας ὁ ρόλος ὑποβαθμίζεται σταδιακά. Γιὰ τὶς ΗΠΑ, τὴν Εὐρώπη καὶ τὸν εὐρύτερο δυτικὸ κόσμο ἡ Τουρκία, ἀπὸ τὶς μεταρρυθμίσεις τοῦ Κεμὰλ μέχρι σήμερα, ἦταν τὸ πρότυπο ποὺ προβαλλόταν πρὸς τὶς ἄλλες μουσουλμανικὲς χῶρες. Τοὺς ἔδειχνε τὸν δρόμο πῶς νὰ συνδυάσουν τὸν δυτικὸ τρόπο ὀργανώσεως τῆς κοινωνίας, τῆς νομοθεσίας καὶ τῆς πολιτικῆς μὲ ἕνα μετριοπαθὲς Ἰσλάμ. Ὁ κορυφαῖος Βρετανὸς ἱστορικός του προηγουμένου αἰώνα Ἄρνολντ Τόυνμπη ἔγραψε χαρακτηριστικὰ στὸ βιβλίο τοῦ «Ὁ πολιτισμὸς δικάζεται- Ὁ κόσμος καὶ ἡ Δύση»  (Νέα Ὑόρκη 1966) ὅτι ἡ βιαῖα δυτικοποίηση τῆς Τουρκίας ἀπὸ τὸν Κεμὰλ τὴν κατέστησε συμπαθῆ στοὺς δυτικοὺς καὶ....  θὰ τὴν προβάλουν ὡς πρότυπο σὲ ὅλη τὴ Μέση Ἀνατολή. Μάλιστα, γράφει ὁ Τόυνμπη, γι’ αὐτὸ τὸν σημαντικὸ  ρόλο ἡ Δύση εἶναι διατεθειμένη νὰ συγχωρήσει στὴν Τουρκία ὅλα της τὰ σφάλματα, ἀκόμη καὶ τὰ ἐγκλήματά της. Προφητικὴ φράση ποὺ δικαιώθηκε τὸ 1974 μὲ τὴν εἰσβολὴ τοῦ Ἀττίλα στὴν Κύπρο!
Τελικὰ βλέπουμε ὅτι ἡ Τουρκία δὲν ἐπέτυχε στὴν ἀποστολή της. Ἡ Μέση Ἀνατολὴ δὲν ἔχει χῶρες μὲ συνδυασμὸ δημοκρατίας δυτικοῦ τύπου καὶ Ἰσλάμ. Ἀλλοῦ κυβερνοῦν Ἰσλαμιστὲς (σιιίτες στὸ Ἰρᾶν, σουνίτες στὴ Σαουδικὴ Ἀραβία), ἀλλοῦ μονοκομματικὰ καθεστῶτα ἀπειλοῦνται ἀπὸ Ἰσλαμιστικὲς φατρίες (Συρία), ἀλλοῦ συγκρούεται τὸ μετριοπαθὲς μὲ τὸ ἀκραῖο Ἰσλὰμ (Παλαιστίνη), ἀλλοῦ στρατιωτικὰ πραξικοπήματα ἀνατρέπουν κυβερνήσεις (Αἴγυπτος), ἀλλοῦ ἐπικρατεῖ ἀβεβαιότητα γιὰ τὸ μέλλον (Λιβύη). Ἡ Τουρκία δὲν ἔγινε παράδειγμα πρὸς μίμησιν. Ἡ ἀξία  της γιὰ τοὺς ἰσχυρούς της Δύσεως μειώνεται σημαντικά.

Φυσικὰ δὲν θὰ ἐπαναπαυθοῦμε. Ἡ Τουρκία παραμένει μία ἰσχυρὴ περιφερειακὴ δύναμη. Ἁπλῶς νὰ γνωρίζουμε ὅτι ρόλοι καὶ συμφέροντα ἀναδιατάσσονται στὴν περιοχή. orthodoxia-ellhnismos.gr