Όπως αναφέρεται σε ρωσικά δημοσιεύματα, σε μια σαφή
παραβίαση των διεθνών κανόνων, οι τουρκικές αρχές έχουν δημιουργήσει εμπόδια
στα ρωσικά πλοία που διέρχονται από το Στενό του Βοσπόρου, με αποτέλεσμα
δεκάδες ρωσικά πλοία να είναι σε αναμονή.
Πάντως, ο πρώην επικεφαλής του προσωπικού του ρωσικού
ναυτικού Βίκτορ Κραβσένκο, ανέφερε στο ΡIA Novosti ότι μια ενδεχόμενη μονομερής
ενέργεια της Τουρκίας να επιβάλει στα ρωσικά πλοία παύση διέλευσης από τα Στενά
του Βοσπόρου, θα ήταν δυσανάλογη σε σχέση με το διεθνές δίκαιο.
«Η Τουρκία, είπε ο κ. Κραβσένκο, δεν θα κλείσει τα Στενά
με τα ρωσικά σκάφη εν πλω προς τη Συρία, γιατί αυτό θα αποτελούσε παραβίαση του
διεθνούς δικαίου και της Σύμβασης του Μοντρέ, ειδικότερα, – ένα έγγραφο που
υπεγράφη εκείνη την εποχή από τις περισσότερες χώρες…»
Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 σχετικά με το καθεστώς των
Στενών, ρυθμίζει τη διέλευση των στρατιωτικών και πολεμικών πλοίων από τα στενά
του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Σύμφωνα με το άρθρο 2, «εμπορικά πλοία θα
απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Στενά, μέρα- νύχτα,
με οποιαδήποτε σημαία και με οποιοδήποτε είδος του φορτίου, χωρίς διατυπώσεις.»
Όσον αφορά τα πολεμικά πλοία, σύμφωνα πάντα με την Σύμβαση
του Μοντρέ, σε περιόδους ειρήνης, η Τουρκία οφείλει να επιτρέπει τη διέλευση
μικρών και μεσαίων πλοίων, όλων των εθνικοτήτων.
Οι δυνάμεις της Μαύρης Θάλασσας, (συμπεριλαμβανομένης της
πρώην ΕΣΣΔ και τώρα η Ρωσία) μπορούν να πλοηγούν πολεμικά πλοία οποιασδήποτε
κατηγορίας, μέσω των Στενών, «υπό τον όρο ότι τα σκάφη αυτά περνούν μέσα από τα
Στενά μεμονωμένα, συνοδευόμενα από όχι περισσότερα από δύο αντιτορπιλικά.»
Σε καιρό πολέμου, η διέλευση των πολεμικών πλοίων θα
πρέπει να αφεθεί εξ ολοκλήρου στη διακριτική ευχέρεια της τουρκικής κυβέρνησης,
σύμφωνα με το έγγραφο.
H Κατάθεση του Καπετάν Γιάννη που γνωρίζει το θέμα
των Στενών το τι ακριβώς ισχύει στην πράξη
Λόγω επαγγελματικής γνώσης του θέματος τα πράγματα ως προς
την διέλευση των πλοίων μέσω των στενών των Δαρδανελίων έχουν και κάποιες
παραμέτρους. Είναι καθαρό και ξεκάθαρο οτι η διέλευση των εμπορικών
πλοίων κατά την διάρκεια (απο Ανατολής έως δύσης του ηλίου) είναι απολύτως
ελεύθερη. Κατά την διάρκεια της νύχτας μπορούν να περνάνε τα πλοία που δεν
μεταφέρουν εύφλεκτα και επικίνδυνα φορτία.
Ο μόνος έλεγχος που γίνεται στα εμπορικά πλοία και ειναι
υποχρεωτικός ειναι ο υγειονομικός έλεγχος. Μια τυπική διαδικασία όπου κάποιος
από το πλήρωμα κατεβαίνει στο μικρό πλοιάριο του υγειονομείου που πλευρίζει το
εμπορικό πλοίο, δίδει αυτός απο το πλήρωμα του πλοίου ενα φωτοαντίγραφο στον
γιατρό, αυτό του πιστοποιητικού μυοκτονίας του πλοίου. Υπογράφει ενα χαρτί το
ελευθεροκοινωνίας , αφήνει και σαν μπαξίσι και μια κούτα Μαρλμπορο και ένα
μπουκάλι ούζο, η τζίν, η βότκα και αποχωρεί, και το πλοίο συνεχίζει την
διέλευση.
Τίποτε άλλο, Ελεγχος επιτρέπεται να γίνει σε κάθε εμπορικό
η επιβατικό πλοίο και απο το τελωνείο της Τουρκίας αν υπάρχουν πληροφορίες για
ύπαρξη από όπλα, λαθραία, ναρκωτικά, και οτι εμπίπτει γενικά στους διεθνείς
κανόνες δίωξης.
Στην διέλευση πολεμικών πλοίων όντως είναι τα πράγματα
δυσκολότερα και εκει θα κάνουν τα κόλπα τους οι Τούρκοι. …. Χρειάζεται notice
για διέλευση κάθε ξένου πολεμικού τουλάχιστον 14 ημέρες πριν.
Πρέπει να την δώσει ο ναυτικός ακόλουθος της χώρας της
οποίας το πλοίο θα περάσει τα στενά στο υπουργείο Άμυνας στην Άγκυρα. Κα εάν
εγκριθεί (μέχρι τώρα εγκρίνονταν όλες οι διελεύσεις) η διέλευση γίνεται μόνο
κατά την διάρκεια της ημέρας και συνοδεύεται πάντα απο Τουρκικό πολεμικό και
συνήθως δεξιά και αριστερά από ενα σκάφος του λιμενικού για αποφυγή
τρομοκρατικής επίθεσης στο ξένο πολεμικό πλοίο.
Γενικά τα καψόνια που νόμιμα μπορούν να κάνουν οι Τούρκοι
στα Ρώσικα πλοία είναι να τα καθυστερούν με το free pratique του υγειονομείου,
και στα αιτήματα διέλευσης των πολεμικών τους να υπάρχει άρνηση αδείας
διέλευσης με επίκληση λόγων ασφαλείας κλπ. Και εδώ (με προσωπική μου
άποψη βέβαια) δεν προβλέπω να έχουμε ευχάριστες εξελίξεις αλλά πολύ άσχημες.
Φοβάμαι μήπως αποτολμήσουν οι Ρώσοι διέλευση πολεμικών
τους χωρίς την άδεια των Τούρκων …. Και ο Θεός να βάλει το χέρι του αν συμβεί
κάτι τέτοιο,να κάνουμε τον σταυρό μας , και τίποτε άλλο.