Ἀπὸ τὸ Γεροντικό
Ρώτησαν τον Ἀββά
Λογγίνο:
– Ποιά αρετή είναι η
μεγαλύτερη απ᾿ όλες;
Και απάντησε:
– Σκέφτομαι, ότι,
όπως η υπερηφάνεια είναι το μεγαλύτερο απ᾿ όλα τα πάθη, αφού και από τον ουρανό
μπόρεσε να ρίξει κάποιους (δηλαδή τον Εωσφόρο καὶ το τάγμα του), έτσι και η
ταπεινοφροσύνη είναι η μεγαλύτερη απ᾿ όλες τὶς αρετές, γιατὶ κι απ᾿ αυτά τα
τάρταρα μπορεί ν᾿ ανεβάσει ένα άνθρωπο, άκόμα κι αν εἶναι αμαρτωλός σαν
δαίμονας.
Να γιατὶ ο Κύριος
πρὶν απ᾿ όλους μακαρίζει τους «πτωχούς τω πνεύματι», (δηλαδή τους ταπεινούς)
(Ματθ. 5:3).
***
Ἕνας γέροντας είπε:
– Προτιμώ ήττα που
θα συνοδεύεται από ταπεινοφροσύνη, παρά νίκη που θα συνοδεύεται από
υπερηφάνεια.
***
Ἕνας (άλλος)
γέροντας είπε:
– Πολλὲς φορές η
ταπείνωση έσωσε πολλούς, καὶ μάλιστα άκοπα.
Κι αυτό το
αποδεικνύουν ο τελώνης και ο Ασωτος υίός, που είπαν μόνο λίγα λόγια και σώθηκαν
(βλ. Λουκ. 18:13 – 15:21).
***
Ο αββάς Hσαΐας είπε:
– Περισσότερο απ᾿
όλα έχουμε ανάγκη από την ταπεινοφροσύνη.
Γι᾿ αυτό ας εἴμαστε
πάντα έτοιμοι, σε κάθε λόγο που ακούμε η εργασία (που κάνουμε), να λέμε (στoν
πλησίον):
«Συγχώρεσέ με».
Γιατί με την
ταπεινοφροσύνη καταστρέφονται όλα τα (πονηρά έργα) του εχθρού
***
Ἡ Αμμά Θεοδώρα
έλεγε, πως ούτε η άσκηση ούτε η κακουχία ούτε οι οποιοιδήποτε κόποι σώζουν (τον
άνθρωπο), παρά μόνο η γνήσια ταπεινοφροσύνη. (Και για επιβεβαίωση διηγόταν το
εξής:)
– Ἦταν κάποιος
άναχωρητής, που έδιωχνε τους δαίμονες. Και τους εξέταζε, για να μάθει με ποιόν
τροπο βγαίνουν (από τον άνθρωπο). «Με τη νηστεία;» τους ρωτούσε. «Ἐμείς ούτε
τρώμε ούτε πίνουμε», απαντούσαν εκείνοι.
«Με την αγρυπνία;».
«Ἐμείς δεν κοιμόμαστε καθόλου», έλεγαν.
«Με την αναχώρηση
(από τον κόσμο);». «Ἐμείς ζούμε στις ερήμους», αποκρίνονταν.
Ἐπειδή ο γέροντας
επέμενε και έλεγε, «Με ποιόν λοιπόν τρόπο βγαίνετε;», εκείνοι ομολόγησαν
«Τίποτα δεν μας νικάει, παρά μόνο η ταπεινοφροσύνη».
***
Ο αββάς Σισώης
έλεγε, ότι ο δρόμος που οδηγεί στην ταπεινοφροσύνη είναι η εγκράτεια, η
αδιάλειπτη προσευχή στο Θεό καὶ ο αγώνας να βάζουμε τον εαυτό μας πιο κάτω από
κάθε άνθρωπο.
Ένας αδελφός ρώτησε
τον αββά Κρόνιο:
– Με ποιόν τρόπο
φτάνει ο άνθρωπος στην ταπεινοφροσύνη —–Με το φόβο του Θεού, απάντησε ο
γέροντας.
– Και με ποιόν τρόπο
φτάνει στο φόβο του Θεού; ξαναρώτησε ο αδελφός.
– Κατα τη γνώμη μου,
είπε ο γέροντας, με το να περιμαζέψει τον εαυτό του από κάθε περισπασμό και με
το να καταβάλλει σωματικους κόπους και με το να θυμάται, όσο μπορεί , την έξοδο
(της ψυχής του) από το σώμα και την κρίση του Θεού.
***
Ἕνας γέροντας είπε:
– Όποιος έχει
ταπείνωση, ταπεινώνει τους δαίμονες, και όποιος δεν έχει ταπείνωση, χλευάζεται
από τους δαίμονες.
***
Ρώτησαν ένα γέροντα:
– Γιατί χτυπιόμαστε
τόσο πολύ από τους δαίμονες;
– Ἐπειδή πετάμε τα
όπλα μας, άπάντησε εκείνος, εννοώ την ατιμία, την ταπείνωση, την ακτημοσύνη και
την υπομονή.
Μιά φορά ήρθαν
κάποιοι στη Θηβαΐδα, σ᾿ ενα γέροντα, και του εφεραν ενα δαιμονισμένο για να τον
θεραπεύσει. Και ο γέροντας, μολονότι αρχικα δεν δεχόταν, θεωρώντας τον εαυτό
του ανάξιο, τελικά ἐπειδή πολύ τον παρακάλεσαν, λέει στον δίμουν:
– Βγες από το πλάσμα
του Θεού;
– Βγαίνω, αποκρίθηκε
ο δαίμων. Ἀλλά σε ρωτάω ένα πράγμα και απάντησέ μου: Ποιοί είναι τα «ερίφια»
καὶ ποιοί τα πρόβατα (Ματθ. 25:31-33);
– Τα «ερίφια» εἶμαι
εγώ, απάντησε ο γέροντας. Ὅσο για τα «πρόβατα», ο Θεός τα γνωρίζει.
Μόλις άκουσε (αυτά
τα λόγια) ο δαίμονας, κραύγασε:
– Νά, για την
ταπείνωσή σου βγαίνω!
Καὶ βγήκε (από τον
άνθρωπο) την ίδια ώρα.
Ἀπὸ τὸ βίο τῆς ἁγίας
Συγκλητικῆς
H μακαρία Συγκλητική
έλεγε, ότι η ταπεινοφροσύνη είναι τόσο μεγάλη (αρετή), ώστε ο διάβολος, ενώ
μπορεί όλες σχεδόν τις αρετές να τὶς μιμεῖται, αυτήν ούτε που ξέρει καν τί
εἶναι.
Γι᾿ αυτό και ο
απόστολος Πέτρος, γνωρίζοντας πόση ασφάλεια καὶ σταθερότητα ἐξασφαλίζει αυτή
(στην πνευματική ζωή), μας προτρέπει να δεθούμε μαζί της (βλ. Α´ Πετρ. 5:5),
ἔτσι που να την έχουμε, θα λέγαμε, αναπόσπαστη (από τον εαυτό μας), και να
δένουμε γερά μ᾿ αυτή καὶ να συγκρατούμε όλες τις αλλες αρετές.
Γιατί όπως ακριβώς
εἶναι αδύνατον να κατασκευαστεῖ πλοῖο χωρὶς καρφιά, έτσι είναι ακατόρθωτο να
σωθεῖ κανεὶς χωρὶς ταπεινοφροσύνη. Βλέπεις καὶ τον ύμνο των Τριών Παίδων;
Πως δηλαδή, ενώ δεν
αναφέρθηκαν και πολύ στις άλλες αρετές, ενώ δὲν έκαναν λόγο για τους αγνούς ή
τους ακτήμονες, απαρίθμησαν όμως ανάμεσα στους υμνητές (του Κυρίου) τους
ταπεινούς (Δαν., Ύμνος Τριών Παίδων: 64);
Αλλά και ο Κύριος,
εκπληρώνοντας το προαιώνιο σχέδιό Του για μας, αυτήν (την ταπεινοφροσύνη)
ενδύθηκε: «Μάθετε», λέει, «απ᾿ εμού, ότι πράος ειμί καὶ ταπεινός τη καρδία, και
ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Ματθ. 11:29).
Ἀρχή καὶ τέλος
λοιπόν (ολων) των αγαθών ας εἶναι για σένα η ταπεινοφροσύνη.
askitikon
