Ἀρχίζει τήν Δευτέρα μετὰ
τῶν Ἁγίων Πάντων καὶ τελειώνει τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων πρωτοκορυφαίων
Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου (29 Ἰουνίου).
Ὀνομάζεται ἔτσι διότι προηγεῖται τῶν δυὸ ἀποστολικῶν ἑορτῶν: τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου (29 Ἰουνίου) καὶ τῆς «Συνάξεως τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων» (30 Ἰουνίου).
Ἡ χρονικὴ διάρκεια αὐτῆς
τῆς νηστείας εἶναι μεταβλητὴ ἐπειδὴ ἡ ἔναρξή της ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν κινητὴ ἑορτὴ
τοῦ Πάσχα. Ἀρχίζει τὴν Δευτέρα μετὰ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων καὶ λήγει σταθερὰ
τὴν 28η Ἰουνίου. Κατὰ τὸ ἰσχῦον ἡμερολόγιο δὲν ὑπερβαίνει ποτὲ τὶς 30 ἡμέρες. Ὑπάρχει
ἀκόμα καὶ περίπτωση (ὅταν τὸ Πάσχα ἑορτάζεται μεταξὺ 5 καὶ 8 Μαΐου) νὰ μὴν ἔχουμε
καθόλου νηστεία.
Κατὰ τὴν περίοδο τῆς νηστείας
αὐτῆς δέν καταλύουμε κρέας, γαλακτερὰ καὶ αὐγά, ἐνώ επιτρεπεται ἡ κατάλυση ψαριοῦ.
(Φυσικὰ πάντοτε ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς).
Ἂν ἡ ἑορτὴ τῶν Ἄγ. Ἀποστόλων
Πέτρου καὶ Παύλου πέσει Τετάρτη ἢ Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.
Ψάρι καταλύουμε καὶ κατὰ
τὴν ἑορτὴ τοῦ Γενεσίου τοῦ Τιμίου Προδρόμου (24 Ἰουνίου), ὁποιαδήποτε ἡμέρα κι ἂν
πέσει.
Ἡ νηστεία αὐτὴ εἶναι ἀρχαιοπαράδοτος στὴν Ἐκκλησία
μας.
Πρῶτος ὁ Μέγας Ἀθανάσιος
ἀναφέρει νηστεία μιᾶς ἑβδομάδος μετὰ τὴν Πεντηκοστή. «Τῇ γὰρ ἐβδομάδι μετὰ τὴν ἁγίαν
Πεντηκοστὴν ὁ λαὸς νηστεύσας ἐξῆλθε περὶ τὸ κοιμητήριον εὔξασθαι» (ἐγράφη περὶ τὸ
357). Αὐτὸς μὲν ἀναφέρει τὴν νηστεία αὐτὴ ἀμέσως μετὰ τὴν Πεντηκοστή, ἀλλὰ τὸ βιβλίο
τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν, τὸ ὁποῖο ἔχει γραφεῖ πενήντα περίπου ἔτη ἀργότερα καὶ
ἀπηχεῖ ἀποστολοπαράδοτες ἐντολὲς καὶ συνήθειες, τὴν ἀναφέρουν μία ἑβδομάδα μετὰ
τὴν Πεντηκοστή, δηλαδὴ μετὰ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων.«Μετὰ οὒν τὸ ἑορτᾶσαι ὑμᾶς
τὴν Πεντηκοστὴν ἑορτάσατε μίαν ἑβδομάδα καὶ μετ’ ἐκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον
γὰρ καὶ εὐφρανθῆναι ἐπὶ τὴ ἐκ Θεοῦ δωρεὰ καὶ νηστεῦσαι μετὰ τὴν ἄνεσιν».
Ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ χωρίο
τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν, ἡ περὶ ἧς ὁ λόγος νηστεία σχετιζόταν μὲ τὴν χαρμόσυνη
περίοδο ἀπὸ τὸ Πάσχα μέχρι τὴν Πεντηκοστή, μετὰ τὴν ὁποία ἔπρεπε νὰ ἐπέλθει κάποιας
μορφῆς ἀντίδραση, ὥστε νὰ μετριασθεῖ ἡ χαρμόσυνη διάθεση.
Ἐπειδὴ οἱ Ἀπόστολοι εἶχαν
ἀρχίσει τὸ κήρυγμα μετὰ τὴν Πεντηκοστή, οἱ μετ’ αὐτὴν ἡμέρες ἦσαν ἀφιερωμένες σ’
αὐτούς.
